Theo bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM, để thụ thai cần phải có tinh trùng, trứng và tử cung của người phụ nữ. Với một cặp đồng tính nam hoặc đồng tính nữ, họ đang thiếu ít nhất một phần quan trọng của những yếu tố trên để có thể mang thai và sinh em bé.
Trong trường hợp chồng không có tinh trùng, vợ không có trứng hay cả hai đều gặp phải những vấn đề khác ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, họ sẽ phải tìm đến sự giúp đỡ của các bác sĩ hỗ trợ sinh sản và có con bằng các phương pháp như thụ tinh ống nghiệm (IVF), thụ tinh nhân tạo (IUI).
Với đôi đồng tính nam
Đối với các cặp đồng tính nam, có hai yếu tố quan trọng mà họ thiếu chính là trứng và tử cung để có thể mang thai, còn tinh trùng thì chỉ cần một trong hai người có thể đóng góp. Hầu hết các cặp đồng tính nam sẽ sử dụng trứng của người hiến tặng và nhờ người mang thai hộ, có thể là bạn bè, thành viên trong gia đình hoặc từ một phụ nữ đồng thuận.
Để có thể hiến trứng cũng như mang thai hộ, người phụ nữ cần phải thực hiện một loạt các xét nghiệm để xác định rằng tử cung đủ khỏe mạnh để có thể mang thai, không mắc các bệnh truyền nhiễm và người này cũng sẵn sàng về mặt tinh thần để trải qua quá trình 9 tháng 10 ngày.
Người mang thai hộ thường phải ở độ tuổi từ 21 đến 45, có sức khỏe tốt và đã có ít nhất một con của riêng mình. Điều này rất quan trọng vì bác sĩ cần phải biết tử cung của những người này có thể mang một thai kỳ đủ tháng, có tiền sử sinh con khỏe mạnh. Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng những phụ nữ đã sinh con của chính mình thì sẽ ít có khả năng cảm thấy gắn bó với đứa trẻ mà họ mang thai hộ cho người khác.
Mặt khác, các đôi đồng tính nam cũng có thể chọn trứng từ người hiến tặng. Trứng sẽ được rã đông, thụ tinh với tinh trùng thông qua phương pháp IVF, sau đó tạo thành phôi và nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, và cuối cùng phôi sẽ được chuyển vào tử cung của người mang thai hộ.
Trên thế giới có một số nước chấp nhận hôn nhân đồng giới và cho phép các cặp đôi đồng tính nam có thể thực hiện thụ tinh ống nghiệm và mang thai hộ. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật Việt Nam vẫn chưa cấp phép cho các đôi đồng tính nam có thể thực hiện thụ tinh ống nghiệm với noãn của người hiến tặng và mang thai hộ. Vì vậy, trước khi có bất kỳ quyết định nào, các cặp đôi đồng tính nam nên tìm hiểu thông tin liên quan và được tư vấn cụ thể quy trình với các bác sĩ hỗ trợ sinh sản.
Với đôi đồng tính nữ
Khác với những cặp đồng tính nam, vấn đề của các cặp đồng tính nữ là thiếu tinh trùng và khi bước vào quá trình mang thai, họ sẽ đứng trước một quyết định quan trọng rằng ai sẽ là người mang thai và sinh em bé.
Các cặp đôi đồng tính nữ chỉ có thể có con với tư cách là mẹ đơn thân xin ngân hàng tinh trùng. Người này có thể xin tinh trùng từ người hiến tặng thông qua ngân hàng tinh trùng, hoặc nhờ bạn bè, người thân trong gia đình.
Người hiến tinh trùng phải đủ điều kiện trên 18 tuổi và không mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, không có các bệnh lý tâm thần và di truyền cho thế hệ sau. Mẫu tinh trùng này sẽ được hiến vào trong ngân hàng tinh trùng, sau đó hoán đổi ngẫu nhiên theo nguyên tắc vô danh. Người nhận tinh trùng sẽ nhận được mẫu vô danh từ ngân hàng tinh trùng (người nhận sẽ không biết mẫu hiến là của ai).
Với mẫu tinh trùng hiến tặng, người nhận có thể thực hiện kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hoặc thụ tinh ống nghiệm. Nhưng đa số trường hợp, bác sĩ sẽ khuyên bệnh nhân nên lựa chọn kỹ thuật IVF vì tỷ lệ thành công cao hơn.
Lập gia đình và mang thai là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời của mỗi người nhưng với những đôi đồng giới, việc có con phức tạp hơn rất nhiều. Theo WebMD, từ hơn 2 thập kỷ trước, nhiều cặp đồng tính nam đã phải từ bỏ việc có con vì các phương pháp hỗ trợ sinh sản không đáp ứng được mong muốn của họ. Ngay cả bây giờ, các cặp đồng tính nam và đồng tính nữ vẫn phải đối mặt với rất nhiều rào cản về mặt tình cảm, tài chính, pháp lý và cả xã hội.
Bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ cho biết pháp luật Việt Nam cho phép người đồng giới có thể bảo toàn khả năng sinh sản bằng kỹ thuật trữ lạnh noãn và trữ tinh trùng. Người đồng tính nữ có thể có con bằng việc xin tinh trùng, làm mẹ đơn thân. Tại Việt Nam, người đồng tính nam bắt buộc phải kết hôn với người nữ thì mới có thể có con nhưng ở các nơi khác trên thế giới, họ có thể có con nhờ biện pháp mang thai hộ.
Ngay cả trong những điều kiện tốt nhất, các phương pháp hỗ trợ sinh sản vẫn có khả năng không đạt được hiệu quả trong lần thử đầu tiên. Khi phụ nữ bước vào độ tuổi 30 trở đi, tỷ lệ thụ thai thành công sẽ ngày càng giảm đi.
Taraneh Nazem, bác sĩ nội tiết sinh sản và chuyên gia vô sinh tại New York (Mỹ) cho biết: “Cần rất nhiều chu kỳ và thời gian, sự quyết tâm về mặt tinh thần, sự bền bỉ và sức mạnh để có được một kết quả thành công trên hành trình có con của những cặp đôi đồng giới”.
Trò chuyện với chuyên gia tâm lý về lĩnh vực sinh sản có thể là một trong những cách hợp lý mà các đôi đồng tính nên làm trước khi bắt đầu hành trình có con.
Phương Ngọc