Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở hỗ trợ lãi suất (và chưa đủ hấp dẫn) mà thiếu các chính sách quyết liệt đi kèm thì chính sách rất khó đi vào cuộc sống, doanh nghiệp không mặn mà vay, người dân vẫn mãi đợi mua nhà.
Tuổi Trẻ đã trao đổi với các doanh nghiệp, chuyên gia và nhà quản lý để tìm ra đâu là nguyên nhân khiến cho gói tín dụng 120.000 tỉ đồng chậm giải ngân và cần giải pháp nào để chính sách hỗ trợ thực chất và hấp dẫn.
52 dự án đủ điều kiện vay
Theo Bộ Xây dựng, đến nay đã có 20 tỉnh thành công bố 52 dự án đủ điều kiện vay gói tín dụng 120.000 tỉ đồng với nhu cầu vay vốn khoảng 25.884 tỉ đồng.
Các tỉnh thành đã công bố danh mục đủ điều kiện vay vốn từ gói tín dụng 120.000 tỉ đồng gồm: Bà Rịa – Vũng Tàu, Trà Vinh, Bắc Giang, Tây Ninh, TP.HCM, Đà Nẵng, Bình Định, An Giang, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hậu Giang, Bình Dương, Lạng Sơn, Lâm Đồng, Hà Nội, Thái Bình, Hải Phòng, Hải Dương, Kiên Giang, Bình Thuận.
Trong đó có 49 dự án nhà ở xã hội với nhu cầu vay vốn 24.655 tỉ đồng, ba dự án cải tạo và xây dựng lại chung cư cũ với nhu cầu vay vốn 1.229 tỉ đồng.
Bên cạnh đó, đã có một số dự án nhà ở xã hội tại các địa phương được giải ngân vốn từ gói tín dụng 120.000 tỉ đồng, cụ thể như sau: Công ty Minh Phương (Phú Thọ) được giải ngân 23,7 tỉ đồng, Công ty Kinh Bắc (Bắc Ninh) được giải ngân 46 tỉ đồng, liên doanh Công ty CP nhà số 6 Hà Nội và Công ty CP tư vấn Toàn Cầu được giải ngân 13,4 tỉ đồng.
Đáng chú ý, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM cho biết thực hiện chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo nghị quyết 33, hiện trên địa bàn TP có sáu dự án được UBND TP.HCM công bố theo danh mục (đợt 1).
Trong đó có một dự án đã được chi nhánh BIDV chấp thuận cho vay nhưng đến nay chủ đầu tư chưa có nhu cầu giải ngân. Đối với năm dự án còn lại, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM cho hay các chủ đầu tư đang trong quá trình làm việc với các ngân hàng thương mại để thực hiện gói tín dụng này.
Ngân hàng không có dự án để cho vay
Trao đổi với Tuổi trẻ, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết thời gian qua Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo bốn ngân hàng thương mại nhà nước triển khai chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ.
Ông Tú khẳng định bốn ngân hàng thương mại nhà nước không thiếu tiền, sẵn sàng cho vay nhưng không có dự án nhà ở xã hội để cho vay.
Từ nguồn huy động của bốn ngân hàng thương mại nhà nước, đến nay đã cho các dự án vay 105 tỉ đồng với lãi suất thấp hơn từ 1,5 – 2%/năm so với lãi suất cho vay bình quân trên thị trường.
Trong đó, BIDV đã giải ngân cho một dự án nhà ở xã hội tại tỉnh Phú Thọ khoảng 23,7 tỉ đồng, Agribank cho hai dự án ở Bắc Ninh và Quảng Ninh vay 59 tỉ đồng…
Theo ông Tú, các ngân hàng đang ngồi chờ giải ngân gói vay chương trình này. Thời gian qua bốn ngân hàng thương mại nhà nước – Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank – luôn sẵn sàng nguồn vốn để giải ngân cho chương trình này.
Ngân hàng không thiếu vốn, xu hướng lãi suất cho vay là theo thị trường, nên lãi suất cho vay tới đây sẽ giảm khi lãi suất thị trường đang xuống.
Về việc giải ngân gói này chậm cần phải xem xét do khâu nào, có những dự án nhà ở xã hội được phê duyệt rồi nhưng chưa có nhà đầu tư thì giải ngân cho ai.
Có dự án có nhà đầu tư rồi nhưng họ chưa đến lúc cần vốn nên chưa vay. Trên thực tế, có doanh nghiệp đầu tư chưa đến thời điểm cần vốn vay. Đó là chưa kể doanh nghiệp có đáp ứng đủ điều kiện vay vốn hay không, nguồn vốn và lãi suất cho vay không phải là vấn đề khiến giải ngân chương trình 120.000 tỉ đồng chậm mà là liên quan các khâu khác.
Trong báo cáo về các vấn đề, lĩnh vực ngân hàng vừa gửi các đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã chỉ ra nguyên nhân là do thủ tục xây dựng các dự án nhà ở xã hội phức tạp, mất nhiều thời gian.
Nhiều địa phương còn đang trong quá trình tổng hợp danh mục dự án và nhu cầu của chủ đầu tư nên chưa công bố danh mục dự án vay vốn. Mặt khác, nguồn thu nhập của khách hàng bị sụt giảm do bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế, sản xuất kinh doanh khó khăn.
Về cho vay đối với bất động sản, trong bảy tháng đầu năm nay chỉ tăng 4,99%, trong đó dư nợ kinh doanh bất động sản tăng gần 19%. Đây là mức tăng trưởng rất cao, gấp hơn 4 lần so với mức tăng trưởng tín dụng chung.
Nhưng dư nợ tiêu dùng bất động sản (chiếm đến 65% dư nợ tín dụng bất động sản) lại giảm 1,36%. Điều này cho thấy tín dụng đang tập trung vào phía cung của thị trường, trong khi cầu tín dụng mua bất động sản với mục đích tiêu dùng lại đang sụt giảm.