Rà phế liệu bắt được “vàng” cổ?
Sự việc bắt đầu từ sáng ngày 10/4 tại lô đất của bà Nguyễn Thị Thùy Trang, thuộc tổ 34, phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ chuẩn bị mở móng làm nhà thì có một người làm nghề rà phế liệu rà được một hũ vàng rồi bỏ vào bao mang đi và không để lại tên tuổi, địa chỉ… Theo những người dân sinh sống lâu năm ở đây cho hay, khu vực này vốn là nghĩa địa của dân trong làng. Xen kẽ trong đó có một số ngôi mộ được xây bằng vôi hoặc đá ong. Sau khi có kế hoạch di dời mồ mả rồi đến giải tỏa để xây dựng khu dân cư mới, nơi đây vẫn còn một số ngôi mộ nói trên chìm sâu trong lòng đất.
Còn theo như lời kể của 2 nhân chứng chứng kiến sự việc “bắt được vàng” cho biết: Đó là vào khoảng 8h, ngày 10/4/2012, khi anh Hoàng Tuấn Dũng, anh Huỳnh Bá Hoàng (52 tuổi -Tổ trưởng tổ dân phố 34) đang ngồi uống cà phê thì có người rà phế liệu đến lô đất đang làm móng của gia đình bà Nguyễn Thị Thùy Trang.
Lúc này anh Hoàng mới nói rằng, trước kia nơi mảnh đất này có một ngôi mộ xây bằng đá ong nhưng chưa có ai đào. Trong trí nhớ của anh Hoàng, tại các ngôi mộ như thế nhiều người khi đào xuống đều được vàng. Nói xong anh Hoàng cùng anh Dũng đến vị trí người rà phế liệu xem thử. Khi hai người đến nơi cũng là lúc người đàn ông rà phế liệu dùng cuốc đào lên nắp đồng. Nắp đồng này gồm năm lớp (mỗi lớp dày khoảng 4mm) đều đã bị ôxy hóa. Nhát đào tiếp theo của anh đã làm chiếc hũ phía dưới đó bị vỡ.
Thấy vậy anh Hoàng và anh Dũng đã ngồi xuống hốt giúp cho người rà phế liệu trong lúc anh này dùng bao lác của mình mang theo để đựng những thứ vừa có được. Số kim loại có được bao gồm nhiều hình bằng lá, màu vàng nhạt trông giống lá bồ đề, ngoài viền răng cưa và bao gồm nhiều lá khác nhau được sắp xếp từ nhỏ đến lớn. Lá to nhất khoảng bằng nửa bàn tay, lá nhỏ nhất bằng đầu ngón tay, có hoa văn và chữ đẹp mắt.
Bên cạnh đó có một số vật khác có màu xám chất liệu bằng sứ: 3 ấm uống nước có kích thước: cao 8cm; đường kính 8cm, dày khoảng 4mm. Kèm theo mỗi ấm là 3 chén uống nước và 3 đĩa. Ngoài ra, còn có dây chuyền đã bị đứt, một nhẫn có gắn 2 viên đá hình chữ nhật to khoảng bằng hạt bắp (một màu xanh và một màu đỏ). Một vỏ con ốc hình xoắn dài. Khi hốt xong số kim loại nói trên, người rà phế liệu đưa cho anh Hoàng và anh Dũng một số lá kim loại nhưng hai người từ chối và chỉ giữ lại 1 lá kim loại cùng 1 ấm và 3 chén (trong đó có 1 chén bị vỡ phần đít) sau đó giao cho người khác cất giữ.
Sau chừng 20 phút, người đàn ông gom gần như toàn bộ số hiện vật lên xe Cub78 và mất hút. Người đàn ông đó đã đi, một số người dân xung quanh mới mang tấm kim loại đó ra đốt thử thì miếng kim loại chỉ bị ố đen. Để biết chính xác đó có phải là vàng hay không, anh Hoàng và ông Định mang đến hiệu vàng Trữ (ở chợ Cẩm Lệ) nhờ kiểm tra. Kết quả được xác định từ anh Phạm Minh Tùng sau khi nấu lá kim loại khoảng 8 x 6 cm ra được một chấm vàng pha với màu trắng bạc, nhưng khối lượng chỉ còn khoảng một nửa móng tay út. Khẳng định đó là loại vàng 2 – 3 tuổi, chủ tiệm vàng Trữ đã trả cho hai người 500.000 đồng. Ngay sau đó nhiều người dân biết chuyện đã cùng nhau gom các mảnh vụn còn sót lại đem đi bán được số tiền hơn 10 triệu đồng.
Theo tìm hiểu của PV với một số chủ tiệm vàng tại quận Cẩm Lệ, các chủ tiệm “bật mí” cho biết: Những “kho báu” vàng mà người dân quanh vùng thi thoảng đào được đem bán từ những ngôi mộ cổ là loại vàng hời từ xưa của người Chăm. Tuy nhiên cho đến nay cũng đã khá lâu mới có lại loại vàng này được tìm thấy.
Riêng số vàng được phát lộ lần này được đựng trong hũ có kích thước: phần dưới đường kính khoảng 18cm; phần miệng đường kính 25cm, phần bụng phình ra có đường kính khoảng 35cm và chiều cao khoảng 35cm được tráng 2 màu men khác nhau. Phần dưới có màu vàng sậm, phần trên có màu sữa đục có dung tích khoảng 10 lít đã cho thấy số vàng và cổ vật vừa được phát hiện có trong chiếc hũ trên nặng từ 7 đến 10kg (chiếc hũ hiện nay do anh Nguyễn Muông, trú tổ 35, phường Hòa Thọ Đông cất giữ, mặc dù nó không còn nguyên vẹn).
Vẫn còn nhiều “kho báu vàng” trên đất Đà Nẵng?
Theo lời kể am tường của những bậc bô lão trong làng Hòa Thọ thì số vàng mà người đàn ông rà phế liệu bắt được là “vàng Gò Theo”. Gò Theo là tên gọi của người xưa đặt cho một quả đồi hoang vu, xung quanh ruộng lầy. Do giao thông cách trở, hơn nữa đất tại đây là đất cát vàng, không có hệ thống thủy lợi nên rất khó canh tác. Vì thế, cuộc sống người dân vô cùng vất vả.
Theo như những câu chuyện râm ran, truyền miệng của những “lão làng” ở quận Cẩm Lệ thì vẫn còn một số kho báu chưa được phát hiện vì trên vùng đất này có nhiều ngôi mộ cổ được xây dựng bằng chất liệu đá ong như ngôi mộ vừa đào được hũ vàng… Bản thân tôi (PV) cũng đã từng đưa tin trên Báo CAND về việc Bảo tàng Chăm Đà Nẵng phối hợp Trường ĐH KHXN&NV, ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức khai quật, khảo cổ khẩn cấp quần thể điêu khắc Chămpa tại tổ 13, phường Hòa Thọ Đông, Cẩm Lệ) trên diện tích 200m2 vào ngày 7/5/2011 vừa qua.
Quần thể điêu khắc Chăm có niên đại hàng nghìn năm này tại TP Đà Nẵng đã được một gia đình trong lúc đào móng làm nhà tại thửa đất số 173 và 101 (thuộc tổ 13 khu vực xóm Cấm, phường Hòa Thọ Đông) phát hiện vào giữa tháng 3/2011.
Tại di tích phát lộ này, các nhà khai quật đã tìm thấy nhiều pho tượng cổ bằng đá có hình sư tử cao 0,5m. Riêng giảng viên khảo cổ học Nguyễn Chiều (Trường ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia Hà Nội), người chủ trì khai quật cũng cho biết: Sau khi tiến hành đào ở độ sâu hơn 1,5m đã phát hiện nhiều cổ vật liên quan đến tháp Chămpa.
Hậu được vàng hay “được tiền” mất “vận”…
Trở lại câu chuyện “rà phế liệu được vàng” tại phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ. Những ngày gần đây đã có không ít người dân cũng mong được “đổi đời” bắt được vàng như người đàn ông rà phế liệu kể trên. Cũng không ít những câu chuyện kể ly kỳ, mang mầu sắc hoang đường, thần thánh đã bị người dân tại đây “nhập tâm” và đua nhau cày xới đất đai để “tìm vàng cổ”.
Tuy nhiên, theo lời kể của những “bô lão” tại quận Cẩm Lệ thì đằng sau mỗi lần người dân được vàng lại có những câu chuyện có phần mang mầu sắc kỳ bí về luật “nhân quả”…
Câu chuyện gần nhất và rõ ràng nhất, trùng lặp một cách bất thường là câu chuyện ông Định đột nhiên bị tai biến phải nhập viện. Ông Định cũng chính là người cùng với anh Hoàng có mặt tại nơi hũ vàng phát lộ… Theo lời kể của một số người dân ở đây, khi ông Định chở anh Hoàng đến hiệu vàng Trữ bán miếng vàng được 500.000 đồng.
Biết rõ số cổ vật vừa tìm được là vàng nên ông Định nảy sinh lòng tham. Suốt quá trình chở anh Hoàng về, ông Định cứ luôn tìm cách bỏ anh Hoàng với mục đích đi lấy chiếc bình cùng 3 chén uống nước. Cũng không hiểu được ý định của ông Định nên anh Hoàng vô tư đồng ý xuống xe. Sau khi ông Định lấy được chiếc bình và 3 chén uống nước thì cũng là lúc điện thoại của ông luôn trong tình trạng “ngoài vùng phủ sóng”.
Người dân biết chuyện, liên tục gọi vào ĐTDĐ, sau 2h đồng hồ kiên trì thì nhận được tin từ người nhà của ông là ông đang cấp cứu tại Bệnh viện Đà Nẵng vì bị tai biến mạch máu não. Để kiểm chứng thông tin trên, người dân đã đến tại bệnh viện thì quả thực ông Định đang điều trị tại Bệnh viện Đà Nẵng với căn bệnh nói trên. Từ sự việc này, nhiều người cho rằng đó là quả báo vì lòng tham ở ông Định quá lớn. Rằng ông bị mắc bùa, mắc ngải của người xưa yểm vào trong số cổ vật trên trước khi chôn cất.
Anh Huỳnh Bá Hoàng, (người trực tiếp cầm lá vàng lớn nhất trong số lá vàng có trong hũ ngày hôm đó) mô tả cùng P.V kích thước ví bằng ngọn lá trầu trên bàn tay.
Đó là một sự trừng phạt đối với những người không biết gạt lòng tham qua một bên khi thấy vàng. Cũng từ sự việc xảy ra với ông Định sau đó nhiều người dù nhặt được ít nhiều đều đem bán chia nhau cùng mua đồ cúng, mua đồ ăn uống không ai mang về nhà vì sợ vướng phải bùa…
Tìm hiểu thêm những câu chuyện hậu được vàng, tôi được nghe anh Nguyễn Lực (52 tuổi), trú tổ 15, phường Hòa Thọ Đông kể thêm: Khoảng năm 1989, trong thôn có 3 anh em tên H., L., N. (là anh em trong họ). Cuộc sống quá cơ cực, suốt ngày lam lũ vẫn chỉ làm bạn với cái bần nên đánh liều đi đào trộm những ngôi mộ xây bằng vôi để lấy đồ tùy táng đem bán. Lần đó cho dù cố công đào bới nhưng 3 người cũng chỉ tìm được một tấm bia ghi bằng chữ Hán. Sau khi nhờ người thông dịch, họ đã tìm thấy kho báu được chôn trong một ngôi mộ nằm cách đấy khoảng 300m về hướng đông bắc.
Sau khi đào được ngôi mộ đó cuộc sống gia đình của 3 người khấm khá lên rất nhiều, song tỷ lệ với nó là tình cảm giữa họ không được như xưa, con cái của họ trở nên hư hỏng rồi không lâu sau đó gia đình họ lại trở về con số không. Cuối cùng phải bỏ đi biệt xứ. Hay câu chuyện của hai người nay đã là quá cố đó là anh em anh H. và anh P. khi tìm được vàng cũng là một câu chuyện buồn. Sau nhiều ngày đào trộm mộ, hai người chẳng kiếm tìm được thứ gì ngoài kim tĩnh (quách) bằng đá.
Nản nhưng vẫn không nguôi hy vọng, cuối cùng hai người cũng tìm được một hũ vàng được chôn phí a dưới kim tĩnh khoảng 20cm. Và kết quả tất yếu sau đó chính là một cuộc sống “vàng son” nhưng ngắn ngủi bởi anh P. đã qua đời không bao lâu vì tai nạn. Rồi cả câu chuyện ông N. trong một lần dọn vườn, trồng rau vô tình bắt gặp một hoa chuối bằng vàng cũng được người dân nhớ đến. Trên đường đi làm về, ông N. bị tai nạn giao thông chấn thương sọ não nên mất sức lao động vĩnh viễn…
Đã hơn một tuần sau khi xảy ra sự kiện người đàn ông “ẩn tích” rà phế liệu “bắt được hũ vàng 10kg” tại tổ 34, phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ gây xôn xao dư luận tại TP Đà Nẵng. Hiện tại ở tổ 34 và cả phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ câu chuyện được vàng vẫn là đề tài “nóng” từ các quán café, vỉa hè, đến khắp các hang cùng ngõ hẻm… Đã có rất nhiều câu chuyện rỉ tai nhau về vàng, nơi có vàng và hậu được vàng cũng được người dân thêu dệt, thêm thắt để kể lại khá thần bí và ly kỳ xung quanh sự kiện này…
Có hay không sự việc rà phế liệu tìm thấy hàng chục kg vàng như lời đồn thổi vẫn còn là điều “chưa sáng tỏ”. Chính quyền địa phương và ngành chức năng cần làm rõ