Trước những thời điểm quan trọng, người ta hay vạch lên một kế hoạch chi tiết, dự định cho những năm sau tới. Ngắn thì một năm, nhiều thì 5 năm, 10 năm. Tôi thích ngồi nghe mọi người bàn về những dự định của họ vì có thể, đó cũng là một gợi ý cho hướng đi của mình. Một năm sau nhìn lại để thấy rằng kế hoạch của họ đã đi tới đâu, và nó có thực sự khả thi hay không.
22 chưa phải là tuổi đủ trưởng thành, nhưng đi được hơn tuổi 21 một năm để có thể đưa ra những lời khuyên, những cái nhìn thực tế hơn cho một năm sắp tới. Rời khỏi đại học, người ta chẳng biết bấu víu vào điều gì hay có một nơi nào để an ủi cho sự lạc lõng của tuổi trẻ. Tôi hỏi rằng các em đã có dự định gì chưa, đa phần chỉ đơn giản là kiếm một công việc tốt, cố gắng cày cục vào năm rồi lập gia đình, kiếm và mua một cái nhà Hà Nội, có tiền sẽ đi du lịch đây đó, hoặc rời vào nam để tìm một mảnh đất tốt hơn và an cư lạc nghiệp.
Mọi thứ nghe chừng thật hứa hẹn với các khoảng thành công ngắn nối tiếp nhau, tạo nên một cuộc sống viên mãn.
Tôi đã từng vẽ cho tôi một viễn cảnh khi còn học đại học, cũng y hệt như thế; chỉ có phần là chi tiết hơn. Tôi vạch một đường thẳng cho 4 năm đại học của mình và muốn nó phải đi chính xác như vậy:
Vào đại học => có học bổng tất cả các kỳ => vào được câu lạc bộ yêu thích => tham gia tổ chức abc, diễn đàn xyz => có người yêu => ra trường đúng hạn
Và thực tế của nó sẽ là như thế này:
Vào đại học => Thi lại kỳ 1 năm nhất => trượt học bổng năm 2 => kì cục mãi để có được học bổng các năm sau
=> Trượt Hanoikids lần 1 => bỏ thi AIESEC lần 1 => vào Hanoikids, vào AIESEC => trượt chương trình đi cái này, trượt cái kia => chuyển hướng sang đi một cái khác
=> Muốn làm tourguide => đổi hướng sang làm NGO => quyết định làm giáo viên => kết thúc tại vị trí của một copy writer
=> có người yêu, bị phản bội => yêu người khác, chia tay sau vài tháng => yêu một lần nữa, lại chia tay => độc thân đến vài năm.
Đây hoàn toàn là một câu chuyện có thật! Và tôi chắc chắn rằng câu chuyện có thật này không phải của riêng tôi mà của tất cả mọi người. Dù muốn hay không muốn, con đường chúng ta đi cũng không thẳng và những bước ngoặt, những bước thụt lùi và cả những đường cong gấp khúc là điều không tránh khỏi.
Vậy tại sao không để những đường cong đó thành những đường cong tuyệt vời? Tại sao chúng ta biết được rằng mọi thứ luôn phức tạp và vượt qua ngoài khuôn khổ hạn hẹp của trí óc mà vẫn gặm nhấm một nỗi buồn cho những chuyển mình không theo kế hoạch?
Với tôi, thay vì mường tượng ra một bản kế hoạch trơn tru, vạch ra trên một đường thẳng với kế hoạch 5 năm, 10 năm; tôi luôn có một bản kế hoạch thất bại. Kế hoạch thất bại, nghe chừng có vẻ như một bước thụt lùi khi chúng ta chưa đủ quyết tâm để thành công trong mọi việc. Thất bại hiển nhiên là một phần của con đường chúng ta sẽ đi, vậy tại sao không lên kế hoạch cho nó? tại sao chỉ thành công được viết nắn nót, phẳng phiu trên trang giấy mà thất bại không được cái đặc ân như vậy?
Chấp nhận thất bại không phải điều gì quá tệ khi bản chất của thành công hay thất bại chỉ khác nhau ở góc nhìn và quan điểm về những thứ “đạt được”. Tôi không phải là người tiêu cực, nói cho đúng thì đó là thực tế. Nhìn thấy thất bại sẽ khiến người ta có những sự chuẩn bị kĩ lưỡng hơn cũng như có bàn đạp để phấn đấu. Một cách lạc quan, khi đã chuẩn bị tâm lý cho những điều xấu nhất có thể xảy ra, bạn sẽ thấy mọi con đường vòng đều hứa hẹn, rộng mở với những thứ bất ngờ. Như một trò chơi may rủi, đôi khi bạn sẽ không tung vào ô “thất bại” mà sẽ rơi vào những ô “đam mê mới”, “công việc mới”, hay “những mối quan hệ xa lạ”
Ngẫm lại thời điểm nửa năm trước khi ra trường, bố mẹ tôi luôn muốn tôi xin vào làm nhà nước, dù phải chấp nhận đánh đổi nhiều thứ chỉ để mua lấy 2 từ “ổn định”. Việc của tôi là đi làm, lấy vợ, sinh con và ổn định cuộc sống đến hết cuộc đời. Quả thật, con đường đó cũng là điều đáng mơ ước: thẳng tắp, đầy hứa hẹn, mỗi mét mà bạn nhích qua lại là một lần bạn gom nhặt những thành công nhỏ để chờ tới đích lớn. Tôi không đi được theo con đường đó khi cái khái niệm “có một công việc tốt” với tôi là tìm được thứ đam mê của bản thân. Thử mình trong nhiều công việc, nếm trải vài điều thất bại, vài con đường đi mới cũng đầy gai và thấm đẫm mồ hôi, đành phải quay lại và mò mẫm sang một lối đi khác. Tôi không chắc đó có phải là lựa chọn khôn ngoan không, với bản thân mình và với nhiều người khác, nhưng ít ra, đó là một cuộc sống thú vị.
Nếu đã vẽ ra tương lai cho mình, hãy chừa những khoảng trống, những lối đi tách ra từ một điểm trên con đường bạn vẽ ra nhưng không có điểm kết. Hãy tập tô những nét cong, những con đường uốn lượn. Hãy nghĩ rằng con đường thẳng ngắn nhất nhưng sẽ con là đường tẻ nhạt nhất, đơn độc nhất. Thành công không phải là nhìn thấy cái đích của con đường, thành công là biết được rằng con đường mình đi sẽ gập gềnh khó khăn để sẵn sàng đương đầu với nó.
Nếu không thể là một đường thẳng, hãy là một đường cong hoàn hảo!