Người Nhật nói:
“Cái gì người khác làm được thì mình cũng làm được,
Cái gì người khác không làm được thì mình sẽ là người đầu tiên.”
Còn người Việt nói:
“Cái gì người khác làm được thì để cho nó làm,
Còn cái gì người khác làm không được thì mình cũng không làm được.”
Thế là sau bao nhiêu ngày chờ đợi mỏi mòn, đồn đoán có, hóng tin có, ném đá, chọi gạch, chê bai dìm hàng lẫn tung hô, tâng bốc và hỗn chiến giữa các seeder và fan đến từ các thương hiệu điện thoại, lẫn đội ngũ nhân viên hung hậu của tập đoàn BKAV. Cuối cùng, Bphone, một sản phẩm mang đậm chất Việt Nam cuối cũng ra mắt. Và, cũng như bao nhiêu người khác, Nightmoonlight cũng âm thầm lặng lẽ ngồi theo dõi buổi ra mắt của Bphone, rồi, khi mọi thứ khép lại, tôi thấy có đôi điều cần phân tích và chia sẻ về toàn bộ sự kiện dài hơi này.
Đánh giá có mang tính cá nhân, dựa trên 1 người kĩ tính như tôi, có thể nó khó nghe nhưng đều là những lời mang tính góp ý mang tính xây dựng, tuyện đối không tỏ ý dìm hàng, đặc biệt là sau nỗ lực về mọi mặt của các thành viên trong tập đoàn BKAV (kể cả nỗ lực seeder và chém gió, bình luận khắp internet của họ cũng rất đáng ghi nhận vào công tác marketing). Tôi rất mong những con người Việt yêu công nghệ và yêu nước cũng như những người đã đổ mồ hôi công sức tạo ra Bphone (trong đó có anh Quảng) lắng nghe vì … các lợi ích sau này của Việt Nam.
Tôi cũng xin nói trước, tôi không đến từ BKAV (tôi đang thất nghiệp), tôi cũng không phải ifan càng không phải Samfan, càng không phải loại tung hô “nét như Sony” (tôi xài điện thoại LG GK tuy nhiên không vì thế mà tôi ngồi dụ bạn mua LG G4), tôi nói trên vị trí một người trung lập không nghiêng về phe nào cả. Nói rõ thế để đừng nói tôi đỡ lời cho ai cả, tôi nói trên cương vị một người đã theo dõi công nghệ thông tin ngay từ những ngày đầu cả thiên hạ còn dùng dial-up.
Bài viết của tôi, như mọi khi, luôn luôn dài, nhưng tôi tin, nó đáng để cho mọi người đọc mỗi khi tôi viết dài như thế. Nào, xin mời!
Trước khi nói đến Bphone của ngày hôm nay, chúng ta hãy điểm qua về BKAV từ những ngày đầu nổi tiếng với con người Việt Nam từ đó chúng ta sẽ lý giải toàn bộ những thành công và thất bại sẽ đến với Bphone ngày hôm nay. Hơi dài, nhưng tôi tin, khi đọc hết đoạn này, từng người các bạn sẽ tìm thấy mình trong đấy, và chúng ta sẽ hiểu tại sao chúng ta ghét BKAV và hoài nghi về sự thành công của Bphone đến thế.
Từ những ngày đầu người Việt biết đến danh tiếng của BKAV và Nguyễn Tử Quảng thông qua phần mềm diệt virus BKAV Antivirus ra đời năm 1998. Hồi ấy, tôi (và chắc chắn vô số những người thế hệ 9x như tôi cũng vậy) vẫn không quên cảm giác thời internet là của hiếm thông qua dial-up, chúng ta chuyền tay nhau cái đĩa mềm 1.44MB chứa phần mềm diệt virus BKAV được biết đến như phần mềm diệt virus của người Việt đầu tiên, (nối sau đó là sự ra đời của CMC internet security mà về sau đã biến mất dạng). Cảm giác lúc đấy rất háo hức đến lạ kì, thậm chí vẫn nhớ cái thời cập nhật phần mềm bằng từng phiên bản download về.
Tuy nhiên, đấy chỉ là giai đoạn đầu mà đa số chúng ta ấn tượng về BKAV, vâng, đấy chỉ là giai đoạn đầu thôi. Sau đấy, anh Quảng, tác giả của BKAV bắt đầu nổi tiếng dần dần với thần dân IT nước nhà thông qua các phát ngôn gây sốc, mà người Việt chúng ta vẫn gọi nôm na là “nổ”, “chém gió”, “quăng bom”, ừ thì nếu sản phẩm BKAV Antivirus tốt thực sự đến mức cạnh tranh với Norton, Mc Afee hay Avast, Kaspersky thì không nói làm gì, mà về sau, khi internet, ADSL phổ biến, cuộc chiến chống virus, trojan, backdoor các thể loại thì phần mềm BKAV trong mắt người dùng cuối có hiện tượng “đuối sức”, kém cỏi trong cuộc chạy đua phần mềm quét virus, thế nhưng, anh Quảng vẫn tiếp tục nổ, dần dần, các ấn tượng ban đầu của dân công nghệ Việt vẫn có, nhưng nó chuyển thành ấn tượng xấu, và cái tên “chuyên gia chất nổ” hay “Quảng nổ” gắn chết tên với Nguyễn Tử Quảng trên cộng đồng internet.
Đối với end user (người dùng cuối, ám chỉ những người dùng thông thường, ở đây tôi không đề cập đến khách hàng doanh nhân hay chính phủ), thì BKAV Antivirus từ một phần mềm quét virus tốt bắt đầu trở nên kém cỏi, cập nhật lên bộ áo khoác màu cam mới thì bắt đầu vô số hiện tượng phát sinh, phần mềm thì chậm chạp, hao ram, diệt virus thì xóa luôn file “dll” của “system 32” dẫn đến người dùng phải cài lại hệ điều hành Windows XP, Vista trong tức tối, rồi càng quét lại tự đẻ ra thêm virus để quét cho nhiều, cho hoành tráng. Dùng Kaspersky quét ngược lại file exe của BKAV anitivirus thì phát hiện trojan. Chưa hết, ở giai đoạn sau, BKAV còn có hiện tượng quét virus xong thì “chơi thân với virus” và quét hoài không chết virus.
Còn giá bán thì sao? Gần 300k 1 phần mềm bản quyền thời đó (cách đây cũng vài năm), bán ngang giá phần mềm Kaspersky, phần mềm diệt virus tốt nhất thế giới xuất xứ từ Nga.
Đã thế, sản phẩm mà người dùng công nghệ VN tiếp xúc nhiều nhất chất lượng không khá hơn mà thi thoảng anh Quảng lại xuất hiện “quăng bom” trước công chúng về chất lượng của sản phẩm, từ đó hình thành ấn tượng cực xấu của các thần dân mạng, vốn là những người am hiểu về công nghệ thông tin. Cái tên BKAV trôi vào quên lãng một thời gian trên cộng đồng mạng, cho đến nay ….
Vậy, tại sao tôi phải viết dài dòng văn tự về quá khứ của BKAV Antivirus “huyền thoại” như vậy? Nó nhằm phân tích cho BKAV và thần dân mạng thấy những điều quan trọng như sau:
Một là, tôi muốn nhắc với tập đoàn BKAV rằng, không phải tự dưng “cái mớ” 8x, 9x mang danh cộng đồng mạng sinh ra đã ghét BKAV và anh Quảng, mà họ ngay phút đầu nhìn vào phần mềm quét virus đầu tiên do người Việt Nam tạo ra, họ hào hứng, họ phấn khởi, họ tâng bốc và rồi … họ hụt hẫng! Từ đó sinh ra 2 bộ phận người Việt, một bên lớn lên, bỏ qua hành vi chém gió của anh Quảng, phớt lờ câu nói, lời lẽ, vẫn trông đợi vào các sản phẩm ấn tượng của BKAV, bên còn lại lớn lên với các nỗi ác cảm về sản phẩm Antivirus, cộng với thái độ phát ngôn có phần huênh hoang đến từ anh Quảng – đầu tàu của BKAV thì họ trở thành bộ phận dìm hàng tất cả những thành tựu của tập đoàn BKAV. Như vậy, ta có thể thấy, việc dìm hàng của một bộ phận người Việt trong trường hợp BKAV không đến từ sự đố kị như thói xấu thường thấy của người Việt, mà nó đến từ sự tin tưởng và rồi thất vọng đâm ra ghét bỏ. Đây là điểm khác biệt đầu tiên trong vấn đề dìm hàng BKAV mà rất nhiều người lên án, phê phán.
Hai là, tôi muốn nhắc đến mọi con người Việt, cả phe ủng hộ lẫn phe dìm hàng rằng, sự chém gió của anh Quảng không bắt nguồn từ sự huênh hoang, mà đến từ chiến lược marketing thường thấy. Tại sao biết anh Quảng không huênh hoang? Từ khoe khoang sẽ chuyển thành huênh hoang, từ huênh hoang chuyển thành ảo tưởng và khi đó tự sinh tự diệt luôn, nếu anh ấy là con người huênh hoang thực sự, thì anh ấy đã diệt sạch cơ đồ của mình chứ không tồn tại nổi BKAV như 1 tập đoàn hiện giờ đâu, đó là điểm ta cần lưu ý! Điểm quan trọng nhất của marketing là phải quảng bá được sản phẩm, làm mọi người chú ý tới nó, nhận thức được nó và muốn mua nó để đạt đến lợi nhuận là điểm cuối cùng. Anh Quảng từ lâu, cố tình phát ngôn gây sốc để tạo sự chú ý, scandal cũng là một cách marketing, đây là cách marketing tệ nhất, nhưng lại là cách marketing dễ nhất, dễ làm, dễ tạo sự chú ý, dễ tạo sự bàn tán và tìm hiểu sản phẩm nhất. Đặc điểm của cách marketing này khi anh Quảng “nổ” làm, đó là tạo “sự khác biệt”, bạn không thể giống giống mọi người mà làm mọi người quan tâm đến bạn được. Nếu trong 10 cô gái đứng trước mặt bạn, 9 cô đều xấu, chỉ 1 cô xinh đẹp hơn người, thì 9 cô “làm nền cho cô số 1 nổi”, bạn chỉ nhớ mặt và tên cô xinh đẹp thôi. Ngược lại, nếu trong 10 cô, 9 cô xinh đẹp nghiêng nước nghiêng thành nhưng có 1 cô xấu tàn canh tên “Mít” thì chắc chắn, bạn sẽ ấn tượng và nhớ lâu về cô gái xấu kia chứ không phải 9 cô đẹp. Trí não con người ta kì lắm, chỉ nhớ cái lạ, cái khác biệt, chứ không nhớ cái chung chung, giống nhau. Và anh Quảng cũng như vô số con hotgirl chân dài lộ hàng trên mạng cũng vậy, muốn người ta nhớ đến thì phải tạo sự khác biệt chứ! Và sự chém gió vô lý của anh ấy là “nền” cho các sản phẩm và thương hiệu BKAV “nổi”. Tuy nhiên, người ta tạo “khác biệt” để gây ấn tượng đến người khác, chứ không nên tạo “dị biệt”, điểm đặc biệt trong văn hóa Việt Nam là tính cộng đồng, nó đè nén cá nhân xuống đến mức cùng cực để không phá hoại tổ chức làng xã, vì thế, nó rất ghét nhưng ai tỏ vẻ ba hoa, nói quá, khác người và đặc biệt là thiếu khiêm tốn. Anh Quảng chém gió đã phạm phải điểm quan trọng nhất là “khiêm tốn” nên khiến cách marketing của anh từ “khác biệt” 1 bước sảy chân chuyển qua “dị biệt” và ăn vô số gạch đá từ cộng đồng mạng. Các bạn hãy chịu khó nhìn khách quan mà nói, nếu xét về mặt ứng xử xã hội và phát ngôn thì khoác lác là không được, nhưng xét trên góc độ kinh doanh, tạo thương hiệu và marketing thì anh Quảng “nổ” đã làm được nếu không muốn nói là tốt. Vì thế, thực ra mà nói, Quảng “nổ” mà chả “nổ” tí nào là thế.
Tới đây, tôi mong các bạn tóm lại 2 điều, một là hãy chấp nhận cách “quăng bom” của anh Quảng và đội ngũ BKAV nối đuôi, bỏ qua đi, phớt lờ đi, vì họ cần quảng cáo và bán sản phẩm và họ không huênh hoang mà cố tính làm thế có mục đích. Kế đến, từ góc độ BKAV, hãy chấp nhận quan điểm rằng người dùng không dìm hàng các bạn từ khi anh Quảng mới lọt lòng, mà họ dìm hàng sau một thời gian dài thất vọng với sản phẩm. Từ đây, nếu các bạn thống nhất chung góc nhìn với tôi như thế, hãy đọc tiếp bài phân tích dài dưới này, còn không, xin hãy quay lên, đóng bài này lại và đi làm việc khác thì có ích cho các bạn hơn, vì không đồng quan điểm, không chịu khó dẹp cái tôi cá nhân ra đứng chung một góc nhìn với tôi, thì bạn đọc tiếp cũng chỉ chửi tôi mà thôi, và chửi tôi cũng chả có ích hay thiệt hại gì cho các bạn cũng như tôi.
Sau khi đã hiểu ngọn nguồn mọi thứ dính đến vụ lùm xum mang tên Quảng “Nguyên Tử” thì ta quay về hiện tại, bắt đầu từ quá trình rò rỉ thông tin về Bphone, sau một thời gian im hơi lặng tiếng, thì trên bề mặt các báo mạng và facebook đã xuất hiện dần dần các thông tin về Bphone, và nếu bạn theo dõi các báo và theo dõi liên tục, hãy để ý, tin được rò rỉ có hệ thống, đều đặn, và càng rò rỉ về sau tin càng chất lượng và cao trào. Đây là sự rò rỉ tin có chủ ý, cách làm này đầu tiên được Apple làm với iPhone, sau đó, đến Samsung bắt chước phương pháp marketing hết sức khôn khéo này, rồi giờ là BKAV, theo tôi, nhìn cho khách quan (không dìm hàng) đây chính là sự học tập một cách khôn ngoan. Nếu ai đã theo dõi quá trình ra mắt các sản phẩm của 2 đại gia kia thì không còn lạ lẫm gì với đòn rò rỉ tin kiểu này. Đầu tiên là “Bomb phone” xuất hiện ở CES 2015 để xác định sự tồn tại là chắc chắn có, rồi đến tin về Snapdragon 810 có thể xuất hiện trong Bphone, cảnh chụp nhà máy sản xuất, lên tận thời sự, rồi lùi ngày ra mắt có chủ đích, rỏ rì bản prototype 1 cách cố tình, bản chụp mặt sau lưng Bphone bản thật. Thi thoảng trong những đợt rò rỉ đó là thọt vào những phát ngôn gây sốc của các lãnh đạo BKAV thu hút cộng đồng mạng tập trung vào sản phẩm.
Nếu các bạn để ý, sau khi BKAV tiết lộ ngày đăng kí thương hiệu Bphone là năm 2010 thì sự ra đời qua website vnreview cũng loanh quanh đâu đó trong trước 4 năm, có thể nói, vnreview là con đẻ của BKAV, nhưng để ý là nó chỉ thi thoảng nói về smart home, và không tâng bốc nhiều đến BKAV Antivirus, mà nó viết bài liên tục, lộ bài đầu tiên, về Bphone, có thể thấy rằng, vnreview từ lâu ra đời nhằm mục đích nằm phục đó, tạo uy tín để thu hút cộng đồng mạng nhằm mục tiêu ngày hôm nay, là chống lưng cho mỗi cái điện thoại Bphone hôm nay (và có thể là các sản phẩm sau Bphone). Tức là, để ra đời Bphone hôm nay, họ đã sửa soạn nhiều thứ từ lâu. Nói đùa, có khi, chính sự cãi nhau và dìm hàng của chúng ta là một phần trong kế hoạch của họ hướng tới thì sao? Nên nhớ, càng scandal nhiều bao nhiêu thì càng đỡ tiền quảng cáo bấy nhiêu, và có khi quảng cáo còn không tạo sự chú ý cho các bạn bằng các bạn tự ngồi cãi nhau.
Kế đến, ngày ra mắt của Bphone cũng rất khôn khéo, ngay từ đầu, họ đã cố ý dời ngày ra mắt, nhưng để sát ngày mới nói, nóng lên, lên cao trào, rồi mới nói dời 1 tháng, khi tháng 4, một loạt càng smartphone đình đám ra mắt, từ HTC M9, Samsung Galaxy S6 và S6 Edge, đến “trùm cuối” là LG G4 ra mắt cuối tháng 4, tất cả đều là để né những đối thủ sừng sỏ, thời gian này, chắc chắn cả thế giới đổ dồn sự chú ý vào các smartphone kia chứ không phải smartphone Việt. Nên nhớ, người Việt mắc căn bệnh sính ngoại nặng nề rất khó bỏ, nên không né những thời điểm này ra chắc chắn lễ ra mắt sẽ thất bại.
Rồi đến phát thiệp mới, đây là điều mà tôi đánh giá, BKAV đã làm tốt nhất, tốt hơn cả việc sản xuất điện thoại, đó là gây ấn tượng mạnh, shock cho cộng đồng mạng theo nghĩa tích cực. Mọi người nhìn cái thiệp mời đều cảm thấy ấn tượng, làm bằng một miếng nhôm, điều mà đến đại gia tiền tỷ như Apple, Samsung cũng chưa dám làm hoặc có thể nói quá hơn, là chưa nghĩ ra, chưa hết, lại khắc tên từng khách mời lên “thẻ” mời, càng làm tôn lên sự sang trọng của buổi lễ ra mắt lẫn đẩy vị khách nhận thiệp lên vị trí được tôn trọng, càng làm họ háo hức xuất hiện ở buổi lễ ra mắt điện thoại mới. Cảm nhận đầu tiên của đại đa số mọi người trên mạng khi nhìn thấy thiệp mời làm bằng nhôm là: Đẹp, đắt, độc, thấy rõ độ chịu chơi và đầu tư của BKAV. Hầu như ai chê gì chứ chả ai dám chê 1 cái thiệp mời độc đáo đến vậy. Chưa kể đến việc cố tình lộ nữa mặt trên của điện thoại trên thiệp. Nói thật, tôi hoàn toàn không tin BKAV lại dám chơi sang như vậy, vì bạn biết nhôm thực sự không hề rẻ, dù một mẩu như thế, it nhất giá chót cũng phải 50 ngàn một mẩu.
Và rồi, cái gì đến cũng phải đến, lễ ra mắt ngày 26/5/2015 bắt đầu!
Đây là lần đầu tiên một hãng sản xuất điện thoại ở VN tổ chức riêng một buổi lễ ra mắt cho điện thoại cao cấp, mà lại đến từ một hãng tay mơ sản xuất phần mềm chứ không phải chuyên môn sản xuất phần cứng như HTC, ASUS. Đồng ý, nó nhái phong cách của Apple rất nhiều, tương tự như cách Xiaomi nhái thôi, nhưng với tầm quy mô tổ chức lớn và đầu tư như thế, hoàn toàn ta có thể rộng lượng bỏ qua những sai sót, không nên chắp nhặt quá tiểu tiết với một kẻ chân ướt chân ráo mới làm lần đầu.
Tuy nhiên, ở đây ta vẫn phải xem xét chỉ rõ ra những ưu điểm và khuyết điểm, để từ đó BKAV cũng như các hãng ra mắt điện thoại tương lai sau này có thể rút kinh nghiệm. Và hãy yên tâm, dưới đôi mắt của một người kĩ tính có phần khắc khe kiểu Steve Jobs như tôi, mọi người sẽ rút ra được rất nhiều bài học quý giá.
Ta sẽ nói đến theo trình tự thời gian tổ chức, từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết thúc. Đầu tiên, ban tổ chức đã rất khôn khéo mời các tay to trong làng công nghệ Việt Nam, các admin, mod đến từ các diễn đàn công nghệ như tinhte, voz, cho đến các báo mạng như genk, vnexpress hay những người có tiếng như Vật Vờ, HoangNova v.v… đều bằng cách nào đó có được vé mời, điều này là khôn ngoan vì sự xuất hiện của họ đã làm đánh bóng thêm cho buổi lễ (chỉ cần 1 trong số họ không có vé mời thôi thì cũng có thể khiến họ gào lên kéo sập cả hình ảnh của Bphone), vì thế, khâu vào cửa và khách mời coi bộ khá suôn sẻ (hic hic, sao họ không mời mình ?)
Còn đến khi buổi lễ diễn ra, anh Quảng lên chào mọi người, có lẽ, đây là lần đầu tiên đội ngũ lãnh đạo của BKAV đứng trước một sân khấu lớn mà có đến 2000 người đang tò mò háo hức nhìn vào, cho nên anh Quảng run và nói loạng choạng thấy rõ. Có lẽ, không phải họ chuẩn bị không tốt, mà là đến khi lên “trả bài” thì run quá nên khớp, một số lãnh đạo khác cũng khớp còn tệ hơn anh Quảng. Điều này, đối với người Việt thì hoàn toàn có thể chấp nhận được. Thứ nhất, đây là lần đầu tiên họ đứng trước 1 khán đài đông người như thế, đông vậy trong hình dung của họ chưa chắc họ đã tưởng tượng được, run là bình thường, nhiều người lên tiếng chê bai họ thì giỏi, thử là các bạn xem các bạn có run không mà đi chê bai họ? Hãy đặt bản thân vào vị trí của người khác để mà thông cảm cho công việc của họ, chứ không phải cứ vô cảm ngồi dưới rồi chém gió! Thứ hai, họ làm có các bộ phận khác nhau, chưa chắc họ đã được trải qua 1 lớp dạy Public Speaking ra hồn, và không phải cứ ai trải qua lớp diễn thuyết đều trở thành 1 nhà hùng biện đến trình “ngụy biện” như Hitle hay Barack Obama. Thứ ba, người Việt vốn sống trong cộng đồng, vốn kém về phát triển cá nhân nên khả năng tự tin nói trước công chúng không nhiều. Nên họ làm được như thế cũng là giỏi rồi. Lần đầu tiên tôi đi thử giọng, ngồi trước ống kính máy quay của HTV, tôi cũng run và chưa chắc đã làm tốt hơn (lần phỏng vấn đó tôi rớt, tất nhiên)
Kế đến, là phần trang phục của họ, nhìn qua, đã thấy là đội ngũ BKAV đều cố bắt chước phong cách của Steve Jobs mà không hiểu tại sao Steve Jobs hay Mark Zuckerberg lại mặc thế. Cách anh Quảng và đội ngũ ăn mặc trông không toát lên vẻ thanh lịch của Steve Jobs hay vẻ khỏe khoắn, năng động mà giản dị của Mark hay Hugo Bacbara, mà lại tạo ra dáng vẻ lôi thôi, lếch thếch, úi xùi, và nhăn nheo đến từ các bộ đồ.
Vậy tại sao những người nổi tiếng mặc đồ như thế? Đối với Mark thì đó là dáng vẻ thoải mái, trẻ trung của một người trẻ tuổi, còn đối với Steve Jobs, thì lí do vô cùng lạ, đó là vì đơn thuần ông ấy khác người và lập dị nên ông ta thích mặc thế, hết! Bởi vậy, khi nhái phong cách của họ rất dễ làm người khác nhận ra, mà không hiểu tại sao lại rất nguy hiểm, chẳng hạn như trong trường hợp buổi lễ này, cả khán phòng, sân khấu lẫn nền chụp đều tối để tập trung vào slide, mà lại mặc đồ màu tối thì chả khác nào “cái cột nhà cháy”, và khiến mình “lạc mất hút” trong sân khấu, không nổi bật khi diễn thuyết đồng nghĩa với khi cần thiết phải nổi bật cho giới thiệu một cái gì đó thì mình bị “dội hàng” chưa hết, Steve Jobs thì gầy, còn Mark thì có tập thể lực, nên họ mặc đồ nhìn rất khác, còn 1 số lãnh đạo BKAV, có tuổi, mà lại mặc áo thun bó, nhìn thấy rõ cái bụng bia, khi đi ngang trên sân khấu nhìn như củ khoai cắm lên 2 cây tăm, nhìn rất kì quặc. Chọn trang phục kiểu này là tự giết chính người diễn thuyết. Vì thế, thay vì nhái theo phong cách người khác thì lần sau xin làm ơn “hãy là chính mình” còn hơn. Chẳng hạn, anh Quảng mặc bộ vest trắng muốt từ đầu xuống giày thì có khi lại nổi bật đúng phong cách Quảng “nổ” của anh hơn. Chẳng hạn như bức hình hôm họp nội bộ, ăn mặc thế nhìn anh còn đẹp trai và bắt mắt hơn bữa hôm lễ ra mắt, nhìn rất quê mùa trong bộ đồ đen, quần jeans, các lãnh đạo khác có thể mặc sơ mi dài tay hay thắt cà vạt, tùy họ, nhưng hãy ăn mặc sao cho “khác biệt” so với cái đen của sân khấu. Chưa kể, chính vì ăn mặc theo kiểu “không phải là mình” nên càng làm họ mất tự tin khi đứng nói, càng làm họ lắp bắp.
Kế đến, là phần trình bày, nói lắp bắp giống như trên, cho qua, nhưng cái khoảng bị phát hiện bức hình chụp là lấy trên mạng là điều không chấp nhận được, để người coi tranh cãi về vấn đề bản nhạc của Huy Tuấn với bài simple plan gì đó cũng là điều không nên, và là lỗi nhỏ nhặt hoàn toàn có thể giải quyết. Tuy nhiên, có một lỗi cực kì nghiêm trọng mà không thể bỏ qua và rất đang bị chỉ trích, đó là trình bày slide mà sai đặc điểm kĩ thuật. Chẳng hạn như có 1 slide (tôi không rõ có bao nhiêu slide vì tình trạng đường truyền coi lúc được lúc mất) ghi ngược thông số camera trước và sau. Slide trình diễn là thứ mà cả thế giới tập trung vào coi, mà không có bộ phận kiểm tra lại là không được, thậm chí không được sai đến 1 dấu chấm, dấu phẩy chứ đừng nói là ghi nhầm. Nếu tôi là CEO, tôi sẽ cho kỉ luật ngay tức khắc người làm slide và biên tập, còn nếu là Steve Jobs: “Anh có 5 phút để dọn đồ”! Đây là lỗi cực kì lãng nhách nhưng lại nghiêm trọng nhất.
Bàn đến vụ bắt chước Jobs dùng các tính từ miêu tả, các mỹ từ, lập đi lập lại hằn vào óc người nghe (nói thật, Steve Jobs về khoản này cũng chỉ học tập và xách dép cho Adolf Hitler), anh Quảng làm rất tốt, và hiệu ứng “thật không thể tin được” của anh còn lập lại lâu trên internet Việt đấy, nhưng còn lập lại như thế nào, tác động tốt hay xấu tới doanh số bán hàng của anh thì tôi e rằng anh còn phải xem lại đấy.
Kế đến, cái lỗi đặc biệt nghiêm trọng và cũng là lỗi vô duyên nhất: vụ Wi-fi và vụ stream đường truyền. Về vụ Wifi, đường đường là 1 trung tâm hội nghị quốc gia lớn nhất Hà Nội, cái hội trường có 2000 cái ghế ngồi thì bản thân nhà tổ chức phải tính sao cho đủ 2000 slot chứ. Và ít nhất, với bộ phận tổ chức hay trình diễn thì phải có 1 line wifi riêng (kể cả khi không xài cũng phải có dự phòng) chứ đừng nói 1 hội nghị chuyên về smartphone, mà internet lại là linh hồn sống để cái điện thoại có chữ “smart” vậy mà đến nổi MC như anh Quảng lại phải năn nỉ khán giả tắt bớt Wifi để truy cập, và nó ảnh hưởng trực tiếp đến buổi biểu diễn không phải một lần mà nhiều lần. Nếu tôi mà là CEO, cảm giác quê mặt ê chề vì buổi lễ ra mắt dính điều không đáng có, thì tôi cắt luôn 50% số tiền thuê trung tâm hội nghị, vì 50% đó chưa chắc đã trả đủ cho vấn đề hạ tầng yếu kém. Bộ phận tổ chức phải xem xét nghiêm chỉnh vấn đề này, giữa trung tâm thủ đô mà Wi-fi còn tệ hơn trên núi là điều hoàn toàn không thể chấp nhận được. Vụ stream là tiếp theo, nói thật, 2000 người ngồi coi chỉ là phụ, còn chính là hàng triệu thần dân mạng đang ngồi nhà, ngồi ở TP.HCM, ngồi ở nước ngoài trong ngóng vào màn hình xem trực tiếp, kết quả thế nào? Chắc các bạn cũng đã rõ, site eMeeting mà BKAV quảng bá dữ dẵn liên tục rơi vào tình trạng 505, và đủ các kiểu lỗi, chả coi được gì, hàng chục kênh stream lậu, kênh lẻ tẻ trên youtube cũng lâm vào tình trạng tương tự, đấy là công tác tổ chức, chuẩn bị đã dự tính trước mà vẫn vậy, chứng tỏ tổ chức vậy là thiếu tầm nhìn. (nói thật với các bạn, eMeeting và tất cả các stream khác từ youtube hay các kênh quá tệ nên tôi chỗ coi được chỗ coi không được, rất khó đánh giá từng người diễn thuyết, tôi ở tận trong TP.HCM nên chỉ trông chờ qua internet mà chất lượng tệ như thế đấy)
Về phần trình bày slide nói riêng, slide nền đen, nền tổi, nhằm mục đích gì? nổi bật sản phẩm trên nền slide trình chiếu ấy, vậy mà bộ phận thiết kế power point lẫn design không hiểu điều đó, sản phẩm cũng mờ nhạt và tối tăm chung với cái nên, đâm ra, “nổi” mà không “nổi” tí nào! Nếu slide nào anh trình bày, chọn sản phẩm là điện thoại màu đen thì background của slide phải màu trắng, để nổi bật cái điện thoại màu đen, và ngược lại, nếu điện thoại màu trắng thì slide phải màu đen, và cứ luân phiên thay màu slide lẫn đổi màu điện thoại trong slide (với cả màu sẽ bán) để đỡ gây nhàm chán, nếu dùng hoài màu đen, kết quả là mọi người ngồi dưới gần như ngủ trong 1 tiếng, nếu dùng hoài màu trắng thì chói mắt.
Hãy để ý Steve Jobs chăm chút cho mọi thứ diễn ra dưới quyền kiểm soát của ông ấy đến từng chút một, và lỗi nhỏ nhặt này sẽ hiếm xảy ra, nếu có xảy ra thì cũng rất hiếm. Cho nên, nếu nhái đến tận cái slide thì xin làm ơn, hãy “nhái một cách khôn ngoan”. Không ai cấm các bạn nhái, hay nói mỹ miều hơn là học hỏi cả, nhưng hãy nhái mà hiểu rõ mình nhái cái gì và tại sao lại nhái như thế, và hãy đạt đến đẳng cấp nhái đến mức mà người ta không nhận ra là mình nhái, thế mới hay, Samsung đang làm tốt khoảng đấy lắm. Và nhái tốt, học hỏi tốt là điều đương nhiên thôi, không có gì để chê bai, phê phán cả, vì theo quy luật “Phủ định của phủ định” trong triết học, “cái sau sẽ phải kế thừa cái trước, kế thừa cái cũ và phát triển cái mới chứ không lập lại nguyên si”
Nhái mà không khôn ngoan sẽ trở nên lố bịch, từ vụ quần áo, cách diễn đạt đến cái slide đều thế.
Bàn về sự so sánh trong slide, ta không nói vấn đề pháp lý được hay không được so sánh ở đây, ta chỉ bàn về phần đề so sánh trực diện lợi hay thiệt, việc so sánh Bphone quá tập trung vào iPhone, đôi chút vào Galaxy (thậm chí còn đá xoáy vụ camera lồi nữa chứ!) là điều không nên, lôi iPhone ra làm đối thủ thì còn hơn động chạm đến mồ mả cha mẹ của một bộ phận iFan, những người sẵn sàng lăn xả vào chửi bới không thương tiếc sản phẩm khác. Nhìn từ một góc độ khác, sẽ có người nghĩ, sản phẩm này so sánh với iPhone là tự hạ giá của sản phẩm, vì lo là sản phẩm không bằng người ta nên mới phải so kè sát từng thông số, từ đó vô hình chung hạ giá trị sản phẩm mình. Chưa kể, so rất nhiều mà quên rằng còn nhiều hãng khác tốt hơn cả Apple lẫn Samsung, chẳng hạn như so âm thanh thì phải nói đến HTC, so trực diện khả năng âm thanh của Bphone với HTC M9 thì sao? So thiết kế tôi e không ăn được LG G4, so khẩu độ camera càng không lại khẩu f/1.8. Thực sự mà nói, so với Samsung và Apple vốn già cỗi, LG lại rất sáng tạo trong thiết kế sản phẩm cả về phần cứng lẫn phần mềm, đặc biệt là về phần cứng (chút nữa ta sẽ bàn cụ thể sau). Tóm lại theo ý kiến cá nhân của riêng tôi, không nên so sánh trực diện, có muốn so sánh cũng phải so cho khéo, không nên để lộ tên sản phẩm đối thủ lộ liễu thế, marketing mà đánh kiểu “huỵch toẹt” ra như kiểu chém gió của anh Quảng thì ra thị trường nước ngoài kiểu gì cũng bị vả chết không kịp ngáp.
Kế cuối, vấn đề giá cả: sự ngạc nhiên xen lẫn sự hụt hẫng khi về nhà. Đầu tiên, khi công bố giá, chỗ này phải công nhận anh Quảng tính trước để tạo bất ngờ cho khách hàng, nêu giá 13, 15 triệu để hỏi và tung ra giá 10 triệu (còn dùng kiểu Mỹ, 9.990.000đ) làm cả hội trường ồ lên kinh ngạc. Tuy nhiên, sau đó, về đến nhà, họ bắt đầu tự hỏi “giá thế bao gồm VAT chưa?” Và giờ lòi ra vụ vì BKAV muốn cho giá tiền đẹp số nên đã “quên” (hay cố tình “quên” thì tôi không biết) nhét VAT vào slide trình chiếu. Tôi thực sự không biết ở Mỹ Steve Jobs cho giá iPhone có kèm VAT không, nhưng tôi biết rõ một điều, ở VN công bố giá sản phẩm trong 1 sự kiện hoành tráng thế mà không có VAT thì cảm xúc của mọi người là 2 chữ “lừa đảo”!! Không nhét sẵn VAT vào sản phẩm điện tử nó giống như khách hàng vào quán ăn, nhìn giá sản phẩm, gọi món ăn đã đời, thanh toán lòi ra VAT 1 đống tiến, cảm giác như bị lừa. Khách xem hết lễ, nghe tin chưa kèm VAT, bản thấp nhất đội giá 11 triệu là đã tụt mất cảm xúc rồi. Ở VN, treo giá mà không VAT là cấm tiệt, và cũng đừng ghi giá trước thuế, sau thuế chi cho mất công, ai cũng biết là 10% VAT nên chỉ ghi 1 giá thôi, và 1 giá duy nhất, tránh tính trạng thổi giá theo phong cách HEAD Honda. Vừa rồi, đảm bảo, BKAV đã làm thay đổi suy nghĩ của rất nhiều người từ “mua” chuyển qua “suy nghĩ” và rất có thể chuyển hẳn qua “không mua” chỉ vì mỗi cái trò VAT này. Ở VN, trưng hàng lên bán mà chưa ghi giá sản phẩm thì người xem có cảm giác như là bị lừa đảo vậy, vì người Việt vốn có quá khứ nghèo đói nên rất nhạy cảm với giá!
Mấy cái slide kế cuối, có cảm tưởng như thằng làm slide gần cuối slide vừa lười vừa cuống nên phết đại vào slide cho có lệ, nhìn cái slide phụ kiện cực kì nhếch nhác, từ trình bày, bố cục đồ cho đến cái tai nghe cực kì rẻ tiền. Này BKAV, làm chip âm thanh cho thật xịn vào, mà không làm được cái tai nghe phong cách, ra hồn thì giống như tự vả vào mặt mình. Chăm chút mỗi cái đt, và hãy nhìn Apple xem, chăm chút không chỉ phụ kiện mà đến từng cuốn sách hướng dẫn sử dụng, miếng nilông bọc dây phụ kiện, Công lớn là sự kĩ tính của Steve Jobs, nên sản phẩm tuyệt mỹ mà Samsung chạy theo không được, hãy nhìn cái tai nghe mới nhất của LG G4 xem. Mà thực ra, phụ kiện tai nghe giờ ai cũng có, đầy rẫy ra, cho nên khỏi cho vào hộp máy cũng được, khỏi bán, khỏi sản xuất cũng được, còn hơn slide cuối ném lên cái hình nhìn nhếch nhác, chỉ 1 cái tai nghe là nghĩ khác về sản phẩm. Tại sao đã cố đầu tư gần 5 năm rồi, sao không đầu tư công phu cho trót luôn?
Phần cuối cùng là công tác hậu tổ chức kém cỏi: như thiếu chỗ coi lại video toàn bộ buổi lễ ra mắt khiến những người xem hụt vì bận hoặc những đường truyền chất lượng kém của cái website emeeting mà BKAV tung hô thần thánh thì bây giờ rất khó khan coi lại toàn cảnh buổi lễ ra mắt. Bắt người dùng phải đi kiếm mà không link bản đẹp ngay trên vnreview hay site của BKAV là một thiếu sót rất rất lớn của công tác hậu tổ chức. Bây giờ, đảm bảo các chiến lược gia của BKAV đang lo tung bài, tìm sự kiện để thổi vụ Bphone nóng suốt năm, nên chi tiết tuy “tưởng nhỏ mà lại to” này không được chú trọng, sai lầm lớn cuối cùng.
Dẫu sao, đây là lần đầu tiên tổ chức sự kiện nên không thể tránh những hạt sạn, nhưng sạn quá to, rất đáng bắt lỗi, đối với tôi, một người kĩ tính nhìn vào slide, tôi có tưởng tượng người làm slide làm cho có làm, làm vội vã. Đấy là chưa kể có mỗi 1 hình ảnh đt bản màu đen, 1 kiểu đổ bóng sáng xéo qua đt hoàn toàn vô duyên với background, lập đi lập lại 1 hình trong suốt buổi chiếu, trong khi phải làm nhiều hình hay trình bày hình ở nhiều góc độ để thể hiện độ đẹp và tinh xảo của sản phẩm. Thực ra, slide chiếu là bộ mặt của cả buổi ra mắt, chứ không phải trung tâm hội nghị quốc gia hay ghế nhung, ghế lụa để ngồi, mà tôi cảm thấy slide làm đúng theo phong cách người Việt Nam: “làm cái gì cũng qua loa, làm cho có làm, đầu thì voi nhưng đuôi thì chuột”. Tốt nhất BKAV và càng hãng làm đt Việt khác nên rút kinh nghiệm cho lần ra mắt sau.
Tới đây, chúng ta chuyển qua đánh giá nhân vật chính của toàn bộ sự kiện lớn nhất làng công nghệ Việt Nam 2015 này, bom tấn Bphone! Tôi sẽ nói về tất cả các mặt, nói về mặt được trước rồi đến mặt không được, cũng có một lưu ý nhỏ là mặt nhược điểm sẽ được nói kĩ hơn, nhắm giúp đội ngũ thiết kế xem xét lại cho lần ra mắt sản phẩm sau là một sự nâng cấp xứng đáng.
1) Điểm được – Sự cố gắng của một công ty non trẻ trong lĩnh vực điện tử:
Thực ra. Bphone lần đầu tiên gây ấn tượng với tôi nhất chính là bước hình dưới đây:
_ Tấm ảnh trên là tấm chụp ngoài trời của Bphone, 1 tấm ảnh chụp lén rò rỉ ngẫu nhiên đẹp hơn bất kì một tấm ảnh trình diễn hay ảnh render nào của BKAV cung cấp (thường ảnh render người ta làm đẹp, bóng bẩy hơn ảnh thực tế, thì với Bphone tấm ảnh chụp lén lại ngược lại, nghịch lý ngu là ở chỗ đó). Bức hình chụp rất ngẫu nhiên, cầm trên tay gần đôi giày, nhưng lại quá đẹp cho 1 bức ảnh thực tế. Từ bức hình này có thể thấy, Bphone có lớp vỏ sau gọn gàng, không có chi tiết thừa, rất đẹp.
_ Mặt sau có mỗi chữ “B” làm nổi bật rõ ràng thương hiệu sản phẩm. Tuy nhiên, mặt sau có 1 nhược điểm là ngoài cụm như Made in Vietnam đáng giá (viết với độ nhỏ vừa phải) thì cái mớ chữ phía gồm mã hiệu máy, dung lượng bộ nhớ và đặc biệt là mấy kí hiệu linh tinh mà đến 90% người dùng đt không biết, không quan tâm, không muốn xuất hiện trong đt của mình làm cái gì ở dưới chữ Made in Vietnam vậy? Lẽ ra nên vứt quách nó đi, chi tiết thừa cho mặt sau mất điểm không đáng có.
_ Camera đẹp (nhấn mạnh không lồi), góc để hợp lý, điện thoại không có chữ linh tinh nhiều. nếu BKAV mà tham lam nhét chữ BKAV vào mặt trước máy như dòng chữ Samsung dài ngoằng thì chắc vứt máy quá.
_ Đuôi máy học hỏi cách thiết kế của LG G2, một trong các siêu phẩm, để 2 màn loa đối xứng nhau (dù biết rằng như LG G2, chỉ 1 bên loa, còn 1 bên thoại). Nói chung, cần hoàn thiện thêm tí cổng sạc cho nó tinh tế hơn, còn cạnh dưới nhìn chung là đẹp.
_ Màn hình là điểm cộng lớn nhất cho BKAV, biết tận dụng thế mạnh nhất của trải nghiệm người dùng: đó là màn hình hiển thị đẹp, chọn màn hình của Sharp – một hãng Nhật và người Việt có ấn tượng tốt về đồ Nhật, trong công nghệ màn hình thì Sharp và LG là 2 nhà sản xuất màn LCD nhất nhì thế giới.
_ Tiếp đến là chip âm thanh giúp nghe tốt các bài nhạc đuôi FLAC. Đầu tư cho trải nghiệm nghe nhìn là đầu tư hợp lý, xứng đáng vì đây cũng là điều người tiêu dùng thích bên cạnh camera.
_ RAM 3GB là bắt kịp xu hướng của thời đại, điều này rất tốt bởi lẽ các smartphone Android luôn háu ram do cách thức quản lý của Android khác với iOS, nên RAM càng nhiều càng tốt và không bao giờ là thừa cả.
_ Camera trước 5mp giúp cho việc chụp ảnh tự sướng khá tốt. Đây là điểm đáng khen, bắt kịp xu hướng của thời đại, thời mà selfie đang lên ngôi.
_ Pin 3000mAh thì xem như tiêu chuẩn tối thiểu phải có của smartphone thời nay đi, tạm được, công nghệ sạc nhanh thì không ấn tượng lắm (chút nữa sẽ phân tích)
_ Về phần mềm, tập trung cho trải nghiệm dùng 1 tay cho màn hình lớn, chứng tỏ BKAV đã biết hiểu trải nghiệm người dùng (Trải nghiệm người dùng tạm được hiểu là thiết kế sản phẩm hướng vào người dùng, mang nhiều tính tập thể và cộng đồng hơn là thiết kế về sự tiện lợi, tiện ích, bề ngoài hướng tới cá nhân hay suy nghĩ riêng của người thiết kế. Đối với phương Tây, điều này dễ vì họ đã học thiết kế giao diện vốn có tính logic và quen với việc này, nhưng ở VN, khi tôi thấy các sản phẩm phần mềm của VN, có 1 sự mô tả chung là cực kì rối rắm, lộn xộn và đầy chất cá nhân, cái tôi của người thiết kế gây khó khăn, khó chịu cho người dùng vì độ thiếu tiện lợi của sản phẩm). Đây là điểm đáng khen mà các hãng công nghệ ngoài Apple ra, dùng Android không để ý. Việc quẹt từ dưới để mở thanh điều khiển là điều rất tinh tế mà mãi sau khi quan sát Android có thanh điều khiển Apple mới bắt đầu làm (thực ra nói tới đây, tôi bắt đầu lo không biết các chuyên gia BKAV có thực sự hiểu về trải nghiệm người dùng không, hay chỉ đơn thuần copy nguyên si cách thể hiện của Apple). Các phần mềm khác được BKAV dành nhiều thời gian giới thiệu nhưng thực tế hoàn toàn không làm mình cảm thấy hào hứng, không hề có điểm nhấn trừ các tính năng lặt vặt nhỏ lẻ mà hay như tap 2 lần vào biểu tượng để nhắn tin hay gọi gì đấy. Phần mềm theo dõi sức khỏe mờ nhạt, không tạo ấn tượng gì nhiều với tôi nói riêng.
_ Điểm được tuyệt với nhất: một công ty chấp nhận tốn kém, bỏ tiền ra đầu tư và đi đầu trong một lĩnh vực rất khó. Một lời khen lớn cho toàn bộ nhân viên tập đoàn BKAV. Quả thực, chúng ta cần lắm những kẻ đi tiên phong ở VN. Dù cho Bphone có thành công hay thất bại thì bước đi đầu sẽ tạo đà cho các hãng khác ồ ạt tiến lên. Đấy là điều còn quan trọng hơn cả bản thân cái điện thoại Bphone.
2) Điểm chưa được: buồn thay thua nhiều hơn được.
Trước hết ta sẽ nói về ngoại hình khái quát bên ngoài. Như các bạn cũng biết, ngoại hình (hay vẻ bề ngoài nói chung của bất cứ sản phẩm nào, thậm chí là cả … con người, cũng đều rất quan trọng, vì nó là yếu tố quyết định bạn có mua sản phẩm đó hay không, có tạo ấn tượng đầu cho bạn hay không). iPhones và cả tất cả các điện thoại đầu bảng Android như Samsung S6 Edge, LG G4, Sony Z3+, HTC M9 vân vân đều cố gắng chăm chút vẻ bề ngoài làm sao cho khách hàng cầm lên trải nghiệm đều có cảm giác “yêu từ cái nhìn đầu”. Có lẽ đội ngũ thiết kế của BKAV cũng thừa hiểu điều đó.
_ Đầu tiên, ấn tượng xấu đầu tiên đập vào mắt tôi chính là viền benzel, VIỀN BENZEL QUÁ DÀY, không thể biện minh là đó là ảnh render, ảnh thực tế hay cầm trực tiếp trải nghiệm, chỉ qua 1 bức hình là làm người xem thấy khó chịu. Tại sao cái tôi chỉ trích ngoại hình của Bphone đầu tiên lại là cái viền Benzel. Bạn lưu ý một điều sau về điện thoại: TẤT CẢ KHÁCH HÀNG MUA SMARTPHONE ĐỀU MUỐN ĐT CỦA HỌ MÀN HÌNH PHẢI TO ĐỂ NHÌN NỘI DUNG CHO ĐÃ MẮT NHƯNG LẠI MUỐN ĐT CỦA HỌ NHỎ ĐỂ DỄ BỎ VÀO TÚI QUẦN LẪN CẦM NẮM, NGHỊCH LÝ BUỒN CƯỜI Ở CHỖ ĐÓ. Có lẽ, với những tập đoàn nhanh nhẹn trong nắm bắt tâm lý khách hàng và thị trường như LG, Samsung, Sharp đã nhanh chóng nắm được điều đó, bạn đã nhìn thấy LG G2 cả trên ảnh thực tế lẫn “trên tay” ở ngoài đời? Chưa hết, bạn đã thấy 3 viền của Sharp Aquous Crystal và Crystal X chưa? Buồn thay, nếu các bạn mà thấy viền con Crystal của Sharp chắc bạn quên ngay series Sony Z, Samsung Note và chắc bạn sẽ quên luôn Bphone (tất nhiên là bỏ yếu tố hàng Việt ra khi so sánh). Đau lòng thế đấy. Vậy tại sao lại phải vát viền benzel 4 cạnh nhỏ lại, và tại sao không? 2 viền cạnh hông thì quá rõ ràng, đễ màn hình to hơn và thân thon dễ cầm nắm bằng một tay, thế còn 2 viền trên dưới chỗ loa thoại? Nhiều người dùng và cả nhà sản xuất có tính bảo thủ như Sony cãi chày cãi cố rằng viền trên dưới cần dày để dễ cầm nắm ngang khi chơi game, xem phim (như clip youtube chẳng hạn). Tuy nhiên, hãy nhìn vào thực tế sử dụng, bạn cầm đt ngang khi nào? Khi bạn chạy xe ngoài đường, thình lình dừng chờ đèn đỏ và móc đt ra bật 3G lên youtube à? Bạn sợ mất điện thoại vì trộm cắp nên lấy 2 bàn tay ghì chặt 2 viền benzel của điện thoại ? Không, dĩ nhiên không ai thần kinh như thế, bạn thường ngồi thoải mái ở nhà, quán cà phê (không trộm cắp tất nhiên, bạn đừng lấy café cóc vỉa hè ở VN ra so với cái điện thoại tầm cỡ thế giới nhé), và khi cầm điện thoại đặt ngang bạn cầm thế nào? Dùng 2 ngón út nâng đỡ máy, các ngón còn lại cầm ở cạnh máy hoặc bóp 2 viền trên dưới phải không? Vậy thì cần gì phải làm viền thật dày? Và nhất là khi viền dày nó làm đt của bạn dài ra thêm 1 tý, nhìn vừa mất thẩm mỹ vừa làm màn hình nhỏ lại. Đồng ý là với thiết kế của TV và màn hình, người ta cố tình làm viền dày ra, mục đích là để có viền ngoài làm người xem tập trung vào nội dung hiển thị trong màn hình hơn, tạo cảm giác màn hình sâu hơn, NHƯNG ĐẤY LÀ VỚI VIỀN BENZEL ĐEN, CHỨ KHÔNG PHẢI VÔ SỐ MÀU MÈ NHƯ ĐT, bạn thử tưởng tượng 1 chiếc đt màu đỏ mà viền dày thì khi bạn coi phim nền đen bạn sẽ cảm thấy thế nào? Đối với riêng Bphone, nếu còn màu đen thì còn đẹp vì màu đen nó tiệm màu màn hình nên gần như đánh lừa thị giác khi cầm, nhưng còn màu trắng thì sao? Ở bức hình dưới, bạn để ý sẽ thấy cái viền nó chán như thế nào.
Ngoài vấn đề chủ quan người thiết kế trong chuyện viền benzel thì có một điều khác thuộc mặt thiết kế kĩ thuật mà các bạn có thể không biết nhưng tôi biết, bất cứ một màn hình LCD nào cũng đều có bản mạch ở dưới, nó sẽ dẫn dây và mạch lòi ra 1 tý ở rìa 4 góc màn hình, chưa kể ngay cái chỗ viền benzel dày đấy, núp phía dưới là một mớ loa thoại, micro, camera (chỉ 1 lỗ tròn tròn phía trên nhưng thực ra cả 1 cục phần cứng phía dưới), rồi loa dưới đt, nói chung là vô số các trở ngại kĩ thuật cản đường 1 chiếc đt “mơ ước” như phim hollywood là “zero benzel” toàn bộ 4 cạnh, đó là trở ngại mà hãng sản xuất đt nào cũng phải gặp phải chứ không riêng gì BKAV, một hãng cực kì non trẻ trong thiết kế sản phẩm và không hề làm chủ trong sản xuất bất cứ phần cứng gì (khác hẳn với LG, Sharp là trùm màn LCD, Samsung thì “làm vua làm chúa” ở mảng AMOLED, ngang cơ TSMC ở mảng bán dẫn).
Tiện thể đây, tôi muốn chia sẻ một trong những lý do khác khiến tôi ghét iPhone cũng là viền Benzel dày và hết sức vô dụng. BKAV hãy cố gắng rút kinh nghiệm vấn đề viền máy trong những phiên bản sau của Bphone, có thể chưa đủ trình làm như Sharp thì cũng cố gắng thu nhỏ 4 viền benzel hết cỡ.
_ Còn một chi tiết nhỏ gây xấu cho mặt trước máy đó chính là màng loa thoại, màn loa giống Samsung, tuy nhiên, đây cũng là 1 màng loa xấu về hình dáng, nó không tạo điểm nhấn cho mặt trước máy, cũng không tô điểm cho vẻ đẹp vuông vắn của máy (vừa không tạo vẻ manly cho thân máy vuông vắn, cũng vừa không tạo vẻ uyển chuyển hay yểu điệu cho mặt trước, mà nó tạo ra vẻ … vô duyên cho mặt trước. Với bản màu đen nhìn còn tàm tạm, bản màu trắng thì đúng chán, chán từ nước nhựa sản phẩm cho tới cái viền loa thoại lồ lộ lên.
_ Kế tiếp, vấn đề khiến Bphone rất dễ bị chê bai là nhái iPhone, đó là 2 cạnh bên máy giống iphone 4S. Cái này rất nhiều người Việt nhận ra, vì người Việt đã “nhẵn mặt” với iPhone, viền này thực sự mà nói, nó không đẹp ở nước nhôm không ăn nhập gì với tổng thể máy, chưa hết, VIỀN PHẲNG MÀ MÀU SẮC NHƯ THẾ LÀM CHO NHÌN VÀO ẢNH LẪN CẦM THỰC TẾ CÓ MỘT CẢM GIÁC MÁY CÓ ĐỘ DÀY (bạn lưu ý, cảm giác máy có độ dày chứ không phải độ vững chãi, chắc chắn), cả iPhone lẫn con Bphone này, có lẽ lần sau BKAV nên đầu tư thiết kế thêm các mẫu cho viền màn hình, về điều này, hãy học hỏi Vega Iron 2 của Pantech nếu muốn thiết kế đt viền dày, và hãy học hỏi LG G2 nếu muốn thiết kế máy mỏng (sau khi LG “tống” hết các nút ra mắt sau lưng của máy, họ đã vát viền cong xuống mặt lưng để tạo cảm giác nhìn cho người dùng là máy mỏng, chứ khách quan mà nói thì LG G2 cũng chưa phải là mỏng gì, đặc biệt với bản G2 Hàn Quốc dày hơn 1 milimet vì mở được nắp). Chưa hết, viền của iPhone 4S (nhớ vụ lùm xum mất sóng của iPhone 4 không?) là một hình thức “chữa cháy” cho lỗi sóng yếu, nên mỗi viền cho 2 cái gạch nhựa màu trắng hết sức … thiếu tinh tế cắt ngang cái viền phẳng phiu. Lỗi lớn của iPhone 4 và 4S, thì BKAV lại dẫm ngay vào cái lỗi ấy.
_ Kế tiếp, lỗi kế tiếp lại là lỗi ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng. LỖI CẠNH MÁY VUÔNG VỨC NHÌN THÌ ĐẸP NHƯNG CẦM LÂU DÀI THÌ CẤN TAY! Tổng thể máy nhìn chắc, khỏe, rất manly, nhưng chắc chắn trải nghiệm cầm nắm về lâu dài không thoải mái, vì viền phẳng và nhọn, cạnh máy có thể nói là vuông góc với mặt lưng, cầm lâu dài cấn lòng bàn tay. Bạn sẽ đặc biệt chú ý điều này khi bạn cầm máy dọc và dúng ngón cái đỡ máy để xem hay để chạm các khu vực cạnh dưới, hoặc khi bạn cầm ngang máy để chơi game, hoặc khi bạn dùng 1 tay ngang thân máy nằm giường đọc báo. Đặc biệt là khi nằm giường, chừng 30 phút thôi bạn sẽ hiểu cảm giác cấn tay là gì. Nếu các bạn còn nhớ, khi lần đầu tiên Sony Z (Z không phải Z1) ra đời, ban đầu vì lý do chắc khỏe và cá tính, Sony vát vuông vức tất cả các góc cạnh có thể, và cán máy thật mỏng, nhìn thì từ góc độ nào cũng thấy máy cực đẹp vì vuông vức. Đối với đàn ông, họ nhìn cái mẫu mã đã yêu ngay từ cái nhìn đầu, nhưng tới khi mua về dùng thì không như thế, điện thoại cầm cực kì cấn tay và bén như dao! Rồi đây, tới Samsung S6 Edge cũng y chang thế, vát cong màn hình vào như lại khép vào so với viền, và thế là viền lại có cái rìa ra, khiến đt nhọn và cầm cấn tay chỉ sau 5 phút, không cần lâu. Sony đã phải khẩn cấp vát sạch các góc cạnh ở các phiên bản Z1, Z2, Z3 sau này. Bạn có thấy thế không?
Cũng vì cả 2 lý do viền dày và cấn tay mà qua đến iPhone 6 Apple đã vát cong hết 2 cạnh bên, khi cầm nắm trên tay bạn sẽ thấy Iphone 6 khá là thoải mái và không gây cấn tay viền nào cả.
_ Kế tiếp là vỏ máy, vỏ sau bằng kính đẹp, bóng, đó là ưu điểm nhưng tiếc thay lại …. không phải ưu điểm. Đối với đa phần mọi người thì sẽ gặp cạnh bám vân tay, một số tay ra mồ hôi làm vỏ màn hình rất chán. Chưa hết, giống như điện thoại Sony, vì xài lưng kính (nên cùng 1 con CPU, tỏa nhiệt lượng giống nhau khi chơi game nhưng cầm một con vỏ nhựa như S5, G4 thì thấy mát hơn hẳn) nên cầm nóng hơn, chưa kể, kính làm khó tản nhiệt hơn nhôm hay sắt, và nhiệt độ nóng không tản nhiệt được thì lan ra bề mặt, lan đến … tay người dùng. Khi tôi nói điều này bạn không hình dung được đâu, nhưng chơi game 30 phút đi thì biết.
NÓI THÊM: Tiện đây nói thêm về vấn đề cho vật liệu làm vỏ cho đt, thực ra đây là một vấn đề gây đau đầu cho các nhà sx đt chứ “không phải loại vừa” đâu! Các hãng dùng chất liệu thế nào đều có lý do và lý lẽ riêng, và với mỗi hãng, họ đúng đều đúng với lý do của họ.
Samsung, LG nhiều năm trung thành với thiết kế vỏ nhựa, Samsung lấy lý do vỏ nhựa dễ thay pin, cảm giác cầm ấm áp, (bạn hiểu thêm trên quy mô công nghiệp thì chế tạc sản phẩm vỏ nhựa là dễ nhất), LG cũng tương tự, và họ nói không hề sai. Đừng quên Samsung, LG xuất phát từ một nước xứ hàn đới, tức xứ lạnh, đối với thời tiết như thế, khi bạn cầm đt nhôm và sắt vào buổi sáng, bạn sẽ cảm thấy tay có vẻ lạnh lạnh, không thoải mái tý nào. (Samsung hay LG họ chăm chút đến từng cái cảm giác của người dùng chứ không đùa). Nhưng tất nhiên điều đó chỉ đúng với … Hàn Quốc của họ, ra đến quốc tế là chuyện khác.
Sony cũng tương tự, họ dùng kính, kính ngoài trời lạnh như Nhật Bản thì cũng lạnh như kim loại thôi, nhưng, smartphone thời nay, cầm chừng 15 phút thấy rất mau nóng, và nhiệt lượng tỏa ra mặt kinh, “ủ ấm” tay người dùng Nhật, nói nôm na là máy nóng ở xứ trời lạnh giúp … cân bằng nhiệt độ nên họ cảm thấy thoải mái, và cũng tất nhiên, ra đến thị trường thế giới thì nó lại là chuyện khác.
Apple dùng vỏ nhôm thì đó lại là chuyện khác, đơn giản là họ đi đầu trong việc tạo ra smartphone, họ muốn thay vỏ nhựa thời đó (vốn ọp ẹp vì khả năng gia công quy mô chưa tốt, tôi đang nói việc cách đây gần 1 thập niên) bằng kim loại vốn tạo vẻ cứng cáp, chắc chắn cho sản phẩm (chứ không phải như các ifan tự tưởng tượng và mơ là đt vỏ nhôm thì sang trọng hơn vỏ nhựa rẻ tiền đâu, đó là quan điểm duy ý chí và lảm nhảm, Apple là công ty phương Tây, nó thực dụng lắm). Trong số các kim loại, loại vừa dễ chế tác, vừa dễ tạo hình, lại nhẹ, khá bền, không giòn, dễ kiếm, dễ gia công sx hàng loạt, chả còn gì khác ngoài nhôm.
Chúng ta cũng thấy một số hãng mới bây giờ đổ xô đi tìm kiếm các loại vỏ khác, Xiaomi thì dùng vỏ tre trúc (không biết đúng hãng không ta? Bạn check lại google đi) nhược điểm dễ mối mót, và nếu cấn vật nhọn thì tạo lằn trên mặt vỏ luôn. Motorola thì vỏ dùng sợi Kevlar chống đạn (không biết tả thế nào nhưng cầm vào thấy kì kì, nhám nhám, cũng chả có công dụng gì, nhiều người còn bảo xấu, còn cái khoảng chống đạn thì để bạn tự thử vậy), LG G4 thì quyết tâm chơi da thật, da thì có rất nhiều nhược điểm, mồ hôi, mốc nếu để ẩm nước (hơi nước thôi cũng đủ), khò gia công vì chơi cả dàn máy ngồi may tay dễ dẫn tới 1 số sp không đẹp, đội giá cao. Có mỗi một ưu điểm là đẹp, sang trọng và cầm êm tay + ấm tay (tùy độ dày của da). Như vậy, bạn có thể thấy, nhìn chung không dễ cho các hãng đưa ra vật liệu vỏ đủ làm hài lòng người dùng đâu. Cho nên cũng đừng cãi nhau về vỏ nhựa, vỏ nhôm hay vỏ kính vì nó là vô nghĩa với một người dùng chỉ biết xài như chúng ta.
Như vậy, phía trên là một số góp ý của tôi về các nhược điểm trong tổng thể thiết kế bên ngoài của sản phẩm, kế đến, chúng ta sẽ xem tới “trong ruột của Bphone” buồn thay, cũng rất nhiều điều chưa được nếu ta xét về phần cứng. Trước khi xét chi tiết, đồng ý là phần cứng đt giờ đã mạnh đến độ bão hòa và nếu quá mạnh nữa chỉ kéo lùi thời lượng pin, nhưng khác với iPhone vốn có kho ứng dụng phong phú để mê hoặc người dùng bù lắp cho khuyết điểm về phần cứng, chưa kể đặc điểm hệ điều hành không tiêu tốn phần cứng. Khác so với Android vốn “đa nhiệm thực sự” nên đòi hỏi phần cứng rất mạnh, đặc biệt là RAM. Cho nên, khi nói tới một đt Android thì yếu tố phần cứng vẫn là một điểm mê hoặc người mua mà nhà sản xuất tuyệt đối không thể bỏ được.
_ Khi nhắc đến phần cứng Bphone, thì CPU S801 gây mất điểm nặng nhất, trước tiên, khi cái tin đầu tiên về Bphone lộ ra, mọi người nghe tin Bphone sẽ là đt đầu tiên sử dụng S810 (hay ít nhất là đầu tiên ở Đông Nam Á) và kết quả thế nào? Tệ hơn cả tệ nữa, gây hụt hẫng toàn tập. Xét về khách quan thì đồng ý là nghiên cứu từ 2011 thì không thể có CPU S810 rồi, nhưng cái người dùng quan tâm khi mua lại không phải là thời điểm vẽ thiết kế hay chế tạo mà là thời điểm ra mắt. Nếu không được S810, (thực ra, cá nhân tôi cũng không ưa gì con chip này, LG G4 không dùng, Samsung chê nóng, HTC phải cập nhật phần mềm giảm xung là những bằng chứng không thể chối cãi về con chip quá nhiệt và “sự hụt bước” trong thiết kế không tương xứng với tiến trình bán dẫn) thì ít nhất thời điểm ra mắt cũng phải cố S805 hay thậm chí tệ lắm là chip tùy biến S808 như LG G4 chứ? Đằng này lại sử dụng 1 con chip ra đời từ cách đây 2 năm trong sản phẩm mới (cái thời điểm tháng 1/2014 công bố S801 mà các bạn lượm được trên wiki chỉ là thời điểm công bố báo chí, còn các nhà sản xuất đã được Qualcomm thông báo trước đến cả năm, nên chí ít con chip này là của năm 2013). Chưa kể, thực ra,nói trắng ra thì cả S801, S805 đều là phiên bản ép xung của S800 “thần thánh”, vì Qualcomm chưa ra chip mới kịp (hụt chân trong thiết kế mới, bạn đã rõ điều này khi S810 phải dùng nhân có sẵn của ARM chứ không phải nhân tùy biến của Qualcom) nên phải ép xung, thêm thắt tính năng lặt vặt chỉ tổ … tốn pin vào chip. Nên ra chip CPU S801 chỉ càng làm người dùng so sánh với 1 siêu phẩm cũng hụt bước nhảy CPU thời đó là Vega Iron 2, vì ảnh hưởng của Iron 1 nên rất nhiều người chờ đợi Vega Iron 2, với các tin đồn vè chip S805 hay thậm chí là đt đầu tiên sử dụng chip S810, kết quả thế nào? S801 với đầy nỗi thất vọng trong thiết kế (sau khi bị Samsung mua hơn 50% cổ phiếu) Với các fan android vốn so kè đắn đo sản phẩm về phần cứng thì đây là lỗi nặng. Tôi còn đang tự hỏi không biết Bphone có chơi mượt mà được Dungeon Hunter 5 hay không?
_ Một cái thiếu khác về phần cứng mà lời khuyên của Nightmoonlight là nên có: Đó chính là cổng hồng ngoại để biến đt thành remote. Đây là một tính năng mà thiếu thì … người dùng không biết, còn không thiếu thì cũng có cơ số người … không biết dùng (ai xài đt Hàn như tôi xài LG chắc biết). Tính năng này cực kì tiện lợi, từ điều khiển tất cả các mẫu mã TV cho đến máy lạnh, thậm chí máy chiếu trên giảng đường. Thử tưởng tượng đang buồn ngủ, thay vì bò lồm cồm dậy mò cái remote máy lạnh, bạn cầm sẵn đt trên tay và nhấn điều khiển máy lạnh tắt rồi ngủ có phải tiện hơn không? Giá thành của linh kiện này không phải là mắc so với tổng thể linh kiện đt.
_ Thời giờ rồi, đèn flash cho đt dần trở nên phổ biến, 1 cái flash hay cho flash kép cũng chả tốn hơn là bao. Thế nên phiên bản sau BKAV nên cho vào đt cái flash kép, cũng chả tốn thêm bao nhiêu mà lại lấy sáng tốt hơn.
_ Đối với các smartphone đầu bảng, họ thường tích hợp khả năng chống rung quang học (OIS) vào đt, vì thế Camera Bphone nên có tính năng chống rung quang học mặc dù tính năng này làm camera đắt tiền hơn hẳn và nhất làm đt lồi lên một tí, nhưng nếu khéo léo lấy thiết kế bù đắp như LG G4 làm cong mặt lưng để che camera lồi, hay G2 cũng có OIS mà không lồi (còn lồi lên dã man như Samsung S6 thì chịu rồi!)
_ Kế đến, đt nên có nút chụp ảnh bên ngoài, đặt ở vị trí cạnh phải bên dưới đế người dùng cầm ngang chụp. Tất nhiên, đi kèm với nút này có thể là tính năng phần mềm như nhấn nút chụp ảnh để khởi động nhanh camera hoặc chụp ngay tức khắc không cần mở màn hình hoặc mở màn hình rồi thì mở ngay camera để chụp. Tính năng này có thể học hỏi của LG G4 đưa vào đt mình, ở LG G4, chỉ cần nhấn đúp 2 lần nút volume down thì sẽ chụp ngay tức khắc không cần mở màn hình, để làm được điều này, LG đã đẩy phần mềm camera xuống hàng soft khởi động chạy nền, chạy ngầm trong G4) Tính năng này rất phù hợp cho bắt nhanh khoảng khắc đẹp hay các thể loại … chụp lén (đừng nghĩ bậy, chụp lén có cái hay của nó, đó là người được chụp rất tự nhiên, không kiểu cách, gượng gạo tạo dáng, và chụp tự nhiên cũng có nét đẹp của riêng nó mà ít người biết)
_ Cái kế tiếp mà tôi cho là thiếu sót rất lớn đó là đt Android mà thiếu khe cắm thẻ nhớ. Cũng như vụ thay pin (sẽ nói phía dưới), ở đây là sinh ra 2 phe, một phe đề nghị bỏ với lý do tăng giá thành phần cứng, mọi thứ lưu trữ qua internet, riêng Bphone còn có transfer jet (mỗi mình Bphone có, chơi một mình?!), phe còn lại lại nói: tiện lợi, giảm giá đt khi mua dung lượng thấp chỉ 16GB và mua cái thẻ 32GB, 64GB vẫn rẻ hơn phiên bản SD Card gắn trong dung lượng 64GB, điều này đúng, bạn có thể thấy giá các phiên bản của riêng Bphone và các đt trên thị trường nói chung nó đắt như thế nào đấy. Nói không ngoa, triệt tiêu khe cắm thẻ nhớ và bán phiên bản dung lượng cao là cái mánh lời ăn tiền của nhà sản xuất đt, không chỉ ăn tiền phần cứng mà các hãng như Dropbox, Google, Mega, Mediafire, v.v… còn ăn tiền mua dung lượng ổ cứng mạng nữa, và các bạn cũng đừng lấy lý do 16GB là đủ vì hầu hết thời nay, nhiều người sờ vào đt còn hơn sờ vào laptop, phim, nhạc, hình, game AAA ngốn rất nhiều dung lượng ổ cứng, nên đừng nói là 64GB, mà 128GB với tôi vẫn chưa bao giờ là đủ khi mà tôi có thể làm tất cả mọi thứ laptop có thể làm chỉ bằng con smartphone Android trên tay. (trừ viết soạn word, excel, power point thì cũng được nhưng quá tốn thời gian nên mới dùng laptop), chưa kể tính riêng tư của nhiều thứ “nhạy cảm” nên không phải ai cũng “phi” hết tài sản lên internet, chưa kể một số người thích rút thẻ nhớ và “cắm nóng” vào laptop như tôi cũng rất dị ứng với đt mà thiếu thẻ nhớ, đó cũng là một trong số các lý do tôi rất thích LG G4 mà không hề để mắt đến Samsung S6 hay bất cứ một dòng iPhone nào.
_ Vấn đề kế trong phần cứng, nhược điểm của Bphone là không mở được nắp. Nghe có vẻ buồn cười vì iPhone, S6, S6E, Sony cũng vậy. Thật ra, nhược điểm mở nắp hay không mở nắp là hoàn toàn mang tính chủ quan của từng người dùng. Đây lại không phải vấn đề mang tính ưu, nhược, mà mang tính quan điểm cũng gây ra khá nhiều tranh cãi từ giữa các nhà sản xuất cho đến người dùng với nhau.
Phe “nguyên khối” thì cho rằng: không mở nắp tạo cảm giác liền mạch, tổng thể cho máy, tránh cảnh ộp ẹp trong gia công, tạo vẻ sang trọng trong thiết kế, thoát khỏi tư duy thiết kế mở nắp thời đt “dump phone”, chưa kể thường các đt pin nguyên khối thường trang bị loại pin Li-Po, loại này thường đắt hơn và bền hơn mở nắp thì xài loại pin Li-Ion. Phe này thiết kế đt theo trường phái hết sức duy tâm.
Phe “mở nắp” lập luận rằng: mở nắp giúp dễ thay pin, đồng thời giấu hết các chi tiết thừa như khe cắm thẻ nhớ, khe cắm sim và thông số đt (bạn để ý dòng dưới cùng mặt sau của Bphone có một chuỗi symbols rất vô duyên mà bạn chắc chắn không muốn hiểu, không cần hiểu, không quan tâm, xuất hiện lồ lộ phá vỡ vẻ đẹp máy) có thể giấu vào mặt trong. Chưa kể nếu rớt đt, “đt bung nắp, văng vỏ một nơi, pin một nẻo cũng …. là một tính năng”, tính năng gì? Giải phóng lực tác động giúp phần cứng bền hơn, còn nguyên khối mà rớt, các lực không được giải phóng ra bên ngoài, chạy lòng vòng trong bảng mạch thì “nội thương” nhiều hơn. Thay pin cũng là lý do cực kì quan trọng đối với smartphone, hơn cả dumbphone, vì smartphone rất mau hết pin, đặc biệt là khi bạn lên cơn ghiền chơi 1 trò game nào đó trên đt liên tục, như tôi mấy ngày nay chơi Guns Girl School Days Z chẳng hạn, rút pin thay nóng vẫn hơn là phe “ôm tường” như iPhone, vừa chai pin vừa nóng tay, vừa dễ hỏng phần cứng. Những lập luận này đều chính xác, vậy phe này thiết kế đt trường phái duy lý tuyệt đối.
Còn cái phe ngu, phe vô duyên mà tôi ghét nhất là thiết kế đt mở được nắp nhưng lại cấm thay pin, vậy thì mở nắp làm khỉ gì? Khỏi mở còn hay hơn!! (Đại diện cho cái phe dở hơi này là mấy con series Zenfone của Asus, ở đây tôi không muốn đề cập đến chất lượng Zenfone, nếu tôi mà tiết lộ chỉ một cơ số thông tin về Zenfone thôi, thì tôi dám chắc không ai đọc bài viết của tôi mà còn dám mua bất kì một con Zenfone nào cả)
Cho nên nguyên khối hay thay nắp đều có cái hay của nó. Nhưng cá nhân tôi lại thích thay nắp hơn.
Và nếu phiên bản sau của Bphone thiết kế được một mẫu mã vừa kính (hoặc kim loại) mà có thể tháo ra thay pin được dễ dàng thì sẽ ăn khách hơn, vì vừa hút được phe muốn đt chắc chắn vừa hút được phe thích thay pin. Và tôi nghĩ là không phải không có thiết kế đấy tồn tại, trong đầu tôi có vài ba thiết kế có thể làm được cả 2 việc đó đấy.
_ Thế còn tính năng sạc nhanh? Đây lại là điểm thụt lùi của cả Qualcomm nói chung và từng đt có tính năng này nói riêng. Bạn quan niệm tính năng sạc nhanh là thế nào? Sạc bao nhiêu lâu đầy thì theo bạn là nhanh? Khi bạn bận gấp gáp buổi sáng hay giờ cao điểm thì bạn có 30 phút ngồi chờ sạc 60% pin không? Vậy lúc đó bạn có cảm giác nhanh không? Không biết bạn thế nào, nhưng với tôi, sạc nhanh là cắm vào 10 phút đầy 100% pin (đầy dạng no pin chứ không phải đầy theo kiểu đủ 100%). Hiện nay, phần cứng đt tiến như vũ bão nhưng bất cứ cái gì dính đến chữ “pin” chỉ là sự đứng im, mà trong khi mọi thứ phát triển, đứng im có nghĩa là tự mình thụt lùi. Đây là một điều bất khả kháng ngoài khả năng của BKAV, đành phải chịu. Thế nên, tính năng sạc nhanh thực ra chỉ là chiêu câu khách của chính Qualcomm tạo ra, mang tiếng là sạc nhanh, “tưởng nhanh nhưng hóa ra lại chả nhanh tí nào”!
_ Vấn đề Beidou gây mất thiện cảm nói chung với người Việt, vì lý do lịch sử nên bất cứ cái gì có dính đến chữ “Tàu” là người Việt phản ứng, nên không lạ gì khi Bphone bị phản ứng vì vấn đề Beidou, chưa kể, nếu chiến tranh xảy ra, thực sự thì Beidou sẽ trở thành công cụ đắc lực để định vị một số đối tượng quan trọng để tấn công (nếu đối tượng đấy xài smartphone có định vị bằng Beidou), cho nên, tốt nhất chỉ cần có Glonass và GPS, hơn nữa là Galileo là đủ.
_ Có một điểm mà ta cần phải nói đến, đó là thiếu sự đột phá phần cứng nói chung, mỗi sản phẩm ra đời, đặc biệt là iPhone, đều cố gắng mỗi phiên bản có cái gì đó mới mới một chút cả phần cứng lẫn phần mềm so với phiên bản cũ, để tạo sự khác biệt so với phần đông đt đang nhan nhản trên thị trường. Có lẽ, mọi người cũng ngầm hiểu rằng sự khác biệt về phần cứng của Bphone so với các đt khác có lẽ đến từ kết nối Transfer Jet, nhưng, … lại không có NFC, trong khi ra thế giới thì NFC dùng nhiều hơn Transfer Jet, transfer jet ở thời điểm này muốn dùng thì hoặc cùng Bphone, hoặc bỏ thêm tiền mua phụ kiện của Toshiba để cắm lên máy tính. Nên hành động cho Transfer Jet vào rồi bỏ NFC đi, từ một góc độ nào đó, nó giống như là tự bắn vào chân mình vậy. Nếu bàn về đột phá phần cứng thì hiện giờ cả thị trường đt không ai bằng LG, LG cũng là người sáng tạo nhất. LG G là một trong những thằng đua phần cứng “gấu” nhất thời bấy giờ, sang LG G2 là một cuộc cách mạng về thiết kế phần cứng đt, bỏ hết nút ra đằng sau lưng, ai chưa dùng thì cảm quan phán khó dùng, nhưng đã dùng rồi thì không muốn thay đt khác nữa, camera OIS cũng là đỉnh nhất thời đó, phần cứng có Knock on/off là một trong những tính năng hay nhất mà không đt nào có được, viền Benzel cực mỏng, qua LG G Pro 2 thì có knock code, camera có OIS+, đến LG G3 thì lấy nét bằng laser, đến LG G4 thì khẩu f1.8, v.v… Hãy học hỏi LG để đưa ra sự khác biệt dễ thấy, dễ sử dụng đến từ phần cứng, dẫu biết rằng rất khó cho BKAV vì không hề làm chủ bất cứ một mảng sản xuất phần cứng nào cả. Apple bây giờ cũng đang có hiện tượng đuối hơi về ý tưởng, đặc biệt là về phần cứng khi không có sáng kiến gì mới, và toàn phải mò đi mua công nghệ hoặc đặt sản xuất.
_ Cuối cùng về mặt phụ kiện, món ở bên ngoài nhưng góp phần tô điểm cho một sản phẩm công nghệ cao. Phụ kiện của Bphone? Chắc chắn tất cả các bạn theo sự kiện ngày hôm ấy của BKAV đều chung một quan điểm với tôi là chất lượng phụ kiện cực thấp, rẻ tiền từ cái nhìn. Việc chế phụ kiện này lòi rõ cái dở của người Việt – “đầu voi đuôi chuột”, đt thì đầu tư hoành tráng lắm, còn những thứ loanh quanh đt thì lởm khởm. Đây là sai lầm không chỉ của BKAV mà còn của tất cả các nhà sản xuất đt Android nói chung, đến ngày hôm nay cũng có một số hãng đã rất khá trong vấn đề phụ kiện, chắc bạn đã thấy cái tai nghe của LG G4 đi kèm trong máy? Hay bộ phụ kiện nhìn tinh tế, sang trọng của bất cứ con iPhone 6 nào? Nói đến phụ kiện của đt nói chung, bạn cứ tưởng tượng như bộ quần áo đang mặc trên người khi ra đường. Bạn có cao to, đẹp đẽ cỡ nào (ví với đt) mà bạn mặc một bộ quần áo rách rưới, hoặc toát lên vẻ rẻ tiền (phụ kiện) thì bạn cũng mất điểm trong mắt người đối diện. Bộ đồ của bạn có thể không phải Gucci, Versage, không có thương hiệu cũng được, nhưng nó phải bắt mắt và phù hợp với hình thể của bạn, tương tự thôi, đt cũng vậy. Có một điểm lạ là người Việt vốn cái tôi to, nhất là người miền Bắc, nên người Bắc ra đường là ăn mặc đẹp đẽ hoành tráng lắm, có bao nhiêu tài sản xịn là mặc hết lên người, vậy tại sao khi họ, (đa phần những người làm cho BKAV là người Bắc, họ ở Hà Nội) lại thiết kế “cái áo” của Bphone, tức mớ phụ kiện lởm khởm thế?
Tiện đây, bàn về Apple, tôi muốn nói sơ về sự khó tính của Steve Jobs, như bạn biết Jobs là người khó tính, bạn biết sự khó tính đó từ đâu đến không? Nó đến từ sự kĩ tính, và chính sự kĩ tính đã làm nên thành công lớn cho các sản phẩm của Apple, điều đó hoàn toàn trái ngược 360 độ với tính cách người Việt nói chung: ẩu tả, chung chung và làm cái gì cũng làm cho có. Muốn biến bản thân mình thành một iPhone Killer thì ít nhất, phải đạt được trình độ như họ, ít nhất phải hiểu chi tiết cặn kẽ từng hành động của Apple làm thì mới có thể bắt chước được, tệ lắm cũng phải hiểu cỡ như tôi trình bày suốt một bài viết này. Về mặt phụ kiện, Apple rất khôn, khi sản xuất ra iPhone, riêng phụ kiện đi kèm máy, nó tinh tế và không một chi tiết thừa, từ cái tai nghe đến cuốn sách hướng dẫn, chất liệu giấy của cuốn sách, vỏ hộp, mọi thứ đều phải đảm bảo sao cho vừa đẹp, vừa cuốn hút, vừa tinh tế lại vừa … thực dụng, nhằm mục đích vắt kiệt chi phí, tiết giảm đến cùng cực để rút bỏ vào túi Apple từng cent một. Bây giờ iPhone nhan nhản ngoài đường, bạn có thể quên, chứ ngày trước, thời mà iPhone còn hiếm, cái thời iPod ý, chỉ cần đeo cái dây tai nghe trắng trắng lên tai nghe nhạc (đt hay iPod để trong túi) là đã nhận được ánh nhìn ngưỡng mộ, thèm khát (đối với tôi là ánh nhìn rẻ tiền, rẻ tiền không phải vì người đó tiềm lực tài chính nghèo mà vì nhân cách nghèo nàn) của vô số người xung quanh. Chỉ cần nhìn thấy cái tai nghe thôi, màu trắng, dây xám, biết ngay là iPhone, và đấy chính là 1 trong những lý do chả nhà sản xuất nào là iPhone Killer đích thực. Apple quá chăm chút cho sản phẩm mình đến mức người khác chỉ nhìn phụ kiện là biết iPhone, vậy là họ đã thành công 90% trong nhận diện thương hiệu rồi. Chưa hết, Apple rất khôn, họ đẩy cái mảng sản xuất phụ kiện cho vô số công ty, và các công ty nhao nhao lên làm đủ mọi loại thể loại phụ kiện cho iPhone, càng làm tăng giá trị cụm từ iPhone. Trong khi hãy nhìn lại các hãng khác xem, có hãng nào khiến các nhà sản xuất thiết bị phụ trợ sản xuất đa dạng phụ kiện thế không? Tôi kiếm cái vỏ hay cái ốp lưng cho LG GK của tôi thôi: Kiếm lòi mắt! Samsung Galaxy S6 Edge đang được tung hô như thế được bao nhiêu phụ kiện? Samsung làm hay đối tác thứ 3 làm? Đó chính là sự thất bại nhìn chung của bất cứ nhà sản xuất đt Android nào. Họ không học hỏi được điểm này của Apple, hoặc họ như người Việt, không quan tâm đến điều tủn mủn, nhỏ nhặt và đó chính là lý do họ không bao giờ tinh tế đủ đạt đến đỉnh cao.
Bây giờ, phân tích từng cái phụ kiện trên cái slide ấy và tôi sẽ gợi ý luôn những gì tôi cho là cần thiết:
Tai nghe? Không thể tả nổi độ rẻ tiền của tai nghe Bphone nữa, chưa cần biết ảnh thực tế nó ra thế nào, chỉ nhìn ảnh render trên slide thì đã có một cảm giác “kinh tởm” chạy dọc sống lưng. Làm sao người dùng có thể sử dụng một tai nghe như thế? Chưa hết, chip xử lý âm thanh quảng cáo hoành tráng, chất lượng tốt, chất nhạc thế nào chưa biết, nhưng truyền tải nó bằng cái gì cho người dùng? Loa ngoài à? Chưa biết, vì chưa ai kiểm chứng chất lượng loa ngoài (chờ 2-6-2015 vậy), rồi tai nghe? Thời đại này có ai nghe nhạc bật loa ngoài cho cả văn phòng cùng nghe chung không? Tai nghe chưa biết chất lượng âm thanh thế nào, nhưng chỉ nhìn cái bề ngoài là không ai muốn nhét lên tai rồi. Các hãng sản xuất đt Android đều coi thường khoản pin (độc hại) và khoản sản xuất phụ kiện (cho là giá trị chất xám không cao, rẻ tiền, tốn kém) nên chuyển cho Trung Quốc hay các nhà sản xuất lỉnh kỉnh vét bạc cắc, nên chả bao giờ cái đt của họ ấn tượng để lôi kéo người dùng.
Vậy bây giờ tôi gợi ý cho BKAV, có 2 cách để giải quyết cái tai nghe này: một là vứt đi, lờ luôn xem như không có, rồi thà làm không được thì khuyến cáo người dùng: “Thôi các vị đi mua tai nghe Beat mà đeo vào!”. Cách hai, đó là KẾT HỢP VỚI NHÀ SẢN XUẤT TAI NGHE MADE IN VIETNAM ĐỂ ĐƯA TAI NGHE CỦA HỌ VÀO SẢN PHẨM CỦA MÌNH, VỪA ĐỠ TỐN CÔNG SẢN XUẤT, VỪA KẾT HỢP SỨC MẠNH CỦA NGƯỜI VIỆT NÓI CHUNG, SỨC MẠNH CỦA DÂN TỘC VIỆT, VỪA QUẢNG BÁ CHO CẢ 2 MÓN, BPHONE CỦA VN, VÀ TAI NGHE CỦA VIỆT NAM SẢN XUẤT. MỘT MŨI TÊN ĐÂM ĐẾN CHỤC CON NHẠN. và tiếc thay BKAV không hề nghĩ đến điều đó, ăn mảnh và thích chơi solo vì cái tôi của người Việt là lý do khiến BKAV mất điểm trong màn phụ kiện này. Khi nhắc tới tai nghe made in Vietnam làm kiểu handmade, chắc các bạn dân công nghệ đã hình dung ra tôi đang nói tới ai: ĐẤY CHÍNH LÀ TAI NGHE HAND-MADE JELLY EAR CỦA NGƯỜI VIỆT.
Kế đến, ta vẫn bàn về sự hấp dẫn phần cứng, ở các nước như Hàn Quốc và Nhật Bản, họ đã làm gì để thu hút người dân nước họ sử dụng sản phẩm của họ? Với người Nhật, đi Nhật họ bán rẻ như cho thông qua kí kết hợp đồng với nhà mạng. Với người Hàn, Samsung, LG “dụ dỗ” họ bằng những ưu đãi, như cho thêm dock sạc và pin rời kèm theo, đó là câu trả lời cho lý do tại sao tỉ lệ đt xách tay bất chấp vấn đề bảo hành hay có thể gặp rủi ro lỗi đều vẫn tiêu thụ tới tấp ở VN. Họ ưu đãi cho dân họ đến mức người Việt nhìn chỉ có thèm, và BKAV còn để người Việt nhìn và thèm đến bao giờ?
Vậy tại sao không bắt chước họ? Cài cần bắt chước tại sao không bắt chước? Biết là Bphone nguyên khối rồi, nhưng cho thêm cái dock sạc bằng nhựa, thiết kế thanh lịch, trang nhã cắm đt lên để sạc, được tặng kèm trong hộp khi mua máy. Một miếng nhựa có đáng là bao so với việc “luộc” được cảm xúc người Việt? (Tôi biết sản xuất trên qui mô hàng triệu cái có thể tốn hàng trăm triệu đồng nhưng trăm triệu đồng để chiếm cảm tình khách hàng và tạo khách hàng trung thành thì giá đó quá rẻ!)
Từng món một phải đầu tư chất xám vào thiết kế để có tính nghệ thuật, đẹp, bắt mắt, phụ kiện vỏ cũng vậy. Sao không thể tặng luôn 1 cái flip cover vào bộ hộp mua?
Dùng ngay chiến thuật phụ kiện phong phú tặng kèm + giá áp đảo tất cả các đối thủ bán hàng như Samsung, LG, Apple ở VN? Với 1 sản phẩm đầu bảng, cần phải giành giật khách hàng mạnh mẽ và quyết liệt như thế. Phải làm họ khi mua đt phải đau đầu so sánh, đắn đo suy nghĩ thiệt hơn giữa con S6Edge và con Bphone này, và đôi khi, chỉ 1 cái tai nghe, thêm 1 cái đế sạc là họ bỏ con S6Edge xuống rồi. Thương trường là chiến trường, và giành giật khách hàng nó khốc liệt như thế đấy.
BKAV có gì? Năng lực sản xuất bất kì một linh kiện nào? Không có! Sản xuất màn LCD? RAM? Camera? Không, chả có gì cả, vậy lấy cái gì đánh bại Samsung (đừng nói tới Apple vội)? Sao không biết gom góp tận dụng mọi nguồn lực mà khắp mọi ngóc ngách của Việt Nam này có? Liên kết chúng nó lại tạo sức mạnh lớn hơn? Chắc các bạn cũng hiểu tôi đang muốn nói đến cái gì? Vâng, chính là sự đoàn kết, nếu lúc đó có cái tai nghe Jelly Ear của công ty Việt vào thì mọi chuyển có lẽ đỡ xấu hơn.
Còn riêng cái khoảng slide trình bày phụ kiện, nhìn cứ như ném một mớ rác lên màn hình vậy. Thậm chí có giới thiệu phụ kiện, giới thiệu từng cái (1 cái giới thiệu 3 phút cũng là đủ) nhưng để slide riêng, thiết kế lịch lãm, thanh lịch, tinh tế và trình bày từng món đẹp đẽ, không phải cục sạc cuộn dây lại bùi nhùi một cục rồi ném lên slide đâu. Xếp hình, tạo dáng trình bày cũng phải tinh tế.
Thôi, bây giờ qua đến nhược điểm của phần mềm, phần thế mạnh của BKAV nói riêng và người Việt nói chung, người Việt đầu tư vào phần mềm rất tốt. Thế còn với BKAV thì sao?
_ Đầu tiên, cái khoảng giao diện, cảm giác đầu tiên là nhìn đơn điệu, không có điểm nhấn từ màu sắc đến thanh giao diện, lưu ý, đây không phải vẻ giản dị mà là vẻ quê mùa. Nói chung, với một sản phẩm công nghệ cao như Bphone mà giao diện nhìn có vẻ không pro, Tôi lấy ví dụ, cái trình duyệt tự chế của BKAV, logo chim hạc nằm trên trống đồng, vô cùng truyền thống nhưng lại vô duyên trong bối cảnh công nghệ!
LƯU Ý: TRONG MỐI TRƯỜNG CÔNG NGHỆ CAO THÌ MỌI THỨ THIẾT KẾ ĐỀU PHẢI TOÁT LÊN DÁNG DẤP CÔNG NGHỆ CAO, ĐỂ TẠO CẢM HỨNG CHO NGƯỜI DÙNG. Hình trống đồng và chim hạc ư? Cũng được, nhưng, nó phải lồng được nét công nghệ cao vào thiết kế, cách điệu sản phẩm, làm sao vừa giữ được nét truyền thống với hình ảnh trống đống và chim hạc mà vừa bộc lộ nét hiện đại, công nghệ cao, điều này khó và đòi hỏi người thiết kế phải căng óc căng tai ra, phải là một người vừa hiểu truyền thống, văn hóa, vừa hiểu nghệ thuật, vừa am hiểu công nghệ và phong cách thiết kế sản phẩm công nghệ. Kiếm được người như thế khó lắm, và người đó sẽ chịu trách nhiệm thiết kế toàn bộ những gì liên quan đến dáng vẻ của hệ điều hành BOS, từng cái icon, mũi tên, logo, khung giao diện, màu sắc đều phải tính toán. Chưa hết, khi thiết kế xong, phải có một người thứ ba đứng tổng hợp thiết kế của hệ điều hành với phần cứng, tức là dáng vẻ, kiểu dáng của đt với hệ điều hành, chứ không phải thiết kế mỗi món một nẻo đâu, không phải thiết kế giao diện BOS dẫm chân lên Bphone đâu. Và BKAV đã làm rất tệ điều đó, bề ngoài của Bphone nhìn rất công nghệ cao, nhưng mọi thứ bên trong thì nhìn rất chuối. Thiết kế điện thoại và thiết kế BOS đá nhau chan chát.
_ Nói riêng về các Icon, thì nó to quá mức cần thiết, tạo cảm giác máy chật, không gian sử dụng bị gò bó. Cái này đã nói tới rồi. Thực sự, nhìn vào màn hình, Icon có vẻ choáng mắt quá. Cái này không nói nhiều nữa, nó cũng dính tới phần thiết kế được đề cập ở trên rồi.
_ Thiết kế giao diện có phần nhái iOS thông qua việc đặt tất cả các icon lên mặt ngoài, thay vì như Android có menu App tổng quát và một home screen riêng, Thực ra, nhờ có một home screen riêng kèm theo mớ widget đã giúp người dùng tùy biến giao diện theo hướng cá nhân hóa, tạo cảm giác thích thú rất riêng cho người dùng android, điều mà iOS không có và cũng là ưu điểm của Android, BKAV đã không hiểu điều này, nên không gian hiển thị tù túng, gò bó theo kiểu cố nhét mọi thứ ra màn hình chính càng nhiều càng tốt. Chưa kể, người dùng khó có khả năng ngắm nhìn wallpaper trên màn hình của họ. Chính cái thiết kế giao diện na ná iOS, nó tạo sự dễ dùng nhưng lại tạo sự đơn điệu. Sự đơn điệu chính là nhược điểm của Windows Phone giẫm phải, BKAV thiết kế giao diện kế thừa nguyên si.
Mẹo ở đây là: KHI THIẾT KẾ PHẦN MỀM, CÁI GÌ MÀ LÀ LỰA CHỌN MANG TÍNH QUAN ĐIỂM (VD CHỌN MÀN HÌNH HIỆN THỊ MỌI APP NHƯ IPHONE HAY CÓ MÀN HOME SCREEN) THÌ HÃY ĐỂ NGƯỜI DÙNG TỰ CHỌN LẤY. Đơn giản, ngay khi lần đầu mở máy, giới thiệu 2 loại giao diện cho người dùng lựa chọn, và nói với họ có thể đổi lại trong settings, điều này rất có lợi, nó sẽ làm những người dùng iPhone không bị lạ lẫm khi qua đt mới, vừa câu tín đồ của Android. Có vẻ đội ngũ thiết kế của BKAV thiếu tính tế và khéo léo nhỉ?
_ Cái màn hình chào (tôi có thấy cái màn hình hiện logo BKAV và background màu cam trên 2 bản protype nguyên mẫu rò rỉ cầm 2 cái đt nhựa), màn hình màu cam chói thế như đấm vào mắt người dùng (biết là các vị cần làm nổi bật bản sắc và thương hiệu công ty nhưng cách thể hiện thể này chỉ phản tác dụng), hoặc như cái giao diện quay số dial cũng có vấn đề, màu cam đúng là đấm vào mắt người dùng. Nhắc lại, mọi thứ thiết kế đều phải đẹp và tinh tế!!
_ Thiếu sự đầu tư xứng đáng với bộ ảnh nền, kho nhạc chuông, (1,2 bài của nhạc sĩ Huy Tuấn chưa làm nên gì cả).
Thường với việc ra mắt đt lần đầu, các hãng rất mệt mỏi vì phải cử người đi chụp ảnh, tìm kiếm, tạo bộ ảnh độc đáo, không đụng hàng với các hãng khác, tạo nên một cái nền thật ấn tượng cho từng sản phẩm của họ. BKAV đến cái nền con bướm cũng giống giống Apple Watch là không ổn. Lẽ ra phải chụp độc quyền chừng 30 tấm hình đẹp (thực ra, nên chụp khoảng 300 tấm và chọn lòi mắt, chắt chiu ra 30 tấm đẹp) và ấn tượng mọi thể loại, phong cách để người dùng chọn làm nền cho home screen và lock screen, tạo ấn tượng riêng cho đt, nhạc chuông và Icon các phần mềm riêng cũng là một vấn đề rất cực khổ đối với các hãng mới ra cái đt. Vấn đề như thế này, thực sự BKAV tuy đầu tư phần mềm, nhưng theo tôi, lại bỏ bê vấn đề này nên làm không tốt. Nhiều khi cái wallpaper nó quan trọng đến mức, chỉ nhìn cái ảnh nền là hình dung tới đúng một mẫu đt, các bạn có để ý ảnh nền của LG G2, Note 3, Note 4, Sony Z series không?
Để làm việc này hơi khó, lựa hình làm nên phong cách rất cực. Đòi hỏi triết lý thiết kế điện thoại, thiết kế chộp giựt và không có quy trình thì không làm được như LG hay Samsung. Xiaomi và Huewei, Lenovo chỉ được cái lấy phần cứng giá rẻ đánh phủ đầu, hay nói cách khác là lấy tiền đè chết người, chơi chiêu bài phá giá thị trường sản phẩm để giành thị phần (cố tính bán giá đt thật rẻ để đánh bật mọi đối thủ)
Còn đối với nhạc chuông, điều đó cũng tương tự, phân biệt đâu là nhạc ngắn cho notification, phải gần gũi, ấn tượng với người nghe (ấn tượng theo kiểu người nghe cảm thấy thích chứ không phải phản cảm đâu), đâu là nhạc dài cho đổ chuông, nhạc welcome screen và shutdown screen cũng phải khác biệt nhau. Ít nhất cũng có vài nhạc sĩ sáng tác chứ không phải một người. (Nói thêm ở đây, ông Huy Tuấn này hình như nhà sắm nguyên bộ smarthome của BKAV nên có lẽ mới nể nang sáng tác nhạc chuông cho đt Bphone)
_ Cuối cùng, sự thiếu lượng sức về thiết kế app và một lần nữa không biết tổng hợp sức mạnh của người Việt.
Các bạn có thể thấy, bất cứ một nhà sản xuất đt Android nào cũng đều muốn cá nhân hóa mạnh sản phẩm của mình, bằng việc cố thêm thắt vào các phần mềm của riêng họ, lờ đi những phần mềm tốt nhất từ các nhà sản xuất khác, hoặc từ chính “bà mẹ” Google. Vd như Samsung, họ tự tạo ra phần mềm dial, message, browser, note, vô số phần mềm mà người dùng gọi chung bằng cái tên là phần mềm rác! Kết quả là S5 ế hàng nên đã làm cải cách triệt để trong S6, vất hết các phần mềm rác hoặc cho phép uninstall nó. BKAV cũng dính đón tương tự, tạo ra các phần mềm như thế, KHI MÀ THỊ TRƯỜNG ĐÃ CÓ NHỮNG PHẦN MỀM VỪA NỔI TIẾNG MÀ TÍNH NĂNG TƯƠNG TỰ HOẶC TỐT HƠN THÌ ĐỪNG CỐ TẠO RA CÁI GIỐNG THẾ NỮA, MÀ HÃY TÍCH HỢP LUÔN NHỮNG CÁI NỔI TIẾNG VÀ TỐT NHẤT VÀO BOS ĐỂ LẤY THIỆN CẢM VỚI NGƯỜI DÙNG VỐN HIỂU BIẾT CÔNG NGHỆ. Tôi lấy vd: xem phim? MX Player Pro, backup dữ liệu? Titanium Backup (à, ta sẽ nói vụ root máy sau), chặn quảng cáo? AdAway, Airdroid? Duyệt file trong máy? ES File Explorer. Đọc sách? Kho Sách, Moon+ Reader Pro. Một số phần mềm tiện ích như Water Your Body, Skype, Viber, Hangouts (của Google, rất tốt để thay SMS mặc định). Google Chrome? Facebook, Pinterest có sẵn không?
Tóm lại, nếu không viết phần mềm thì thôi, đã viết thì phải viết phần mềm thực sự thiết thực với cá nhân người Việt (để chiếm lại thị phần thị trường trong nước và tạo cảm tình, ra thế giới tính sau). Còn những phần mềm thế giới đã làm tốt rồi, đừng đu theo!
Tại sao tôi lại nói thế? Vì nó phát sinh vấn đề như sau: Tôi xài Hangouts thay SMS mặc định quen rồi, bây giờ tôi mua Bphone, tôi vẫn muốn xài Hangouts cơ, nhưng lại muốn các tính năng tốt của phần mềm SMS mặc định của BKAV như chặn tin nhắn rác, chặn cuộc gọi, vân vân, vậy phải làm sao? Bạn đã thấy vấn đề chưa?
Nhắc lại vần đề không biết tổng hợp sức mạnh người Việt … thêm lần nữa: Ở đây, tôi muốn đề cập đến việc thay vì chơi lẻ một mình thì hãy hội tụ đủ hết các phần mềm có uy tín của người Việt, thay vì đi tạo mới, tại sao lại phải tạo mới từ điển mà không phối hợp với hãng làm ra Laban Dic để nâng cấp khả năng của phần mềm này? Và tích hợp nó vào hệ điều hành BOS? Tôi không biết họ có chế phần mềm gõ chữ hay không vì VN đã có Laban Key rất tốt rồi. Kho ứng dụng song song với Google Play thì không thể thiếu Appstore VN được, nghe nhạc không thể thiếu Zing Mp3 hay Nhaccuatui được, nhắn tin thì trong nước không thể thiếu Zalo cho giới trẻ được. Đừng ăn mảnh và địa phương cục bộ như Viettel, VNPT tự tạo phần mềm OTT làm gì, chỉ tổ mất thời gian và chắc chắn sẽ vô dụng, vì người Việt xài bền gốc cái gì thì chỉ xài nguyên cái đấy. Tivi trực tuyến có cài sẵn FPT Play không? Game cài kèm vào máy thì chắc chắn không thể thiếu Flappy Bird của Nguyễn Hà Đông rồi.
Những thứ trên có chiếm bao nhiêu dung lượng bộ nhớ máy đâu mà sao không cài sẵn vào để tạo cảm tình với người dùng? Không biết đo lường nhu cầu của người dùng, đoán xem họ thích gì, cái gì trong cuộc sống người Việt cần thiết với họ? Có ngày nào bà nội trợ đi mua sắm mà không phải tính toán tiền nong không? Thậm chí bạn dẫn bạn gái đi chơi về có hoạch toán tiền nong chi tiêu một ngày không? 1 gia đình có tính toán đồng ra đồng vào không? BKAV đã từng nghe đến cái tên Money Lover chưa? Của người Việt làm ra đấy, và giao diện còn hơn cả chữ chuyên nghiệp nữa.
Các bạn gái có nhu cầu cá nhân, người Việt đã có phần mềm tính kinh nguyệt nào ra hồn chưa? Tại sao không viết ra phần mềm ấy tích hợp vào? (Tất nhiên, vì có thể có nam mua đt nên phần mềm này không tác dụng với họ, nút uninstall phải luôn sẵn sàng)
Shop nào mua sắm tốt cho nữ giới? những shop nào đang bán giảm giá? Hôm nay coopmart bán sản phẩm gì giảm giá? Cập nhật thế nào? Có liên kết với doanh nghiệp tạo ra những phần mềm mà đôi bên cùng có lợi thế không? Dùng Bphone với Transfet Jet để quét mã thẻ thành viên Coopmart thay cầm thẻ và in giấy có tiết kiệm hơn không? (Thay cho NFC bị BKAV vứt ra)
Phần mềm tìm kiếm các quán càfê, địa điểm ăn chơi cho giới trẻ, tra cứu nhanh, offline và cập nhật thường xuyên qua mạng (kèm đánh giá, bình luận, thông tin cụ thể, info, bình chọn từng quán). Những thứ như vậy liệu BKAV đã nghĩ đến chưa?
Có phần mềm nào cảnh báo kẹt xe không? Phần mềm nào cảnh báo những đoạn đường nào “bồ câu” hay đậu không? Người Việt có cần những thứ như thế không?
Phía trên chỉ là 1 vài ví dụ nho nhỏ về những thứ thiết thực trong đời sống hàng ngày, tại sao những app thiết thực cho đời sống của con người Việt lại không suy nghĩ để tạo ra? Lo rất nhiều thứ hoành tráng, trong khi những thứ đó thế giới làm tốt hơn ta. Còn cái trước mắt thì không nghĩ đến
Hãy khôn ngoan hơn khi ưu đãi cho người mua Bphone những phiên bản Pro hoặc gói Pro trong một thời gian nào đấy của các phần mềm trên, VIP của Zing Mp3? Bản Pro vĩnh viễn của Money Lover?
Phải khôn khéo dụ dỗ người dùng bằng chính sức mạnh của phần mềm Việt. Đó là điều mà không chỉ BKAV, mà chẳng doanh nghiệp Việt nào làm được cả. Vậy thì anh đòi bán sản phẩm như thế nào?
BKAV rất biết thân biết phận là về sức mạnh công nghệ và phần cứng, làm sao đối chọi lại với Samsung, LG, Sony hay kẻ lắm tiền như Apple? Nên họ đầu tư dồn sức vào phần mềm, tuy nhiên, họ đã đầu tư không đúng trọng điểm, hay chính xác hơn, chưa biết đánh vào cái gì và cái gì không.
Còn một vấn đề về phần mềm, lại là vấn đề mang tính quan điểm, không có đúng hay sai, đó là vấn đề root máy. Đa phần các nhà sản xuất cấm hoặc không bảo hành khi người dùng root máy. Thế nhưng, với Android, không root máy, vọc vạch, cài linh tinh thì xem như đang xài một iOS đóng, vậy TẠI SAO BKAV VÀ BPHONE KHÔNG TIÊN PHONG ĐI ĐẦU TRÊN CẢ THỊ TRƯỜNG ANDROID, CHO PHÉP NGƯỜI DÙNG ROOT MÁY CHỈ BẰNG MỘT NÚT BẤM THÔI? Với những người rành phần cứng, nhấp đúp version vài lần bật Develop mode, rồi vào đấy, chỉ 1 nút on/off để mở root máy? BOS cho unlock bootloader ngay từ ngoài màn hình khởi động, tại sao không ? Chiều lòng thần dần công nghệ là bước đầu tiên tạo thiện cảm để họ giới thiệu Bphone cho bạn bè, gia đình và nhất là bạn gái. Còn xét về tỉ lệ hư hỏng khi root máy, hãng nào cũng cảnh báo, nhưng tỷ lệ hỏng máy vì root máy đâu có cao? Đâu có bao nhiêu người root máy để ép xung CPU của đt?
Chính cách làm khôn ngoan sẽ mở đường cho một cộng đồng modder hùng hậu phát triển. Chỉ một động tác mở root máy thôi là mọi chuyện quay ngoắt 360 độ. Đối với android, đt nào được cộng đồng hỗ trợ nhiều bản rom cook nhất, đó chính là chiếc đt thành công nhất trong một rừng đt Android nhan nhản ngoài thị trường, đó sẽ là đt sống lâu nhất trong cộng đồng công nghệ. HoangNova vốn nổi tiếng bên LG Việt, hay vandieutot ben ChoiMobile và nhiều người nữa sẽ đổ sô qua làm cook rom cho Bphone, đấy chả phải là thành công hay sao? Chỉ một động tác mở root + bootloader là đã chào đón cộng đồng mạng rồi? Liệu BKAV đã từng nghĩ đến chưa?
Kế cuối, ta không thể không nhắc đến vấn đề giá cả được, đối với người Việt, hàng ngàn năm sống trong sự nghèo đói, nên đa phần người Việt, khoác cái bộ cánh lịch lãm, sang trọng bề ngoài nhưng trong lòng vẫn nghèo đói lắm! Cho nên, phần chung người Việt vẫn rất nhạy cảm với giá. Trong buổi giới thiệu, nghe giá 9.990.000 đồng họ ồ lên là hiểu rồi.
Nhưng, định giá cho Bphone lại gặp 1 ngã rẽ: Đó là, nếu bán đắt thì không ai mua cả, vì một là họ là SV nên không có tiền, hai là họ khá giả bỏ đi mua iPhone hết, nếu bán rẻ thì lập tức đội ngũ dìm hàng lên tiếng, gắn ngay cái mác “sản phẩm tầm trung” và không xứng đáng cạnh tranh với iPhone, vừa làm hỏng thương hiệu vừa thành trò cười cho thiên hạ, và cái “nếu” thứ ba, đó là gía nào thì phù hợp với con người Việt? Với mặt bằng, mức sống, mức tiêu thụ của đa số người Việt? Chưa hết, gọi là rẻ thì bao nhiêu là rẻ và đắt thì bao nhiêu là đắt? Đắt hay rẻ là một vấn đề hoàn toàn mang tính cảm quan cá nhân từng người ngồi xem lễ ra mắt. Rất may mắn, BKAV đã vô cùng khôn khéo khi chia ra 3 phiên bản, nhưng thực chất, trong mắt tôi chỉ có 2 thôi, đó là bản rẻ nhất ở tầm 11 triệu, để mọi người đều có thể với được, và đưa một phiên bản hạng sang “limited edition” với giá tương đương iPhone 6 Plus giành cho những ai có nhu cầu “khoe của”. Đây là một việc làm khôn ngoan.
Tuy nhiên, về 3 mức giá, 11 triệu, 14triệu, 21triệu cho 3 phiên bản lại là điều không khôn ngoan. (vụ VAT thì lỗi quá nặng đã bàn ở trên rồi). Bây giờ ta chỉ xét cái mức giá thấp nhất 11 triệu đã VAT.
Đầu tiên, nếu muốn định giá một sản phẩm bao nhiêu tiền ta xét vào cái gì? Thương hiệu? Chắc chắn BKAV đội sổ trong mắt dân công nghệ nói chung. Các đối thủ khác như Samsung, LG? Không, sản phẩm không cho phép điều đó. Dựa vào sự lạm phát của nền kinh tế Việt Nam? Không, nếu định giá kiểu đó thì sẽ chả bán được cái đt nào cả. Mặt bằng giá chung 15, 16 triệu của các smartphone gọi là cao cấp? Càng không được.
Vậy, tôi sẽ đưa ra mức đánh giá của tôi, theo cách đánh giá chung của dân công nghệ, Đặc biệt đối với đt Android là buộc phải so đo cấu hình. Bphone và Vega Iron 2 có rất nhiều điểm chung về cấu hình, gần như y chang nhau chỉ khác mỗi cái NFC và Transfer Jet. Trong khi, Pantech chỉ đứng hàng thứ 3 sau Samsung, LG ở Hàn Quốc, năng lực gia công sản phẩm hơn BKAV, và họ đã buộc phải định giá sản phẩm xuống thật thấp để bán hàng cho một con cấu hình của sản phẩm cuối năm 2013, đầu năm 2014 như vậy. Bphone có hơn gì họ? Tôi với kinh nghiệm của mình thừa sức mua được một con Vega Iron 2 mới toanh 100% full box với giá 7 triệu 5 trăm ngàn là cao. Bphone bán bao nhiêu? 11triệu đã VAT. Chưa hết, Iron 2 có thể mở nắp được, có thể cắm thêm thẻ nhớ, có thể thay pin, có tặng dock sạc, có đến 2 pin. Chưa hết đâu, đòn chí mạng: bộ nhớ trong của Vega Iron 2 chỉ có một phiên bản và dung lượng là 32GB ! Chất lượng gia công tốt hơn BKAV non trẻ, cộng với ảnh hưởng thương hiệu từ Vega Iron 1, liệu với mức giá như thế Bphone ăn nổi không? Mà đừng quên, Vega Iron 2 cũng có hàng chính hãng ở VN với giá chỉ gần 8 triệu có VAT?
Có rất nhiều người nói là sản phẩm Bphone mới hơn họ, họ ra trễ hơn, và Bphone mới ra, người khác lại bảo so sánh giá hàng xách tay với hàng chính hãng là khập khiễng, nhưng, những người chém gió kiểu đấy có nghĩ không? Tâm lý khách hàng khi đi mua hàng là gì? Liệu giá và so sánh năng lực sản phẩm có phải thứ đầu tiên họ đặt ra trong đầu họ không? Liệu họ có thèm quan tâm đến những lời lẽ ngụy biện phía trên không? Vừa tiền, vừa túi, tốt hơn là họ xúc, vì tâm lý người tiêu dùng ai chả muốn mình mua được sản phẩm tốt nhất? Người tiêu dùng sẽ đặt lên bàn cân so đo từng chi tiết một.
Liệu còn có cửa nào bán hàng cho Bphone nữa không? Đấy mới là một đối thủ chưa tên tuổi lắm, còn bây giờ so với một mớ đt do LG, Samsung đẻ ra thì Bphone còn chết nữa nếu chỉ so cấu hình và tính năng.
Tại sao chỉ so mỗi cấu hình và tình năng mà suy ra giá? Chứ giớ biết so gì nữa bây giờ? Mọi thứ từ giá trị thương hiệu, năng lực sản xuất, bề dày kinh nghiệm, khả năng nhận biết thương hiệu, mọi thứ BKAV đều không bằng các hãng khác, càng so sánh thì càng tủi thân cho BKAV thôi. Còn nếu lấy cảm tính và hô hào “người Việt dùng hàng Việt” thì tới khi đi mua hàng liệu nó có tạo quyết tâm cho người Việt mua Bphone không? Khi mà người Việt mắc bệnh sính ngoại trầm trọng như vậy?
Bây giờ, chúng ta hay nhìn qua tỉ lệ số người sẽ mua Bphone qua cái bảng kết quả khảo sát dưới đây, bảng khảo sát này là của diễn đàn tinhte đưa ra, tôi lấy khoảng 30 phút khi khảo sát được đưa lên trang chủ, để đảm đảo khảo sát khách quan, vì với thời gian ngắn như vậy, BKAV không thể huy động kịp đội ngũ seeder vào hỗ trợ, chưa hết, tinhte nổi tiếng là “cái động” ifan, tập trung vô số những người cực kì sính ngoại, và, đây là một khảo sát kín, cho nên không lộ tên người khảo sát, vì thế khảo sát cực kì khách quan. Kết quả thế nào? Bạn hãy tự đánh giá lấy.
Như bạn thấy đấy, đa phần là không muốn mua. Tại sao tôi lại lấy bảng khảo sát của tinhte? Vì đây là mô hình thu nhỏ rõ ràng nhất của xã hội Việt Nam thu nhỏ nơi mà đầy những con người với căn bệnh sính ngoại trầm kha. Đây mới chính là sự gay gắt và khó khăn của thị trường mà BKAV cần phải chinh phục. Bảng khảo sát thể hiện rất rõ những đối tượng sẽ mua và không mua, lấy nó nhân cho 100, hay 1000 có lẽ sẽ ra số người thực sự.
Sát đến ngày bán 2-6, sáng 1-6 tôi quay lại lấy mẫu khảo sát mới nhất lần cuối. Bạn nghĩ sao?
Gần 140 trang cãi nhau, chém gió, quăng gạch quăng tạ liệu bao nhiêu người sẽ mua? Bảng khảo sát đã nói hết rồi. Tôi hết biết đưa ra kết luận gì luôn, để người đọc tự đánh giá lấy vậy. 😦
Vậy nếu Iron 2, một đối thủ ngang cơ về sức mạnh cấu hình, và thiết kế, chỉ bán với giá 7 triệu rưỡi thì loanh quanh đấy Bphone cũng chỉ nên bán với giá 8 triệu có VAT là đã châm chước lắm rồi, châm chước cho 2 cái, một cái là thương hiệu Việt nên người dùng ủng hộ, cái thứ 2 là sản phẩm mới ra năm nay.
Kết hợp tất cả các yếu tố trên, tôi đưa ra mức định giá cá nhân, dựa trên quan sát thị trường và kinh nghiệm của tôi về tính cách, con người Việt như sau: Bản 16GB: chỉ nên bán với giá 8 triệu là đẹp, vừa dễ bán hàng, vừa tạo sức cạnh tranh mạnh. Đây là điều tối thiểu BKAV có thể làm để chữa cháy lúc dầu sôi lửa bỏng như thế này.
Bản 64GB: chỉ nên bán với giá 11 triệu là vừa túi mọi người, đừng quên bản này mới có màu trắng, vốn là màu nữ thích, và nữ sẽ không bỏ tiền ra với bản màu trắng giá 14 triệu đâu, bỏ qua mua Samsung ngay tức khắc chưa kể Note 4 tới ngày 31-5-2015 vừa đón tin giảm giá xuống 14,15 triệu ở các cửa hàng lớn.
Bản 128GB dát vàng: chính xác, nên giữ nguyên si mức giá 21 triệu đầy … “thách thức” và sẽ không bao giờ giảm giá dù có ra sản phẩm mới, dù có 10 năm trôi qua, để nhằm mục đích đánh bóng thương hiệu Bphone lẫn đánh bóng sĩ diện cho bất cứ ai mua Bphone để đi khoe, vì như vậy đạt được mục đích của họ, thoải mãn nhu cầu thể hiện mình của họ.
Tôi nghĩ, chỉ có bán với mức giá ấy mới phù hợp túi tiền của người Việt thời buổi hiện nay, vừa đối mặt với khó khăn lạm phát, kinh tế xập xệ, vừa cạnh tranh khốc liệt với vô số điện thoại trên thị trường, vừa bù đắp cho mọi nhược điểm của Bphone mà tôi đã chỉ ra trong suốt mấy chục trang giấy của mình.
Khi bán hàng, nếu chỉ chăm chăm suy nghĩ đến quyền lợi của người bán hàng thì sẽ chả bao giờ bán được hàng, Sony là ví dụ rất rõ ràng cho cái thói xấu tính đó, phải biết quên mình đi, chấp nhận hi sinh lợi ích của doanh nghiệp để chăm sóc cho khách hàng, tận tâm với họ từng ly từng tý, và một lúc nào đó, quay đầu nhìn lại, ta sẽ có một kết quả là lợi nhuận khổng lồ.
Điều cuối cùng, cách thức bán hàng của BKAV: Bán hàng online. Tôi sẽ phân tích cho thấy ưu, nhược điểm của riêng con Bphone khi bán hàng kiểu này.
Nếu nói về chiến lược bán hàng của Xiaomi, thì các bạn đã đọc chán trên báo rồi, BKAV lấy nó về với mong muốn sẽ triệt tiêu khâu phân phối khi lợi nhuận phải chia cho các đại lý bán lẻ, làm đội giá sản phẩm lên và không ai khác người dùng sẽ là người phải gánh toàn bộ các chi phí ấy, tính rất khôn, nhưng hóa ra, lại không khôn tí nào. Như tôi đã nhắc đi nhắc lại phía trên, khi bắt chước một chiến lược hay một phương pháp nào đó, phải hiểu tận gốc rễ của vấn đề, phải phân tích được tại sao họ làm thế, nó áp dụng ở nước ngoài, về VN liệu có phù hợp hay không. Học marketing, bậc thầy chiến lược phương tây, đem toàn bộ những gì học được ở trời Tây, bắt chước thế này thế nọ, đem về áp dụng vào đất nước Việt Nam này, áp dụng thẳng lên đất Hà Thành, chết ngay từ vòng … tránh thai chứ chả phải vòng gửi xe nữa. Trong trường hợp Xiaomi, Hueiwei, Lenovo, tại sao họ lại bán online? Và tại sao họ dám bán thế? Tại sao họ bán được nhiều sản phẩm như thế? Đầu tiên, phải thừa nhận một điều người Hoa nói riêng và người Trung Quốc nói chung đều mang trong mình dòng máu buôn bán, họ rất nhạy cảm với thị trường, lanh lẹ với cơ hội và tận dụng tốt mọi hoàn cảnh để kiếm ra tiền, hoặc tạo cơ hội để kiếm ra tiền. Khi Xiaomi bán con Red Note, nó tạo sự dậy sóng trên cộng đồng mạng TQ, lý do, đầu tiên là vì cấu hình quá cao mà giá lại quá rẻ, cho nên người dùng bất chấp quy luật tiêu dùng thông thường để mua hàng ồ ạt, chưa hết, Xiaomi lại “bồi” thêm mấy đòn về số lượng hàng hóa để hối thúc mọi người mua, tạo nên một cơn sốt ảo về cung, từ đó đẩy lượng cầu lên ồ ạt, Cách làm của họ rất mới mẻ và khác biệt, nhưng vẫn xoay quanh quy luật cung-cầu, giá cả-giá trị. Điểm quan trọng nhất ở đây là: họ bán rất rẻ, rẻ như cho, mà cấu hình lại mạnh, thêm vào đó, họ bán cứ bán thôi, không màng gì đến thương hiệu, không quan tâm đến gửi gắm ước vọng, ước mơ thương hiệu, đt Việt gì như BKAV, nên áp lực tâm lý cũng đã giảm một phần, họ chỉ đơn giản làm sản phẩm cho tốt, rồi bán với giá rẻ theo hình thức phá giá (ở TQ thì TQ là luật, luật là TQ, kiện phá giá ở TQ chỉ là con kiến kiện củ khoai) để đẩy sạch đối thủ cạnh tranh nước ngoài như Samsung, Apple ra khỏi thị trường.
Nhắc thêm, chính phủ TQ không hề thiếu tiền, họ ném dollar cho các tập đoàn như Xiaomi, Hueiwei, Lenovo đi mua các công ty thế giới lung tung, chống lưng tài chính cho các hãng để đè đầu các công ty khác. Còn BKAV có được chính phủ Việt Nam chống lưng về mặt tài chính và pháp luật hay không thì tôi không biết.
Nhưng khi bán sản phẩm Bphone qua hình thức online, lưu ý, ở đất Việt Nam, BKAV đã phạm phải những sai lầm sau:
Một, cấu hình cũng chỉ là tầm trung ở thời điểm năm 2015, không gì nổi bật
Hai, giá bán đó là quá cao, khi mà cả thế giới có hình mẫu Xiaomi, bán online với giá cực rẻ thì người ta trông ngóng mua đt với giá rẻ áp đảo như Xiaomi mới hài lòng.
Ba, quên mất quy luật chung trong tâm lý người tiêu dùng, đó là phải được trải nghiệm sản phẩm, nói thẳng tuột ra là cầm nắm, mân mê trên tay chán chê, đi về nhà cân nhắc rồi mới quay lại mua, điều này BKAV đã làm sai. Đã có rất nhiều nghiên cứu tâm lý về hành vi mua hàng, đa phần đều thích cầm nắm tận tay, trải nghiệm trực tiếp chứ không chỉ nhìn qua màn hình, cho nên bán hàng online đó giờ không thể áp dụng mấy với các mặt hàng đòi hỏi cầm nắm trải nghiệm như hàng điện thoại, Xiaomi làm được thế là vì cái mức giá rẻ quá mức đã bịt mắt hết người tiêu dùng, làm họ lu mờ đi việc dùng giác quan thứ năm (xúc giác) cầm nắm đt mà lao vào mua và chỉ mua. BKAV đâu có đủ trình độ phân tích đến đó. Vì thì lỗi số 2 ngáng chân lỗi số ba, còn TQ,là bậc thầy buôn bán mới nghĩ ra được cái xảo thuật quỷ quyệt phớt lờ cảm xúc tiêu dùng này. Còn ở VN, thứ nhất dân VN nghèo, thứ 2 là thói tùy tiện trong tính cách người Việt nó dẫn đến thói tò mò nên nó càng muốn cầm nắm sản phẩm. Đem đt đến nhà cho nó coi, bảo nó không thích thì có thể trả lại, nó sẽ dính đòn cả nể, “trả lại thì kì, giữ lại thì tức, thôi thì giữ lại vậy” Cơ mà giữ lại thì ấm ức, và rõ ràng, khách hàng không có thiện cảm với sản phẩm.
Nhưng cũng nên có một điểm lưu ý nhắc thêm ở đây là: bán online chỉ là công cụ, không phải mục đích, và nó lại đẻ ra một điều không logic khác là bán online là hệ quá gặp phải của nhu cầu tiết giảm giá cả tối đa chứ không phải bán online công cụ để giảm giá. Nói nôm na cho dễ hiểu, vì mục đích quan trọng nhất là bán giá thật rẻ nên mới Xiaomi mới sinh ra trò bán online. Còn cách nói chuyện của anh Quảng, có vẻ anh ấy lấy bán Online làm công cụ để đơn thuần chỉ là … bán hàng. Chiến lược hết sức ngây thơ.
Đây là ta chưa kể đến yếu tố thứ tư là BKAV định giá Bphone là sản phẩm cao cấp nên giá không cao không được, và Xiaomi thì bán cứ bán, phớt lờ chuyện lên tiếng phân khúc sản phẩm cao hay thấp, họ im lặng. Họ chỉ cần bán doanh số cho nhiều. Xiaomi quá khôn. Chưa kể một số chuyện sau cánh gà khác, có thể Xiaomi cũng phải chịu lỗ cho mục đích lớn lao hơn cả của chính phủ Trung Quốc như đánh bật các hãng điện tử nước ngoài hay xa hơn là mục đích đặt một bộ máy do thám, kiểm soát quy mô lên người dân TQ.
Tóm lại, giá là yếu tố khiến cho chiến lược bán online trở nên không phát huy tác dụng. Không giải quyết được bài toán này, chiến lược bán online của BKAV, tôi không muốn nói gở mồm, nhưng e rằng phá sản.
Mà tôi chưa nói gì đến vấn đề tâm lý khách hàng lo lắng khi vận chuyển đt về nhà đấy, Vận chuyển kiểu gì đấy? Nhân viên BKAV đem đến tận tay cho khách hay “ném lộp bộp” qua đường bưu điện? Đấy cũng là một trong những lý do khiến khách hàng ra tiệm mua và nâng niu đt, “bế” đt về tận nhà, chấp nhận đi quãng đường xa về nhà.
Còn vấn đề bán hàng online ở các nước phát triển nó khác hoàn toàn TQ hay VN, các nước đấy, giá cả sản phẩm điện tử rẻ mạt, chưa kể nó giàu có nên nó cũng không bận tâm gì nhiều đến giá trị món hàng, mất hay hỏng thì mua lại, không thành vấn đề, và chưa kể thanh toán giao dịch mọi thứ qua mạng đã thành thói quen với người phương tây, vì họ NHẤN MẠNH TÍNH TIỆN LỢI. Còn VN, TQ thì không như thế, CẢM GIÁC chi phối nhiều hơn, và một phần cảm giác lại đến từ …. Xúc giác!
Một gợi ý cuối cho BKAV về việc trải nghiệm người dùng “khôn ngoan” đó là: Hãy kết hợp với các cửa hàng bán điện thoại nhỏ lẻ nhưng có uy tín và tên tuổi với công đồng mạng như: CellphoneS, Hoàng Hà Mobile, Onetech, Hnammobile, Bạch Long Mobile. Đến gặp các chủ các cửa hàng và xin mua quầy trưng bày, không cần nhiều, chỉ cần 1 quầy nhỏ để đủ 3 phiên bản đt đen, trắng và bản cao cấp dát vàng là đủ. Nói với họ mong họ giúp đỡ đt Việt để lấy cái giá rẻ rẻ mỗi ngày đặt, cho 1 nhân viên BKAV đứng giới thiệu Bphone cho khách (chọn người nào VỪA XINH MÀ VỪA NÓI CHUYỆN CÓ DUYÊN, NỮ CÀNG TỐT), lưu ý là đứng giới thiệu sản phẩm chứ không đứng tư vấn “bán” hàng, và không đứng tán gẫu với mớ nhân viên còn lại của các cửa tiệm. Sau đó lên báo loa loa với mọi người muốn trải nghiệm thì trong vòng 1,2 tháng gì đấy đến các cửa tiệm a,b,c ở các địa chỉ x,y,z sau để “trên tay Bphone”, còn mua thì có thể làm mẫu đơn điền tại chỗ gửi cho nhân viên BKAV hoặc lên mạng mua, KHÔNG BÁN TRỰC TIẾP TẠI CÁC CỬA HÀNG MƯỢN QUẦY NÀY, bán thì lên online. Nhiều lý do nhưng tôi không buồn giải thích dài dòng. Lưu ý nhân viên đứng quầy nên là nữ để lấy lòng quý ông, vốn là dân yêu công nghệ, và cần có duyên để chiếm cảm tình họ. Bphone chiếm được cảm tình của họ thì đồng nghĩa với bà xã họ, mama họ, …. Gấu của họ, “mẹ trẻ” ở nhà họ sẽ được giới thiệu mua.
Dù chê bai gì, nói gì thì nói, nói tới nói lui, không thể không khen ngợi BKAV khi dám nghĩ dám làm, sự đầu tư lâu dài, tốn kém, nỗ lực là những điều đáng khen ngợi nhất với tập đoàn BKAV. Và nó cũng là lý do khiến tôi tốn nhiều thời gian để viết bài phân tích dài dòng và toàn diện này, chỉ vì một cái điện thoại, cái điện thoại thực sự là đầu tiên của Việt Nam. Với việc nỗ lực tạo ra Bphone, BKAV đáng để tôi bỏ thời gian vàng ngọc của mình ra góp ý chi tiết như vậy.
Nếu ta bàn về tương lai của Bphone, thật chả biết phải nói như thế nào, vì suy cho đến cùng, doanh số bán hàng sẽ quyết định tất cả. Liệu rằng với giá 11 triệu, BKAV có bán buôn thuận lợi hay không? Tôi e rằng rất khó cho Bphone có thể bán được nhiều, thực sự, với tầm nhìn của mình, tôi không nghĩ Bphone sẽ thực sự bán chạy, chỉ mong cho BKAV có thể hoàn vốn được chuyến này và rút kinh nghiệm triệt để cho đợt sau thôi. Chỉ hi vọng là kết quả doanh số của Bphone đợt đầu không làm BKAV nhụt chí mà nối tiếp ra các đt đầu bảng đợt sau, những Bphone 2, Bphone 3 có thể sẽ thành công hơn cái đầu. LG cũng đâu có thành công mấy với G1, tương tự Samsung với S1, S2 cũng gần như thế, Pantech, BlackBerry, Sony, Nokia đều đang phải trả giá nặng nề chỉ vì sự thiếu cẩn thận trong kinh doanh điện thoại, một ngành sức cạnh tranh hết sức khốc liệt vì đang là miếng mồi ngon cho các hãng điện tử xâu xé. Nói nôm na là “ghế ít mà đít thì đông”.
Nói chung, với tương lai Bphone, trước sự dèm pha, dìm hàng, bới móc, khinh bỉ chê bai của ngườI Việt và vô số đối thủ cạnh tranh trội hơn về tất cả mọi mặt, hãy cố gắng đặt mục tiêu gần trong 6 tháng tới là hòa vốn, để tạo đà tiến cho Bphone 2 sau này. Đến tháng 8, 9 này iPhone tung ra iPhone 6S hay cái gì gì như vậy, Samsung ra nốt con Note 5, LG tung ra 1 sản phẩm phân khúc cao cấp mới, có thể là G Pro 3, Sony thì hứa hẹn 1 sản phẩm thay đổi thiết kế tên mã “Lavender”, v.v… thì tỉ lệ mua của tất cả các đt trên thị trường đều tụt dốc trước thương hiệu Apple, và nói không ngoa, Bphone tụt dốc trước cả Samsung, thế nên hãy đẩy mạnh quảng bá vào những lúc iPhone mới ra mắt, quảng cáo ồ ạt vào, tận dụng các kênh truyền thông xã hội, website, báo chí, như BKAV đang làm. Nếu tốt nữa thì truyền hình quốc giao vào giờ cao điểm nhưng cái này thì hơi quá sức. (Tôi sẽ gợi ý một mẹo hơi bị “hèn” nhưng đáng để làm, đó là khi Apple, Samsung, Sony, LG tung sản phẩm mới vào dịp cuối năm, thay vì vnreview đăng như mọi khi, thì hãy dừng đăng các tin này, lờ luôn những tin như thế này đi, dù vnexpress, tinhte, genk, sohoa có đăng chăng nữa thì cũng mặc, ngược lại, trong giờ phút này đẩy mạnh tung tin tức về Bphone để áp trội lại, lờ luôn sự xuất hiện của các smartphone mới trên vnreview. Thực ra, đây chính là một mẹo triển khai của “sự khác biệt”)
-
Đôi lời gửi gắm đến anh Quảng và công ty BKAV:
Lắng nghe: sản phẩm Bphone này sẽ là một “bản nháp” để đo lường mọi thứ, phản ứng của dư luận, doanh số bán hàng, ý kiến khách hàng, phản ứng của các đối thủ kinh doanh, cuối cùng, doanh số sẽ đo được tâm lý sính ngoại của người Việt và độ khó, khả năng để VN có những Samsung, Toshiba hay Apple thứ hai. Hãy lắng nghe mọi đóng góp, góp ý có thể để cải tiến sản phẩm tốt hơn.
Tôi biết rất rõ người Việt, người Việt thường không giỏi sáng tạo ra cái gì mới mẻ cả, (điều đó một phần giải thích lý do tại sao VN khó có các công ty đầu ngành trị giá cả tỷ đôla như thế giới), nhưng, nếu người TQ giỏi sao chép y chang mọi thứ lại, thì ngườI Việt chúng ta được trời phú cho cả khả năng chỉnh sửa, nâng cấp một sản phẩm nào đó trở nên tốt hơn. Nói cách khác, VN mạnh khả năng nâng cấp và cải tạo, hãy cố gắng phát huy nó trong sản xuất đt.
Kĩ tính: Đây là một đức tính mà toàn bộ đội ngũ tập đoàn BKAV cần phải có để hình thành một dây chuyền từ nghiên cứu, sản xuất đến phân phối sản phẩm đạt chất lượng cực tốt. Nên nhớ, chính cái thói kĩ tính đến mức khó tính của Steve Jobs mới chính là bí quyết lớn nhất khiến Apple có các sản phẩm chỉnh chu về mọi mặt. Sự kĩ tính của con người truyền vào các sản phẩm họ tạo ra, nên ở các sản phẩm của Apple toát lên vẻ kĩ lưỡng, chăm chút, chất lượng mà người dùng thông thường chỉ có thể tả bằng cụm từ “tinh tế” thôi. Nhưng, đối với vị trí nhà sản xuất, ta phải thấy xa hơn. Dẫu biết rằng, sự “kĩ tính” đến mức nào đó sẽ chuyển sang sự “khó tính” như Jobs vậy, nhưng điều đó là cần thiết để tạo ra một sản phẩm chỉn chu, hoàn mỹ.
Chăm chút sản phẩm: nên nhớ, buổi lễ hôm trước kết thúc thành công chỉ mới đánh dấu Bphone đi được 1 phần 3 chặng đường, 1 phần 3 kế là bán được điện thoại đến tay người Việt và để trọn vẹn 1 phần 3 cuối đó chính là quá trình chăm sóc khách hàng cho đến khi khách hàng vứt cái điện thoại vào sọt rác (lưu ý: cho đến khi khách hàng tự bỏ đt để mua cái khác chứ không phải hết đời bảo hành rồi người ta mang đt ra sửa thì quay mặt với người ta hô “không có linh kiện” đâu!). Nếu làm được thế, thì cái đt khác mà khách hàng sẽ mua chắc chắn là “the next Bphone” hay “the new Bphone 20XX”
+ Để ý đến thiết kế, phân biệt thiết kế sản phẩm hình học dành cho nam và cho nữ (cái này tự tìm hiểu, tôi không nói chi tiết vì nó gây dài dòng, nhưng đặc biệt lưu ý điểm này để thiết kế đt lấy lòng cả thế giới)
+ Chăm chút yếu tố phụ kiện, gồm phụ kiện tặng kèm cho riêng thị trường VN như dock sạc, bộ nhớ trong dung lượng cao, cho đến phụ kiện mua riêng xứng đáng. Hay câu khách bằng “sự đắn đo” khi lựa chọn giữa 2 đt chỉ vì đt này được tặng kèm nhiều phụ kiện giá trị, hãy mời gọi khách hàng bằng bộ phụ kiện số lượng khủng.
+ Hứa hẹn nâng cấp lâu dài và nhanh chóng: bất kì một ai mua Android, đặc biệt là dân công nghệ đều tự hỏi “đt mình được hỗ trợ trong bao lâu?” Hãy lấy lòng họ bằng việc hậu mãi cho thật tốt, và nâng cấp nhanh lẹ qua OTA là một trong những cách dễ nhất để lấy lòng họ. Thử tưởng tượng họ vừa mới ngồi xem stream Google I/O mới nhất xong, ngủ 1 ngày dậy và thấy thông báo đt của bạn được cập nhật lên OS nhân Android mới nhất của Google thử hỏi họ sung sướng cỡ nào? Hãy đánh dấu phiên bản khẩn cấp này là BETA và được người dùng tự chọn, hoặc có thể chờ bản Stable tương lai, (nhưng beta cũng phải đảm bảo hoạt động tốt). trong khi đó chạy đua với thời gian nhanh chóng ra bản stable cho mọi người và với beta thì fix lỗi hàng tuần. BKAV không gặp vấn đề như Samsung, đó là họ ra đt “nhanh như chuột đẻ” nên họ không có thời gian để update OS dẫn tới việc chỉ update các sản phẩm đầu bảng còn mớ còn lại thì “đem con bỏ chợ”, và họ chấp nhận làm thế để đem thương hiệu và mẫu mã lấp đầy mọi phân khúc, ăn theo hình thức “vét máng” ăn không chừa một cái “thị trường ngách” nào.
Góp ý của tôi cho các sản phẩm smartphone tương lai của VN:
+ Chăm sóc khách hàng lâu dài thông qua nâng cấp sản phẩm, bảo hành, một số tính năng đặc biệt, “bán sản phẩm cho khách hàng đã khó, giữ họ lại còn khó hơn”
+ Hãy tận dụng phong cách thiết kế thời thượng và cũng rất giản dị gần đây là là thiết kế theo “material design” của google cho các sản phẩm tương lai.
+ Ra sản phẩm ít thôi, để có thể “chăm sóc” tốt cho các đứa con của mình thông qua sửa chữa, thay thế linh kiện, thông qua update phần mềm. Thời nay đt không phải như cái TV bán xong rồi mặc kệ, đt có 2 phần, “phần xác” và “phần hồn”, “phần xác” rõ ràng là thiết kế và kiểu dáng bên ngoài cùng phần cứng, còn “phần hồn” chính là phần mềm bên trong, từ hệ điều hành cho tới app, vì thế, không chăm sóc “phần hồn” thì Bphone … sống không nổi đâu!
+ Nên bán hàng “khác biệt” với thế giới, vì dân VN tinh khôn lắm, muốn bán được sản phẩm mà làm hài lòng họ thì buộc phải tinh khôn hơn họ. Bán 1 sp mà có 2 cấu hình, thì lập tức nó sẽ ngồi so đo 2 cái, và “Mắc thế, tới gần 3 triệu cho cái bộ nhớ 64GB” và thế là toi rồi, nên, đề xuất mạnh dạn bỏ vấn đề 16GB đi (suy cho đến cùng, cái vụ bán nhiều cấu hình và bỏ khe cắm thẻ nhớ chỉ là một mánh lới rút tiền của tư bản), hãy lấy 1 phiên bản duy nhất 64GB làm bản tiêu chuẩn để bán cho khách hàng, bỏ 16GB, 32GB đi, bản tiêu chuẩn và bản Limited Edition là quá đủ rồi.
+ Tôi đã thấy sơ sơ thiết kế máy tính bảng rò rỉ của BKAV, đây không phải bài viết nói chuyên sâu về thiết kế máy tính bảng. CHỈ MỘT LỜI KHUYÊN NHƯ SAU: THIẾT KẾ TABLET (CẢ PHẦN XÁC LẪN HỒN) KHÔNG PHẢI LÀ THIẾT KẾ ĐT, BÊ NGUYÊN SI KINH NGHIỆM THIẾT KẾ ĐT LÊN TABLET LÀ CHẾT CHẮC. NHÁI THEO IPAD CHẾT CÒN LẸ HƠN. Lưu ý rằng cho đến giờ phút này, chưa một nhà sản xuất nào có thể đánh bại iPad trên thị trường tablet, nhưng điều đó không có nghĩa là không thể, chỉ là họ làm chưa đúng cách mà thôi! HÃY NHỚ, TABLET KHÔNG CHỈ ĐƠN THUẦN LÀ MỘT CÁI ĐT PHÓNG TO, PHÓNG TO ĐT LÊN NHƯ IPAD LÀ KHỎI BÁN.
+ Tiếc là khi viết bài viết này, tôi chưa được thấy cái vỏ hộp của Bphone để quyết định “khen” hay “chê” một câu. Biết đâu cái “chê” của tôi lại có giá trị với BKAV?
+ Nếu muốn bắt chước, học hỏi hãy học hỏi LG chứ không phải Apple, vì Apple bây giờ sống dựa vào những gì được Jobs xây dựng, dựa vào hào quang của quá khứ và thương hiệu Apple trị giá 200 tỉ đôla, không còn gì khôn khéo để bắt chước trừ khả năng marketing và chăm sóc khách hàng của họ. LG từ sau G2 là một nhà sản xuất cực kì sáng tạo!
-
Đôi lời gửi gắm đến người Việt, những người đồng bào, đồng chí của tôi!
Khi nói đến đoạn này, tôi đã cố tình đặt nó ở phần gần cuối LOL, vì tôi biết rõ tâm lý của người Việt thích cái gì cũng đơn giản nên lười không đọc dài đâu (một lời khen ngợi cho những ai “can đảm” đọc những bài viết của tôi từ đầu chí cuối!). Đây là đôi lời nhắn nhủ của tôi với người đọc, dưới tư cách là một “người quan sát” các biến động của thế giới, của xã hội Việt Nam. Lẽ tất nhiên, nói về smartphone đầu tiên của người Việt, Bphone, tôi không muốn khuyên nhủ các bạn dưới tư cách nhà sản xuất Bphone (lẽ dĩ nhiên, tôi không phải thằng nhân viên BKAV hay bất cứ công ty nào cả), mà TÔI NÓI VỚI CÁC BẠN DƯỚI TƯ CÁCH NGƯỜI TIÊU DÙNG. Tôi cũng như các bạn thôi, cũng phải đi kiếm tiền để mua con đt mình thích, và chắc chắn tôi đang kiếm được ít tiền hơn bất cứ bạn nào đủ sức đọc gần chục trang bài viết này, vì thế, tôi thông cảm cho các bạn dưới góc độ một con người phải đổ mồ hôi công sức ra kiếm tiền tích cóp cả tháng, thậm chí cả năm trời để vèo một cái, mất cả chục triệu trong tay để đổi lấy một cái đt. Tôi mong mỏi các bạn:
_ Hãy học các thông cảm cho người đối diện: khi các bạn lên tiếng chê bai, dè bỉu những thành quả mà người khác khó nhọc mới tạo được, huống hồ lại là thứ thành quả mang lại cho cộng đồng, hay biết tự trọng và xấu hổ một chút xíu thôi. Bạn không mua đt của người khác, bạn đâu có chết? Bạn mua 100 con iPhone thì Apple cũng có cảm ơn người Việt câu nào đâu? (Nếu bạn thực sự biết suy nghĩ của ban lãnh đạo Apple bao gồm Steve Jobs, Tim Cook, Johnathan Ive, đối với thị trường VN, tôi chắc chắn bạn sẽ thấy xót lòng) Cớ sao từ cá nhân lại phải lên tiếng chê bai điều mà không ảnh hưởng gì đến mình? Đừng nói là tôi có miệng tôi có quyền nói, đồng ý là bạn có quyền nói, nhưng hãy nói làm sao để mốt lỡ có rơi vào hoàn cảnh của người khác bạn không cảm thấy quê và tự nhủ “hóa ra sự việc nó khó như thế này à, hóa ra nó …, biết thế thì … , lẽ ra…. , nếu ….” TRONG TÂM LÝ HỌC TÔI HỌC, ĐIỀU ĐẦU TIÊN TÔI TỰ NHẨM TRONG LÒNG MỖI KHI MỞ MỘT CUỐN SÁCH TÂM LÝ RA ĐỌC LÀ: ĐỂ HỌC ĐƯỢC TÂM LÝ, HÃY ĐẶT MÌNH VÀO TÂM TRẠNG NGƯỜI ĐỐI DIỆN. VÂNG, CÁC BẠN, TỪNG CON NGƯỜI VIỆT TRƯỚC KHI LÀM GÌ, MONG CÁC BẠN ĐẶT BẢN THÂN VÀO VỊ TRÍ NGƯỜI ĐỐI DIỆN MÀ SUY XÉT CHO KĨ LƯỠNG, KHI ĐÓ BẠN SẼ HIỂU ĐƯỢC THẾ NÀO LÀ THÔNG CẢM. Bạn không vào hoàn cảnh một người nghèo thì sẽ không thể hiểu được nghèo là thế nào, bạn không vào hoàn cảnh một người mù thì sẽ không hiểu được cảm giác mù là thế nào, nó đâu chỉ đơn thuần là nhắm mắt lại đi là xong?! Bạn không đặt bạn vào cảm giác của người nỗ lực tạo ra sản phẩm và bị dè bỉu thì bạn không bao giờ hiểu được tâm trạng của họ. Bạn nhìn thì bạn chỉ “biết” chứ không “hiểu” và giữa “hiểu” và “biết” là hai khái niệm xa “một trời một vực” với nhau.
Hãy rút kinh nghiệm chuyện Bphone này cho mọi thứ trong cuộc sống của bạn, chứ không phải chỉ là sản phẩm của người Việt. Nếu bạn cứ nói “tôi không phải là nó, tôi là tôi, tại sao tôi phải thông cảm cho những gì không thuộc về mình?” Nếu bạn đang có suy nghĩ thế trong đầu, tôi cảm thấy không còn gì để nói với bạn nữa, bạn quá vô cảm trong cuộc sống và bạn sẽ không tốt đẹp gì đâu, vì bạn vô cảm với người khác, thì khi có việc, xung quanh cũng sẽ vô cảm với bạn. Đấy là qui tắc của đối tác, bạn như thế nào đối phương cũng sẽ như thế đó.
_ Hãy học cách động viên người khác: Để tôi nhắc lại một câu chuyện mà chắc chắn không người Việt nào không nghe qua, câu chuyện cũ rích nhưng vấn đề trong nó chẳng bao giờ cũ nổi đối với người Việt cả: “Người ta nói nếu ném 2 người Nhật xuống hố, thì một người sẽ để người còn lại đứng lên lưng mình để trèo lên, còn nếu ném 2 người Việt xuống hố, không cần phải chặn miệng hố, muôn đời không thằng nào leo lên được đâu”. Quả thật, dẫu có ném 10 người Việt xuống hố, cũng chẳng đứa nào bò lên được. Câu trả lời và lý do chắc chắn mỗi bạn đều biết.
Vậy, dìm người khác xuống có làm bạn giỏi lên không? Không, bạn không giỏi hơn vì người kia quỳ xuống, nó chỉ tạo cảm giác “ảo” do bạn tự huyễn hoặc ra là bạn giỏi hơn họ thôi. Có làm bạn sáng giá hơn không? Không, vì những người xung quanh sẽ thấy hành động của bạn, họ không nói ra nhưng họ sẽ khinh bạn trong lòng, mà cần phải nhìn đâu xa, ngay cái đứa đang bị bạn dìm xuống nó đã khinh bạn rồi, tự bạn khiến bạn mất giá trong mắt mọi người. Cuối cùng, có ai có lợi khi bạn tìm cách dìm người khác xuống không? Suy cho đến tận cùng, ruốt cuộc chả ai có lợi khi bạn thực hiện hành vi đố kị nhỏ nhen như vậy cả. Vậy tại sao bạn lại làm? Tại sao lại phải dìm hàng người khác? Bạn có tự thân trả lời được hay không? Nếu không được thì để tôi, một người học về văn hóa Việt Nam trả lời cho bạn. Chính cái tôi cá nhân của bạn đã khiến bạn buộc phải làm thế để thõa mãn cái tôi của mình. Đó chính là tư duy mang tầm “tiểu nông” của một cá nhân hèn kém, mong muốn mình trên cao, đứng trên đỉnh của xã hội nên cố gắng thỏa mãn mong muốn của bản thân bằng nhữgn hành động tầm thường như vậy. Tôi đã gặp rất nhiều người cái tôi to bằng mả bố thằng ăn mày (phàm là người Việt ai cái tôi cũng to cả) và cũng gặp vô số người dùng lý trí kiềm chế cảm xúc bộc phát nhất thời, họ kiểm soát cái tôi của họ rất tốt, rồi họ trở thành những con người thành đạt và hạnh phúc trong xã hội, còn mớ người cái tôi cao, họ chả làm được gì cả, và lúc nào cũng tức tối, bực bội với cái này, cái nọ, rồi họ quen thói, cứ mở mồm là chửi. Hình thành nên một cái “văn hóa chửi” ở VN.
Văn hóa chửi của người Việt mình kì lắm, gặp một sự việc, chưa cần biết đúng hay sai, tốt hay xấu, hay hoặc dở, mở mồm ra là chửi cái đã! Là chê bai trước cái đã!
Thực ra, có ai cấm các bạn chê một sự việc xảy ra trong cuộc sống? Nào ai cấm các bạn chê cái đt? Hãy cứ chê thoải mái, nhưng chê trên tinh thần góp ý, tinh thần động viên, và hãy đóng góp ý tưởng cho nhưng người “bị chê” thay vì chê trên tinh thần dìm hàng, lúc nào mở mồm chê cũng “gửi gắm” vào đó suy nghĩ “ai cho mày hơn tao” và hành động gì cũng “không cho nó sống” thì làm sao xã hội Việt Nam phát triển được?
THAY ĐỔI THÓI QUEN CHÊ BAI BẰNG THÓI QUEN ĐỘNG VIÊN, ở đây cách động viên tốt nhất là KHEN NGỢI, nếu bạn làm việc với phương tây, người nước ngoài, bạn làm xong việc nó đều khen, đều động viên, bạn làm hỏng việc nó vận động viên bạn, bạn được 1 điểm bài kiểm tra nó vẫn khen. KHEN LÀ ĐỂ ĐỘNG VIÊN, ĐỂ TẠO HỨNG KHỞI CHO NGƯỜI ĐỐI DIỆN TIẾP TỤC CÔNG VIỆC CHO TỐT HƠN.
Còn người Việt ta kì lắm, rất “keo kiệt” về lời khen, và chê thì vô cùng hào phóng. (không dám khen người đối diện vì sợ khen thì cái tôi của mình bị cắn mất một miếng, điều đó tôi hiểu). Người Việt chỉ dám khen khi điều đó cái gì đó thật sự giỏi hay tốt, còn đối với người phương Tây, họ dùng “khen ngợi” làm công cụ để động viên. Người Việt hãy tập thói quen dùng khen ngợi để động viên người khác.
_ Hãy bớt thói bầy đàn không đúng lúc nhưng hãy giữ sự đoán kết đúng lúc: Tại sao khi người khác làm được cái điều gì đó mới lạ lại nhao nhao vào chửi? Tại sao lúc cần chống tham nhũng không đứa nào dũng cảm đứng ra làm chứng? Nếu không có sự đoàn kết thì mãi mãi muôn đời chỉ mua sản phẩm của nước ngoài sản xuất, tất cả là lỗi của sự tự ti, và rồi mở mồm chửi “Tại sao người Việt không tạo ra được sản phẩm tương tự?” Tại sao? Tại vì chính cái sự tự ti đó đã dìm đi sự sống của những sản phầm đầu tay đấy.
_ Hãy biết kiên nhẫn chờ đợi: Tôi biết các bạn đều muốn có ngay một sản phẩm tuyệt mỹ về thương hiệu như iPhone của Apple, tuyệt vời về tính năng như Note của Samsung, nhưng làm sao có ngay tức khắc được?
Người Việt ta quá duy ý chí, và chủ quan, nóng vội, muốn cái gì cũng đùng cái, muốn có ngay cơ, và họ luôn luôn quên mất quy luật cơ bản của triết học, quy luật “Lượng-Chất”, muốn có sự vật mới phải tích lũy về lượng mới thay đổi về chất được. Không thể ào cái ra cái tốt ngay, Bphone bắt đầu từ con số không tròn trĩnh, từ một tập đoàn chân ướt chân ráo bước ra từ phần mềm làm phần cứng mà bạn đòi so sánh Bphone với con iphone 6 ư? Hầu như tất cả các bạn đã mắc phải sai lầm quy luật Lượng-Chất, dính vào khuynh hướng tả khuynh, “chủ quan, nóng vội, đốt cháy giai đoạn, chỉ mong xuất hiện ‘bước nhảy’ để thay đổi về Chất mà không lo tính lũy về lượng”. Nói thêm cho các bạn biết, VN phải trải qua thời kì bao cấp đầy những sai lầm, Liên Xô phải nếm trái đắng về kinh tế dẫn đến sụp đổ cũng đều vì cái khuynh hướng tả khuynh và nóng vội này đấy. Những điều tôi nói bạn có hiểu hết được không? Vì tôi biết người Việt nghe đến chữ “triết” là sợ lắm. Chính vì các bạn sợ “triết” lười học nó nên mới tạo hình ra các bạn của ngày hôm nay, nóng nảy, vội vã, muốn ngay mọi thứ nhưng không muốn đầu tư.
Sự vật nào cũng có tính kế thừa của nó cả, theo quy luật “Phủ định của phủ định”, sự vật trải qua nhiều lần phủ định mới có được nó ngày hôm nay. Đâu phải đùng một cái rớt ra iPhone 6 ngay cho các bạn mua nếu như không có iPhone đầu tiên. Phải trải qua nhiều lần sửa chữa, cải tiến, thiết kế, tìm tòi nghiên cứu mới có được một con đt như iPhone 6 ngày nay chứ? BKAV tận dụng công nghệ, “đi tắt đón đầu” được tới đó là tài lắm rồi, và họ cũng phải trả giá bằng 4,5 năm nghiên cứu cơ mà? Nên nếu muốn so sánh thiết kế, công bằng mà nói, hãy so sánh Bphone với iPhone đời đầu, vì cả 2 đều cùng là một sự khởi đầu cả. Tại sao lại so sánh duy ý chí và khập khiễng thế? Tại sao không thế giang tay đón nhận nó nếu bạn có tài chính dư dả, khi mà nó là sự khởi đầu? Và nếu bạn không đón nhận nó, theo quy luật Phủ định của phủ định, sẽ làm gì có cái Bphone 2, Bphone 3 để so tài với Samsung Note, S, iPhone?
_ Hãy tự tin và dũng cảm làm những điều “không thể”: ta lại quay lại câu chuyên người Việt và người Nhật,
Nếu người Nhật nói:
“Cái gì người khác làm được thì mình cũng làm được,
Cái gì người khác không làm được thì mình sẽ là người đầu tiên.”
Còn người Việt nói:
“Cái gì người khác làm được thì để cho nó làm,
Còn cái gì người khác làm không được thì mình cũng không làm được.”
Kết quả sau thời chiến tranh, Nhật Bản trở thành một cường quốc, còn Việt Nam sau chiến tranh thành cái gì thì một người Việt tự trả lời lấy, và, trả lời xong thì tức tối lại ngồi chửi. Chửi, chửi nữa, chửi mãi!
Vậy tại sao không bỏ câu nói của người Việt đi, học theo tư duy người Nhật? Tại sao không cố gắng làm điều “người khác không làm được”?
Với kinh nghiệm một người nghiên cứu văn hóa Việt Nam, hãy để tôi cho các bạn một câu nói khác:
“Đối với người Việt, không gì là không thể!”
Không phải tự nhiên mà tôi dám phát biểu liều đâu, trước đây cả thế giới chưa ai từng nghĩ Điện Biên Phủ sẽ thất bại, cũng không một ai kể cả đồng minh Liên Xô nghĩ rằng chúng ta thắng Mỹ? Vậy kết quả thế nào rồi? Tại sao người Việt lại làm được như thế? Đó là nhờ chúng ta có tính linh hoạt, chúng ta dù có bị đẩy vào tình thế hiểm nghèo nhất, chúng ta vẫn có thể sáng tạo và khéo léo phát triển được, chẳng bao giờ có cái gọi là đường cùng với người Việt cả, chỉ có một bộ phận tự ti ngồi đó than thì mới nhìn thấy ngõ cụt thôi.
Cho nên, nếu người Việt đưa bản thân thoát khỏi cái “ao làng” và sự đố kị nhỏ nhoi, chúng ta sẽ phát triển ào ào như vũ bão, và sẽ vượt Nhật với Trung Quốc là điều chắc chắn. Bởi vì người Việt có khả năng làm mọi thứ trong sự ngỡ ngàng của thế giới! Hãy dũng cảm làm những điều bạn cho là “không thể”
_ Hãy tập nói câu nói “KHÔNG THỂ TIN NỔI, NGƯỜI VIỆT CHÚNG TA LÀM ĐƯỢC RỒI, THẬT TUYỆT VỜI” thay cho trào lưu mở mồm là “không thể tin nổi, thật tuyệt vời” với hàm ý moi móc, cạch khóe người khác. Mà suy cho đến cùng, chính các bạn, những người chê anh Quảng “nổ” nhái phong cách của Steve Jobs thì chính các bạn đang nhái lại lời anh Quảng mà còn thiếu chất xám hơn anh ấy. Hãy học cách động viên đồng loại thay vì dìm đạp họ xuống hố sâu của tủi nhục. Có một câu ngạn ngữ của dân tộc khác nói: “Nếu bạn gọi một người là con lợn, thì gọi 100 lần họ sẽ thành lợn”. Một người không ngu nhưng bạn nói họ ngu đến 100 lần nhất định họ sẽ trở nên ngu thật, và biết đâu, cái ngu đó lại làm hại chính bạn – người nói!
Vậy, liệu người Việt có cái gọi là “tinh thần dân tộc” như trong “truyền thuyết” kể lại không? Khi mà thường ngày tình trạng cắn xé nhau thường xuyên xuất hiện?
Thực ra là có, người Việt có tinh thần dân tộc rất cao, thực ra, nói cho chính xác, các quốc gia phương Đông quốc gia nào cũng có tinh thần dân tộc cao cả, nhưng không thể so sánh quốc gia nào tinh thần dân tộc hay đoàn kết cao nhất được. Vì mỗi dân tộc bộc lộ mỗi khác, nên “mọi sự so sánh đều khập khiễng”
Tinh thần dân tộc của người Việt nó kì lắm, nó chỉ bộc lộ đúng 2 lúc, một là lúc có giặc ngoại xâm, 2 là lúc đối phó với thảm họa thiên tai. Chả có gì khó hiểu khi các cường quốc quân sự trên thế giới gặp Việt Nam là chỉ có nước lắc đầu, còn thằng nào đã đụng Việt Nam như Mỹ thì chỉ có nước chạy tụt quần! Khi đó tinh thần ấy nó bộc lộ mạnh mẽ, dồn dập, ngút trời còn trong xã hội thường ngày, nó hầu như không tồn tại. Chỉ điều đó giải thích tại sao vận động, hô hào đều thất bại, điều đó giải thích tại sao bạn chỉ mới va quẹt xe nhẹ, hoặc người khác mới nhìn bạn một cái, bạn muốn rút dao đâm ngay tức khắc. Sự đoàn kết của người Việt vào lúc bình thường đã bị thay thế, ngự trị bởi cái tôi to mả bố của người Việt.
Các nước như Nhật, Hàn, Trung Quốc họ đều có tinh thần dân tộc cả, nhưng cách thể hiện của họ rất khác ta, họ thể hiện đều đều trong đời sống hàng ngày, lên xuống có nhịp như nhịp tim chứ không dồn dập rồi chạy ngang trên màn hình kêu “te te te” như người Việt.
Trước khi tôi viết bài viết này,tôi đã chuẩn bị 1 bài viết hướng dẫn cho VN tiến vào thị trường smartphone, bài viết được viết gần 80% với các kế hoạch chi tiết, bẵng đi 1 thời gian chừng 3 tháng do các vấn đề của cuộc sống, thì đó là lúc các tin đồn về Bphone của BKAV bắt đầu xuất hiện, và thế là tôi đã dừng và vất bài viết 80% kia vào sọt rác, chỉ ngồi hóng Bphone để xem họ có làm được như những gì tôi nghĩ không. Và tới ngày 27-5-2015, tôi nghĩ họ đã cố gắng hết sức và tạm ổn. Có thể họ không làm mọi thứ mỹ miều như cái đầu kĩ tính của tôi vạch kế hoạch, nhưng dẫu sao tôi cũng rất yên tâm vì họ dám bước đi những bước đầu, dù đoạn đường về sau còn lắm chông gai. Nhưng quan trọng, đó là có người dám bước đi những bước đầu, để soi lối cho những người sau ồ ạt tiến lên. Bài viết của tôi, chỉ mong gửi gắm đôi điều đến những người đã nỗ lực 5 năm tạo ra Bphone, bằng tất cả những kinh nghiệm, kiến thức của mình về mảng công nghệ thông tin và điện tử trong suốt nhiều năm chứng kiến công nghệ phát triển từ cái thời dial-up cho đến giờ, và cũng là đôi lời gửi gắm đầy thông cảm đến con người Việt và giấc mộng điện thoại Việt Nam, hay đem tầm Việt Nam ra với thế giới.
Ở cương vị BKAV, nếu bỏ qua những lời chém gió của “chuyên gia chất nổ” Nguyễn Tử Quảng, thì họ xứng đáng nhận được lời khen ngợi, khen ngợi cho nỗ lực của họ, khen ngợi cho sự dũng cảm của họ cả đương đầu với các tập đoàn, lẫn đương đầu với “sự hung dữ” đến từ … các bạn.
Còn đối với các bạn? Những người đã bỏ thời gian ra ngồi theo dõi buổi lẽ ra mắt hơn 1 tiếng? Bạn tiếp tục bỏ thêm vài tháng thời gian ra để chê bai ư? Liệu nó có đáng cho các bạn phải làm thế không? Tôi không dụ dỗ các bạn chạy đi mua Bphone, nếu bạn không có tiền, chả ai ép các bạn cả, nếu bạn có tiền nhưng không muốn mua, mua iPhone, đó là quyền quyết định với đồng tiền của các bạn, không sao cả. Tôi chỉ mong các bạn có thái độ đúng mực với cuộc sống xung quanh. Người Việt lắm tính xấu lắm, nếu biết được cái xấu của mình thì hãy bỏ đi, hãy biết thông cảm – động viên với nỗ lực của người khác, nhất là khi bạn có thể nhìn thấy được nó. Nếu bạn mua Bphone của BKAV, hãy xem như bạn đã động viên 1 phần của xã hội, có thể nếu xét về lý, so sánh từng thông số, giá cả, thương hiệu, thiết kế thì không một phần nào của Bphone bì được với Apple iPhone, Samsung Note, LG G series cả, nhưng nếu xét về tình và suy nghĩ về tương lai lâu dài, thì các bạn đúng. Những người đã động viên cho “chiếc đt made in Vietnam” đầu tiên hoàn toàn có quyền hi vọng một ngày Việt Nam có những tập đoàn hùng mạnh như Google, Apple, Samsung, Baidu, Xiaomi, dù rằng các bạn động viên bằng lời nói hay hành động.
Bạn muốn một ngày VN trở thành cường quốc về công nghệ thông tin, có những tập đoàn hàng đầu như Hàn, Nhật, trước hết, bạn hãy biết chấp nhận VN làm một “tiểu quốc” về mọi mặt cái đã. Bạn muốn VN sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Bác Hồ căn dặn? Trước hết hãy biết chấp nhận sự thật rằng VN đang phải quỳ dưới chân các cường quốc. Bạn muốn VN là một quốc gia dân chủ, công bằng? Vậy trước hết hãy biết chấp nhận VN là một quốc gia không dân chủ và không công bằng trước đã. Phải biết chấp nhận nó, thừa nhận nó tồn tại để đưa VN phát triển lên, chứ không phải biết nó để chửi nó, rồi ngồi “ếch ngồi đáy giếng” lại tiếp tục mơ mộng, phải vậy không?
“Mày nói nhiều quá, ruốt cuộc mày có mua Bphone không???” Tôi biết nhiều người đọc xong sẽ “chửi” như thế, thật trúng thâm ý của mọi người, tiếc là tôi không mua, hay nói đúng hơn, tôi chưa mua, đơn giản tại vì tôi thời điểm này chưa có tiền nên có muốn cũng không thể mua được. “Thế nếu mày có tiền thì mày có muốn bỏ 11 triệu cho con đt không bằng một góc con khác không???” -> Tại sao không chứ? Tôi sẽ mua khi tôi dư dả tài chính, tiết kiệm đủ tiền, tôi sẽ cố sắm con 128GB chỉ đơn giản vì tôi thích dung lượng lớn!
Ai biết được, biết đâu ngày 1 tháng 6 vào 50 năm sau, có vô số tập đoàn về điện tử hùng mạnh, tên tuổi nổi tiếng toàn cầu đều đến từ Việt Nam. Khi đó tôi cầm con Bphone lên khoe với con cháu rằng:
“Các con này, đây là cái đt đầu tiên của người Việt tạo ra đấy! Đây là khởi điểm cho hàng loạt các tập đoàn điện tử số một thế giới của Việt Nam đấy!”
Rồi biết đâu, các cháu của chúng ta sẽ nói: “Không thể tin nổi, người Việt chúng ta làm được, thật tuyệt vời !!!!”
“Đối với người Việt, không gì là không thể”.
Nightmoonlight, ngày 4 tháng 6 năm 2015
Nguồn: Nightmoonlight