Thiếu máu tán huyết di truyền
Ba mẹ truyền bệnh cho con cái hoặc cả ba và mẹ đều không mang gen bệnh nhưng có đột biến gen xảy ra trong quá trình thai nhi được hình thành.
Có một số loại bệnh thiếu máu tán huyết do di truyền khác nhau, với mức độ nghiêm trọng khác nhau. Các bệnh thiếu máu tán huyết do di truyền thường gặp là bệnh hồng cầu hình cầu, bệnh hồng cầu hình bầu dục và bệnh thiếu men G6PD.
-
Bệnh hồng cầu hình cầu
Đây là một rối loạn di truyền, gây ra bởi các khuyết tật ở màng hồng cầu tạo nên bề mặt hình cầu, khác với hình dạng bình thường của hồng cầu là hai mặt lõm. Những hồng cầu hình cầu này mỏng manh hơn, nhỏ hơn bình thường và không thay đổi hình dạng, bị tổn thương và vỡ sớm tại lách dẫn đến thiếu máu.
-
Bệnh hồng cầu hình bầu dục
Đây là một rối loạn di truyền, là biến thể hiếm gặp của bệnh hồng cầu hình cầu, chủ yếu gặp ở người Đông Nam Á.
-
Bệnh thiếu men G6PD
Đây là một rối loạn di truyền, gặp ở những người không có đủ men G6PD (glucose-6-phosphate dehydrogenase).
Men G6PD là một trong nhiều loại men giúp các chuyển hóa hóa học, biến đường thành năng lượng. Men này bảo vệ các tế bào hồng cầu, giúp tế bào chống lại các tác động bên ngoài như chống lại tình trạng oxy hóa. Quá trình oxy hóa có thể phá hủy các cấu trúc quan trọng trong các tế bào hồng cầu, như hemoglobin, tạo ra những trở ngại trong lưu thông và vận chuyển oxy gây ra phá hủy hồng cầu, dẫn đến thiếu máu.
Các yếu tố nguy cơ gây tán huyết ở bệnh nhân thiếu men G6PD:
-
Thuốc có tính oxy hóa cao:
Thuốc chống sốt rét: primaquine, chloroquine
Thuốc giảm đau: aspirin
Sulfonamide: sulfacetamide, sulfamethoxazole, sulfanilamide, sulfamylon
Các thuốc khác: methylene blue, nitrofurantoin, …
-
Đậu fava
-
Nhiễm trùng
Thiếu máu tán huyết mắc phải
Cơ thể không bị thiếu máu từ lúc sinh ra, mà bị mắc bệnh trong quá trình sống.
Có nhiều nguyên nhân gây ra thiếu máu tán huyết mắc phải, có loại chỉ gây thiếu máu trong thời gian ngắn, có loại dẫn đến mãn tính và tái phát theo thời gian.
Nguyên nhân gây thiếu máu tán huyết mắc phải:
-
Nhiễm trùng, có thể do siêu vi hay vi khuẩn
-
Thuốc như penicillin, thuốc chống sốt rét hoặc acetaminophen
-
Ung thư máu
-
Bệnh lý tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp hoặc viêm loét đại tràng
-
Một số loại khối u
-
Cường lách
-
Van tim cơ học có thể phá hủy hồng cầu khi hồng cầu được vận chuyển ra khỏi tim đến các mô và cơ quan
-
Phản ứng truyền máu nặng