Bầu ăn xôi được không là câu hỏi của nhiều người. Bởi phụ nữ mang thai cần cẩn trọng trong việc lựa chọn thực phẩm vì nếu chọn thực phẩm không đúng cách có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Chính do điều này mà nhiều mẹ bầu yêu thích những món xôi quen thuộc nhưng lại không biết có thể ăn được không. Cùng tìm hiểu trong bài viết nhé!
1. Bà bầu ăn xôi được không?
Xôi là một món ăn quen thuộc của người Việt Nam, được làm từ gạo nếp và các nguyên liệu khác như đỗ, lạc, gấc,… Gạo nếp có tính ấm, giúp làm ấm dạ dày, bổ ích khí, hỗ trợ tiêu hóa. Ăn xôi giúp no lâu, lành tính, cung cấp đủ năng lượng cho một ngày dài. Xôi có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng, bao gồm:
- Glucid: Đây là thành phần chiếm tỷ lệ cao nhất trong xôi, cung cấp năng lượng cho cơ thể.
- Protid: Giúp xây dựng và phát triển cơ bắp, xương, răng.
- Lipid: Giúp cung cấp năng lượng, bảo vệ các cơ quan trong cơ thể.
- Canxi, photpho: Giúp phát triển hệ xương và răng của thai nhi.
- Các vitamin nhóm B: Giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa.
Bà bầu hoàn toàn có thể ăn xôi và nên ăn xôi vì đây là một món ăn đem lại nhiều lợi ích cho cơ thể của mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, bà bầu cần lưu ý một số điều khi ăn xôi, cụ thể như sau:
- Nên ăn xôi nóng, tránh ăn xôi nguội vì có thể gây khó tiêu.
- Không nên ăn xôi quá nhiều vì có thể gây đầy bụng, khó chịu.
- Nên chọn loại xôi ít đường, ít ngọt để tránh tăng cân và tiểu đường thai kỳ.
- Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ, táo bón hoặc nóng trong thì nên hạn chế ăn xôi.
Bà bầu hoàn toàn có thể ăn xôi
2. Những lợi ích của việc ăn xôi đối với sức khỏe mẹ bầu
2.1. Bổ sung canxi
Thai nhi phát triển trong bụng mẹ cần một lượng lớn canxi cho sự phát triển của răng và xương. Cứ trong 100g gạo nếp thì có tới 26mg canxi, phù hợp để cung cấp cho cả mẹ và bé, giúp mẹ giảm nguy cơ bị loãng xương và đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của thai nhi.
2.2. Hỗ trợ điều trị tiêu chảy
Mẹ bầu rất dễ bị tiêu chảy trong 3 tháng đầu của thai kỳ do lượng hormone progesterone tăng lên làm giảm nhu động ruột khiến hệ tiêu hóa làm việc kém đi. Gạo nếp có chức năng bồi bổ và làm ấm tỳ vị nên khi mẹ bầu bị tiêu chảy hoặc tỳ vị khí hư có thể bổ sung xôi thường xuyên hơn trong chế độ ăn của mình để giảm bớt các triệu chứng khó chịu và tạo cảm giảm no vừa đủ.
2.3. Bổ máu
Mẹ bầu thường xuyên gặp các tình trạng mệt mỏi, chóng mặt, xanh xao do thiếu máu trong thai kỳ. Đó là do khi mang thai, thể tích máu của mẹ đã tăng lên một lượng đáng kể. Chính vì vậy, cơ thể mẹ lúc này tăng cường sản xuất hồng cầu và cần bổ sung nhiều chất dinh dưỡng hơn cho quá trình tạo máu.
Với 1,2mg sắt có trong mỗi 100g gạo nếp sẽ góp phần bổ máu vì sắt là thành phần chính trong nhân hem của hồng cầu. Lượng máu tạo ra đủ mới có thể bảo đảm cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
2.4. Cung cấp năng lượng dài lâu
Gạo nếp là nguồn cung cấp carbohydrate phức hợp, giúp cung cấp năng lượng dài lâu và duy trì mức đường huyết ổn định, điều này rất quan trọng cho phụ nữ mang thai giúp tránh gây mệt mỏi hoặc tạo cảm giác đói nhanh chóng.
Việc ăn xôi đem lại rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe mẹ bầu
3. Một số tác dụng phụ với mẹ bầu của việc ăn xôi
Mặc dù xôi có thể cung cấp năng lượng và một số lợi ích dinh dưỡng như đã nêu, việc tiêu thụ xôi – đặc biệt nếu ăn quá nhiều hoặc thường xuyên – cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn cho mẹ bầu:
- Tăng cân không kiểm soát: Xôi là nguồn carbohydrate có hàm lượng calo cao. Ăn quá nhiều xôi mà không kèm theo hoạt động thể chất có thể dẫn đến tăng cân nhanh, điều này không tốt cho cả mẹ và bé, đặc biệt nếu mẹ bầu đang cần kiểm soát cân nặng theo lời khuyên của bác sĩ.
- Nguy cơ tiểu đường thai kỳ: Ăn quá nhiều thực phẩm giàu carbohydrate như xôi có thể tăng lượng đường huyết, từ đó làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
- Cảm giác no nhanh và thiếu dinh dưỡng: Xôi có thể làm bạn cảm thấy no lâu, điều này có vẻ như là lợi ích nhưng cũng có thể khiến bạn không đủ cảm giác đói để ăn đủ các loại thực phẩm khác cần thiết cho việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cả mẹ và bé.
- Táo bón: Xôi thường ít chất xơ, nhất là nếu ăn mà không kèm theo rau củ hoặc nguồn chất xơ khác. Điều này có thể dẫn đến tình trạng táo bón, đặc biệt là với mẹ bầu thường gặp vấn đề về tiêu hóa.
Xôi thường ít chất xơ nên ăn nhiều dễ gây táo bón
4. Những trường hợp mẹ bầu không nên ăn xôi
- Mẹ bầu vừa sinh mổ: Sau sinh mổ, nhu động ruột và sự co giãn cơ bụng bị giảm sút nên mẹ rất dễ bị nóng trong và táo báo. Xôi là thực phẩm có tính ấm, dễ gây nóng trong, táo bón. Do đó, mẹ bầu vừa sinh mổ nên hạn chế ăn xôi.
- Mẹ bầu bị béo phì, nóng trong: Trong 100g gạo nếp có chứa tới 74,9g tinh bột, là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào. Tuy nhiên, ăn quá nhiều xôi có thể khiến mẹ bầu bị tăng cân, béo phì. Ngoài ra, tính ấm của xôi cũng có thể gây nóng trong, dẫn đến nổi nhiều mụn nhọt.
- Mẹ bầu đau dạ dày: Tinh bột của gạo nếp có chứa một thành phần không tan trong nước đó là amylopectin. Việc ăn quá nhiều xôi có thể làm cho dạ dày bị quá tải, gây cảm giác đau, khó chịu. Ngoài ra, mẹ bầu đau dạ dày cũng nên tránh ăn xôi cùng với các loại thực phẩm giàu protein và lipid như lạp xưởng, xúc xích, thịt kho, trứng rán,…bởi vì việc quá tải tinh bột và dầu mỡ sẽ càng làm cho dạ dày đau nghiêm trọng hơn.
- Mẹ bầu bị tiểu đường: Hàm lượng tinh bột cao trong xôi có thể làm tăng lượng đường trong máu. Đặc biệt là vào buổi sáng, khi đói, ăn xôi sẽ làm tăng cao nồng độ glucose máu đột ngột, có thể gây các biến chứng nguy hiểm.
Mẹ bầu đau dạ dày không nên ăn xôi
5. Những lưu ý ăn xôi đúng cách cho bà bầu
- Không nên ăn xôi quá nhiều hoặc quá thường xuyên. Mẹ bầu nên xác định lượng xôi phù hợp trong mỗi bữa ăn để không vượt quá nhu cầu calo và carbohydrate hàng ngày.
- Ăn xôi cùng với nguồn protein như thịt, cá, đậu, và nhiều rau củ để tăng cường chất xơ, vitamin và khoáng chất. Điều này không chỉ cân đối dinh dưỡng mà còn giúp cải thiện sự no lâu và hỗ trợ tiêu hóa.
- Nếu có thể, mẹ bầu nên chọn xôi làm từ gạo nếp nguyên chất, tránh các loại xôi chứa nhiều đường hoặc chất béo không lành mạnh. Cẩn thận với các món xôi có thêm đường, siro hoặc chất bảo quản.
- Mỗi người có phản ứng khác nhau với các loại thức ăn, bao gồm cả xôi. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ vấn đề tiêu hóa hoặc tăng cân không mong muốn, hãy điều chỉnh lượng tiêu thụ hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Ăn xôi trên bụng đói có thể dẫn đến tăng nhanh lượng đường huyết. Tốt hơn hết, nên ăn xôi sau một bữa ăn nhẹ hoặc kết hợp với các thực phẩm giàu protein và chất xơ.
- Như với mọi loại thức ăn, hãy chắc chắn rằng xôi được chế biến và bảo quản một cách vệ sinh để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
Không nên ăn xôi quá nhiều hoặc quá thường xuyên
6. Gợi ý các món xôi bổ dưỡng cho bà bầu
Dưới đây là thông tin chi tiết hơn về từng loại xôi đã đề cập, giúp bà bầu hiểu rõ hơn về từng loại và lựa chọn phù hợp:
6.1. Xôi gấc
Xôi gấc được làm từ gạo nếp và gấc, một loại quả nhiệt đới chứa nhiều carotenoids, đặc biệt là beta-carotene. Màu đỏ tự nhiên từ gấc không chỉ đẹp mắt mà còn tốt cho sức khỏe, đặc biệt là thị lực và hệ miễn dịch. Xôi gấc thường xuất hiện trong các dịp lễ tết, mang ý nghĩa may mắn và phồn thịnh.
Xôi gấc
6.2. Xôi lá dứa và đậu xanh
Xôi lá dứa và đậu xanh kết hợp hương thơm dễ chịu từ lá dứa và vị ngon, bùi của đậu xanh. Đậu xanh giàu protein và chất xơ, còn lá dứa giúp thư giãn và kích thích tiêu hóa. Món xôi này vừa ngon miệng vừa cung cấp dưỡng chất cần thiết cho bà bầu.
Xôi lá dứa và đậu xanh
6.3. Xôi ngô
Xôi ngô được làm từ hạt ngô non nghiền nhuyễn trộn cùng gạo nếp, mang đến hương vị ngọt ngào, tự nhiên. Ngô giàu vitamin B, chất xơ và các khoáng chất quan trọng. Xôi ngô không chỉ ngon mà còn cung cấp năng lượng lâu dài và hỗ trợ tiêu hóa.
Xôi ngô
6.4. Xôi đậu phộng
Xôi này kết hợp đậu phộng rang nghiền hoặc nguyên hạt với gạo nếp. Đậu phộng cung cấp protein, chất béo lành mạnh và nhiều vitamin và khoáng chất. Món xôi này bổ dưỡng, thích hợp cho bữa sáng hoặc bữa phụ, giúp bà bầu no lâu và cung cấp năng lượng.
Xôi đậu phộng
6.5. Xôi cốm
Cốm, hạt gạo non đặc trưng của mùa thu, khi kết hợp với gạo nếp tạo thành món xôi thơm ngon, mềm và dễ tiêu hóa. Xôi cốm giàu chất dinh dưỡng từ gạo non và thường được thưởng thức như một món ngon mùa vụ, mang đến cảm giác mới lạ và dễ chịu cho bà bầu.
Xôi cốm
7. Một số câu hỏi liên quan thường gặp
7.1. Bà bầu ăn xôi gấc được không?
Câu trả lời là có bởi xôi gấc có nhiều công dụng bổ sung so với xôi trắng như:
- Bà bầu ăn xôi gấc tốt cho tim mạch: Dầu trong quả gấc có tác dụng làm giảm LDL cholesterol, làm bền thành mạch, đồng thời chống xơ vữa động mạch, từ đó chống tai biến. Mang lại cho mẹ bầu hệ tuần hoàn khỏe mạnh, tốt cho tim, hoặc những mẹ bầu đang có nguy cơ tiểu đường thai sản.
- Bà bầu ăn xôi gấc tốt cho tiêu hóa: Ăn các món ăn được làm từ gấc như xôi gấc sẽ giúp nhuận tràng, tốt cho hệ tiêu hóa.
- Bà bầu ăn xôi gấc tăng cường sức đề kháng: Curcumin trong dầu của quả gấc có khả năng loại bỏ các gốc tự do gây ung thư. Đồng thời còn có tác dụng nâng cao sức đề kháng, thể lực. Cùng với đó, Beta Carotene chứa trong màng của gấc cũng có tác dụng chống oxy hóa mạnh. Từ đó, giúp tăng cường sức đề kháng, tăng khả năng miễn dịch cơ thể cho mẹ bầu.
Xôi gấc rất tốt cho mẹ bầu
7.2. Bà bầu ăn xôi đậu được không?
Ngoài xôi gấc thì xôi đậu xanh, xôi đậu đen và xôi lạc (đậu phộng) là những loại xôi phổ biến nhất. Thế nên, cũng có rất nhiều người băn khoăn bầu ăn xôi được không đối với những loại này. Và theo các bác sĩ dinh dưỡng thì những loại đậu này không chỉ ăn được mà còn rất tốt cho bà bầu trong thời kỳ mang thai.
- Xôi đậu chứa nhiều chất xơ, folate, protein: Lý do là bởi các loại đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu phộng đều là nguồn thực vật tuyệt vời cung cấp một lương chất xơ, protein, folate và canxi. Tất cả đều là những thứ mà cơ thể mẹ bầu cần nhiều hơn trong thai kỳ. Trong đó, folate là một trong những vitamin B thiết yếu nhất (B9). Nó rất quan trọng đối với mẹ bầu và em bé, đặc biệt là trong ba tháng đầu và thậm chí trước thời kỳ mang thai.
- Xôi đậu chứa nhiều sắt: Thêm vào đó, xôi đậu còn chứa một lượng lớn sắt, đặc biệt là xôi đậu đỏ. Chỉ một cốc đậu đỏ chứa tới 5 mgr sắt. Sắt là một khoáng chất thiết yếu được các tế bào hồng cầu sử dụng như một phần của hemoglobin. Mẹ bầu sẽ cần nhiều sắt hơn vì lượng máu cần ngày càng tăng. Điều này đặc biệt quan trọng trong tam cá nguyệt thứ ba.
Xôi đậu xanh
Xem thêm:
- Bà bầu uống sữa đậu nành được không? Có tốt cho bà bầu không?
- Bà bầu ăn mít được không? Bầu ăn mít có gây sảy thai?
- Bầu ăn chuối được không? Liệu ăn chuối có tốt cho bà bầu?
Qua phần mô tả trên chúng ta đã biết câu trả lời bầu ăn xôi được không. Tóm lại, bà bầu ăn xôi có thể mang tới nhiều lợi ích. Tuy nhiên bà bầu phải chú ý kiểm soát lượng xôi nạp vào cơ thể. Nên kết hợp ăn cùng với những loại rau củ quả để tránh đầy hơi, khó tiêu.