– Người ta vẫn thường nói là “Dao sắc không gọt được chuôi” là sao anh Ba?
– À là vì lưỡi dao sắc mấy cũng không thể tự gập lại gọt vào chuôi dao. Nghĩa đen là vậy, còn nghĩa bóng là ở đời, người ta dù giỏi giang, sắc sảo đến mấy cũng có điểm yếu, cũng có những việc không thể làm được.
– Thiệt là sâu sắc mà ngắn gọn vô cùng mới tài chớ. Các cụ ta ngày xưa giỏi thật!
– Chả có cụ nào ở đây đâu mà là trí tuệ chung của dân gian đúc kết lại đó.
– Vậy em kể chuyện này xem thử trí tuệ nhân gian đã đúc kết chưa nhé!
– Chuyện nhỏ!
– Mấy lâu nay, bà con ở các phường Hiệp Bình Chánh, Tam Phú, Linh Trung (quận Thủ Ðức, TP Hồ Chí Minh) kêu rầm trời vì chuyện rất chi là tréo ngoeo, đó là ở ngay cạnh các nhà máy cấp nước như Thủ Ðức, BOO Thủ Ðức nhưng lại hổng có đủ nước sạch để dùng. Dù ở đầu nguồn, nhưng nước máy ở mấy nơi đó hầu như không thể tự chảy nên dân tình phải chuẩn bị thùng, chậu chờ những chuyến sà lan, xe bồn chở nước sạch đến. Mùa khô sắp tới, nguy cơ thiếu nước sạch cho sinh hoạt sẽ còn trầm trọng hơn nữa. Vậy anh Ba vận dụng trí tuệ dân gian đúc kết lại một câu thử coi.
– Dễ hiểu thôi mà. Chuyện đó dân gian gọi là khoảng tối dưới chân đèn. Ngày xưa chưa có điện, dân ta dùng nến hoặc đèn dầu để thắp sáng cho cả nhà, nhưng có một chỗ là ở ngay dưới chân đèn vì sấp bóng cho nên ánh sáng không thể chiếu tới được. Ở ngay dưới ngọn đèn mà vẫn phải chịu cảnh tối tăm mới ngược đời chớ. Người ta đã dùng hình ảnh đó để nói về những nghịch lý ở đời kiểu như gần nhà máy nước mà không có nước sạch để dùng, y như chuyện chú mầy vừa kể đó.
– Hay quá ta. Dân ta tài thiệt là tài. Chuyện chi cũng đúc kết được cả. Ðúng là: Khoảng tối dưới chân đèn!