Đau lưng không cúi xuống là gì?
Đau lưng không cúi được là cơn đau thắt ở vùng lưng khiến người bệnh không thực hiện được động tác cúi gập người xuống. Đây được biết là một dấu hiệu rõ ràng nhất của cột sống bị tổn thương. Bên cạnh đó, bệnh còn tiềm ẩn những nguy cơ bệnh lý xương khớp khác, nguy hiểm hơn mà người bệnh có thể mắc phải trong tương lai. Đặc biệt là đối với người lớn tuổi, tạo áp lực lên cột sống người và người có bệnh sử bị chấn thương cột sống. (1)
Nguyên nhân tự nhiên đau lưng không cúi được
1. Thoái hóa cột sống L4 – L5
Thoái hóa cột sống L4 – L5 thường xảy ra hai đối tượng chính là người lớn tuổi thuộc giai đoạn lão hóa cơ xương tự nhiên và người hoạt động lưng với tần suất nhiều. Thoái hóa cột sống là hiện tượng hình thành gai xương xung quanh đốt sống. Từ đó, gây ra triệu chứng đau nhức và giảm khả năng hoạt động, bao gồm khả năng cúi gập người xuống. (2)
2. Chấn thương cột sống
Chấn thương là nguyên nhân tạo ra tổn thương trực tiếp cho cột sống. Bị đau lưng không cúi được là vì cột sống bị tổn thương, từ đó hạn chế chức năng di chuyển ở người. Trong đó, chấn thương đột ngột là nguyên nhân hàng đầu gây ra tổn thương nhanh nhất đến cột sống hoặc bất cứ vị trí cơ xương nào khác.
3. Hoạt động sai tư thế
Hoạt động sai tư thế là nguyên nhân dẫn đến chấn thương, ảnh hưởng lớn đến vùng cột sống. Hoạt động sai tư có thể xảy ra từ các thói quen các hoạt động hàng ngày đến việc chơi thể thao chuyên nghiệp sai tư thế.
Những hoạt động thường bị sai tư thế có thể gây chấn thương đột ngột, chủ yếu là trong thể thao. Hoặc cũng có thể là các thói quen sai tư thế, tác động xấu dần dần lên cột sống và chức năng cột sống. Từ đó, dẫn đến cơn đau lưng không cúi được. Các hoạt động hằng ngày sẽ làm giảm chức năng cột sống theo thời gian ngồi:
- Ngồi sai tư thế, phổ biến nhất ở nhóm học sinh
- Ngủ sai tư thế dẫn đến tình trạng đau lưng khi thức dậy
- Khuân vác vật nặng không đúng tư thế
4. Vận động quá sức
Vận động quá sức là một cách tạo áp lực lớn lên cột sống, hoặc lạm dụng cột sống sẽ khiến cột sống bị quá tải, từ đó ảnh hưởng xấu đến chức năng của cột sống.
Cụ thể, khi người vận động quá sức sẽ khiến cột sống bị quả tải, tăng cao rủi ro suy yếu xương và nhạy cảm với các va đập đột ngột. Ở trạng thái này, cột sống rất dễ bị bong gân, gãy xương hoặc nặng hơn phá cơ.
Vận động quá sức cũng gây ra sự chênh lệch đáng kể giữa mô xương phân hủy và mô xương tích lũy do hormone cortisol xuất hiện trong máu. Đây là tiền đề của các bệnh lý rạn nứt xương, loãng xương và gãy xương.
Tất cả những bệnh lý, ảnh hưởng từ việc vận động quá sức khiến cột sống quá tải đều là nguyên nhân của những cơn đau lưng không cúi được. Chính vì vậy, một chương trình luyện tập phù hợp với thể trạng của từng cá nhân là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức khỏe xương cột sống.
5. Thoát vị đĩa đệm lưng
Thoát vị đĩa đệm lưng là hiện tượng nhân chất nhầy đĩa đệm thoát ra khỏi vị trí vòng sợi ban đầu và gây chèn ép vào ống sống, rễ dây thần kinh. Từ đó, gây ra các cơn đau cột sống.
Thoát vị đĩa đệm lưng là hậu quả đến từ những thói quen không lành mạnh hàng ngày, tác động xấu đến cột sống. Điển hình là vận động thường xuyên, quá sức và sai tư thế. Thoát vị đĩa đệm lưng cũng có thể do chấn thương đột ngột hoặc tái lại nhiều lần gây nên. Những cơn đau do chất nhầy đĩa đệm chèn lên ống sống và rễ thần kinh là nguyên nhân trực tiếp gây các cơn đau lưng và hạn chế phạm vi hoạt động của cột sống, bao gồm đau lưng không cúi được.
6. Trượt đốt sống thắt lưng
Có 5 loại trượt đốt sống lưng đến từ những nguyên nhân khác nhau như bẩm sinh, thoái hóa, chấn thương hoặc bệnh lý. Trượt đốt sống thắt lưng là trường hợp phổ biến nhất. Bệnh gây ra những khó khăn nhất định trong đi lại hoặc khi người bệnh phải đứng trong thời gian dài.
Người bị trượt đốt sống thắt lưng sẽ có những cơ đau nhất định, đặc biệt là cơn đau thắt lưng. Từ đó việc cúi xuống cũng sẽ tạo ra cơn đau khiến người bệnh khó có thể thực hiện được.
7. Đau thắt lưng
Tương tự như trường hợp đau thắt lưng ở trượt đốt sống thắt lưng. Người bị đau thắt lưng với những lý do khác nhau sẽ gặp nhiều bất tiện khiến không thể hoặc hạn chế đáng kể hoạt động đi lại. Đau lưng không cúi được là một ảnh hưởng điển hình mà đau thắt lưng có thể gây ra cho người bệnh.
8. Căng cơ lưng
Căng cơ lưng là hiện tượng cơ bắp bị suy yếu dần khi dây chằng ở cột sống bị căng ra quá mức. Vì căng cơ lưng đến từ sự căng thẳng cột sống và các dây chằng ở khu vực này, người bệnh sẽ cảm thấy những cơn đau cứng ở vùng lưng. Đây là sự suy giảm chức năng ở cột sống.Đây là một trong những triệu chứng để người bệnh có thể tự chẩn đoán được tình trạng tổn thương ở cột sống của mình.
9. Đau thần kinh tọa
Căn nguyên của đau thần kinh tọa, hệ lụy của những tình trạng bất thường của xương khớp và thoát vị đĩa đệm, là sự chèn ép rễ thần kinh.
Đau thần kinh tọa phát ra những cơn đau truyền dọc theo các đường dây thần kinh tọa, cụ thể là từ lưng xuống đến mông. Các cơn đau này được nhận biết là đau rát và kim đâm. Tùy vào mức độ chèn ép rễ thần kinh mà cường độ cơn đau của từng người bệnh sẽ khác nhau. Tuy nhiên, cơn đau từ vị trí thắt lưng kéo xuống mông và chân là nguyên nhân cản trở những hoạt động ngày thường. Người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn trong đi lại và những hoạt động yêu cầu tạo áp lực lên cột sống và vị trí bị chèn ép rễ thần kinh. Vì vậy, tình trạng này cũng có thể xảy ra với người bệnh đau thần kinh tọa.
10. Viêm cột sống dính khớp
Viêm cột sống dính khớp phổ biến ở độ tuổi 20 – 40, và nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn gấp 3 lần nữ giới.
Bệnh được chia làm 3 loại chính: Viêm cột sống dính khớp thể trục, viêm cột sống dính khớp không có tổn thương X-quang và viêm cột sống dính khớp thể ngoại vi. Viêm cột sống dính khớp có triệu chứng điển hình là đau lưng. Vì đây là bệnh điển hình của các nhóm bệnh lý viêm khớp và viêm cột sống, các triệu chứng cũng sẽ là những cơn đau điển hình của sự viêm sưng khớp và cột sống.
Viêm cột sống dính khớp sẽ hạn chế phạm vi chuyển động của lưng bởi những cơn đau, trong đó gồm đau lưng không cúi được.
11. Đau xương cụt
Đau xương cụt là hậu quả những hoạt động làm tổn hại đến xương cột sống, kéo dài tạo thành cơn đau. Người bệnh sẽ cảm nhận được cơn đau rõ nhất khi ngồi xuống hoặc đứng lên.
Bệnh gây ra các triệu chứng khác như mất cảm giác, yếu cơ. Từ đó cũng khiến người bệnh khó khăn trong hoạt động hằng ngày vì cơn đau nhói sẽ xuất hiện khi cột sống và vùng xương cụt chịu áp lực. Đau xương cụt không hoàn toàn khiến người bệnh đau lưng không cúi xuống được. Nhưng cơn đau cũng sẽ khiến người bệnh thực hiện các hoạt động cúi gập, vặn người khó khăn và đau đớn hơn bình thường.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Bệnh nhân cần đến bác sĩ khi bệnh kéo dài và không đáp ứng các cách điều trị tại nhà. Đau lưng không cúi được có thể tự điều trị tại nhà bằng cách tập luyện và sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, nếu người bệnh có những cơn đau thắt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động hằng ngày thì người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả hơn. (3)
Ngoài ra, trường hợp cơn đau kéo dài quá lâu và không có dấu hiệu thuyên giảm, thuyên giảm không đáng kể, người bệnh cũng cần đến gặp bác sĩ chuyên môn để được thăm khám và điều trị chuyên sâu.
Biến chứng
Tình trạng đau lưng nếu không được điều trị dứt điểm kịp thời sẽ tiến triển nặng hơn và trở thành đau lưng mạn tính. Đau lưng không cúi được vốn đã tiềm ẩn các rủi ro cơ xương khớp nguy hiểm khác. Đau lưng mạn tính, tiến triển từ triệu chứng này gây ra những tổn thương nặng đến cấu trúc cột sống người bệnh và suy giảm chức năng vận động trầm trọng.
Những cơn đau lưng kéo dài trên 3 tháng được xác định là đau lưng mạn tính. Bệnh sẽ gây ra những biến chứng nhất định, gây khó khăn và giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, đặc biệt là khi bệnh đến từ những bệnh lý cột sống khác:
- Tổn thương dây thần kinh
- Bại liệt
- Mất hoàn toàn khả năng vận động
Phương pháp điều trị đau lưng không cúi xuống được
Đau lưng không cúi được điều trị chủ yếu là để cho phần xương cột sống được nghỉ ngơi và có cơ hội để hồi phục tốt và nhanh chóng.
Tất cả các ca mắc bệnh đều được yêu cầu nghỉ ngơi và tập vật lý để hỗ trợ và thúc đẩy quá trình hồi phục. Một số phương pháp điều trị đau lưng không cúi được thông dụng gồm:
- Nghỉ ngơi hợp lý
- Chườm lạnh hoặc nóng lên vị trí có cơn đau nhiều
- Tập vật lý trị liệu
- Uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ
- Bổ sung chất dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi chức năng xương khớp
Ngoài ra, người bệnh nếu không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn nói trên, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng dây thần kinh chèn ép, khả năng hẹp ống sống hoặc thoát vị đĩa đệm và yêu cầu phẫu thuật như là một phương pháp điều trị cuối cùng.