Tất cả các nam giới đều mong muốn có lượng tinh trùng đạt chuẩn nhằm đảm bảo khả năng thụ thai, sinh con khỏe mạnh. Chất lượng của tinh trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như số lượng tinh trùng, khả năng di động và cấu trúc của tinh trùng.
Tinh trùng yếu là tình trạng suy giảm chất lượng của tinh trùng, có thể là nguyên nhân dẫn đến vô sinh nam. Để chẩn đoán xác định tinh trùng khỏe hay yếu, người bệnh cần làm xét nghiệm tinh dịch đồ.
Bằng mắt thường, không thể xác định chính xác tinh trùng khỏe hay yếu. Dấu hiệu thường thấy rõ nhất là vô sinh nhưng vô sinh không chỉ do tinh trùng yếu. Các dấu hiệu sau đây gợi ý tình trạng tinh trùng yếu, nam giới có thể tự kiểm tra:
- Tinh dịch loãng và số lượng ít: Cảm thấy tinh dịch không có độ dính và độ nhớt đặc trưng, có thể thấy loãng như nước vo gạo.
- Tinh dịch vón cục: Biểu hiện là tinh dịch có các hạt trắng nhỏ như hạt cơm, khi bóp lại thấy mịn như bột, ở trạng thái này tinh trùng dễ bị chết, khó di chuyển.
- Tinh dịch bị đông đặc: Bình thường, ở nhiệt độ 37 độ C, tinh dịch đang ở trạng thái sệt, quánh sẽ hóa lỏng sau khoảng thời gian chưa tới 1 tiếng. Khi tình trạng hóa lỏng không diễn ra hoặc tinh dịch chỉ hóa lỏng một phần, đó là dấu hiệu cho thấy tinh dịch bị đông đặc.
- Tinh dịch có màu sắc bất thường.
2. Các nguyên nhân gây tinh trùng yếu
Để chữa tinh trùng yếu, người bệnh cần nắm rõ được nguyên nhân có thể dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng, bao gồm các nhóm nguyên nhân sau:
2.1. Yếu tinh trùng do bệnh lý
Các trường hợp bệnh lý sau có thể là nguyên nhân khiến nam giới bị yếu tinh trùng:
- Giãn tĩnh mạch tinh: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, gây suy giảm chất lượng tinh trùng nhưng có thể điều trị được.
- Nhiễm trùng: Viêm mào tinh hoàn, bệnh viêm tinh hoàn, bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu và HIV.
- Mất cân bằng nội tiết tố trong quá trình sản xuất tinh trùng.
- Các khối u gây mất cân bằng nội tiết tố hoặc quá trình điều trị khối u có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của nam giới.
- Bệnh tự miễn: Do kháng thể tấn công và tiêu diệt tinh trùng của chính cơ thể.
- Một số thuốc điều trị có thể gây ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình sinh tinh như thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm…
- Những nguyên nhân khác làm tinh trùng yếu như rối loạn di truyền, dị tật bẩm sinh…
2.2. Nguyên nhân yếu tinh trùng do môi trường
- Hóa chất: Phơi nhiễm kéo dài toluene, benzene, xylene, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, vật liệu sơn,..
- Nhiễm kim loại nặng: Bao gồm chì, thủy ngân, Asen, Crom…
- Nhiễm tia xạ từ công việc hoặc môi trường sống.