CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY BẠI LIỆT TRÊN GÀ
Nếu một ngày bà con phát hiện những con gà của mình có dấu hiệu nằm yên một chỗ không đi lại được, khó đi lại, đi khập khiễng, vẹo đầu, cổ thì đây là những biểu hiện của hội chứng bại liệt trên gà. Thông thường khi nhắc đến các dấu hiệu này nhiều người sẽ nghĩ đến marek hay newcastle nhưng thực ra có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến hội chứng bại liệt. Để hiểu hơn về hội chứng bại liệt trên gà cũng như cách phòng trị tương ứng, Thiên Quân mời bà con tham khảo bài viết sau đây.
1. Nguyên nhân nào gây bại liệt trên gà:
Bại liệt trên gà do các bệnh lý:
Bệnh Marek trên gà
Courtesy of Dr. Jean Sander.
Bệnh Marek do virus thuộc nhóm Herpesvirus gây ra, khi mắc bệnh hệ thống miễn dịch của gà bị suy giảm. Đường hô hấp và tiêu hoá là con đường truyền lây bệnh Marek, trong đó đường hô hấp nguy hiểm hơn, độ lây lan mạnh hơn.
Gà con 1 ngày tuổi nhạy cảm với virus hơn gà lớn, gà từ 3 – 6 tuổi bắt đầu phát bệnh. Virus tấn công vào hệ thần kinh ngoại biên, dẫn đến dây thần kinh bị thoái hóa, mất dần chức năng sinh lý, ảnh hưởng đến khả năng vận động của gà.
Triệu chứng thể thần kinh: đi lại khó khăn, liệt từ nhẹ đến hoàn toàn ở chân, cánh (ở chân, cánh có thể xuất hiện ở một bên hoặc cả hai), đuôi.
Bệnh Newcastle trên gà
Images by Kiril Dimitrov.
Virus Newcastle thuộc họ Paramyxoviridae, nhóm avian paramyxovirus là nguyên nhân gây ra bệnh Newcastle trên gia cầm, đặc biệt là gà.
Bệnh được lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa do thức ăn, nước uống có nhiễm virus từ phân hoặc các chất tiết (nước mắt, nước mũi, nước dãi,…) của gia cầm mắc bệnh hoặc mang trùng. Ngoài ra, gà cũng có thể hít phải các hạt virus trong không khí và nhiễm bệnh.
Virus có thể thông qua niêm mạc đường tiêu hóa của gà để vào máu. Tại đây, virus sinh độc tố gây nhiễm trùng huyết, bại huyết và đi đến các cơ quan phủ tạng gây viêm, hoại tử.
Triệu chứng thể hô hấp – thần kinh: xuất hiện bất thình lình, lan nhanh, giảm ngon miệng, giảm đẻ, ngưng đẻ, không tiêu chảy, các triệu chứng thần kinh xuất hiện sau 1 – 2 ngày mắc bệnh, bao gồm chân đi khập khiễng, mất cân bằng, liệt chân, vẹo đầu cổ.
Bệnh viêm não tuỷ truyền nhiễm trên gà
Ảnh gà con bị ảnh hưởng: CEAC
Bệnh viêm não tuỷ là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus Avian Encephalomyelitis (AEV) thuộc họ Picornaviridae. AEV là một ARN virus, không có vỏ bọc.
Khi bệnh bộc phát, gà ít chịu di chuyển, có hiện tượng không kiểm soát được các cơ, khuỵ chân theo tư thế ngồi bệt rồi dần nằm nghiêng sang một bên. Gà bị run cơ nhất là phần đầu cổ nhìn thấy rõ nhất, gà con khó di chuyển do bị các triệu chứng trên nên không tìm được thức ăn dẫn đến kiệt sức, đói chết hoặc chết do dẫm đạp lên nhau.
Hội chứng nhiễm độc ruột trên gà
Có một số loại vi khuẩn, nấm mốc có độc tố. Nếu gà mắc các loại mầm bệnh trên, ăn phải nấm mốc có thể hấp thụ các loại độc tố được tiết ra gây ngộ độc, tê liệt.
Các triệu chứng thường thấy là hoảng sợ, run rẩy, chân liệt, khi bị lùa chúng khôn
g chạy được. Các nguyên nhân gây nhiễm độc ruột: Clostridium welchii, cầu trùng, nấm mốc,…
Viêm khớp do E. coli trên gà
From: Diversity of Escherichia coli strains involved in vertebral osteomyelitis and arthritis in broilers in Brazil
- coli là một vi khuẩn Gram âm, có nhiều chủng và có độc tố. Bệnh do E. coli truyền lây chủ yếu qua đường phân miệng, bệnh còn lây qua việc phối giống và lây cho trứng.
Trong các triệu chứng của bệnh do E. coli có triệu chứng là làm viêm khớp khiến gà đi đứng khó khăn, loạng choạng, đầu cổ lắc lư. Các triệu chứng khác là gầy guộc, chán ăn, mệt mỏi, xù lông, tiêu chảy.
Viêm khớp do tụ cầu khuẩn trên gà
Courtesy of Dr. Mohamed M. El-Gazzar.
Staphylococcus areus là nguyên nhân gây ra bệnh này, đây là một loại vi khuẩn Gram dương và là một loại vi khuẩn cơ hội. Thường thì viêm khớp do Staphylococcus areus chỉ xuất hiện lẻ tẻ nên không quá nguy hiểm. Bệnh truyền theo đường truyền ngang thông qua đường ăn uống và hô hấp. Gà ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, những con từ 1 – 2 tuần có thể bị nhiễm trùng huyết cao hơn.
Gà ở thể nhiễm trùng huyết sẽ biểu hiện các triệu chứng thông thường khi nhiễm trùng huyết như bỏ ăn, ủ rủ, sốt cao, viêm mí mắt, viêm rốn và chết. Còn ở thể viêm da hoại tử, viêm khớp thì các khớp sưng, viêm, phù nề khiến gà đi lại khó khăn để lâu dẫn đến què chân thành tật không thể phục hồi.
Bại liệt trên gà do chấn thương
Đương nhiên nếu gà gặp chấn thương ở chân thì chúng không thể vận động một cách bình thường được. Nguyên nhân này thể hiện ra bên ngoài nên bà con có thể dễ dàng nhận ra.
Bại liệt trên gà do dinh dưỡng
Bại liệt trên gà do thiếu khoáng:
Canxi, Phospho là hai nguyên tố vô cùng quan trọng trong việc cấu trúc nên bộ xương cho gà, ngoài ra nhu cầu này trên gà mái đặc biệt cao hơn vì chúng cần chúng để sản xuất trứng. Nếu bà con cho gà mái đẻ trứng ăn khẩu phần như gà thịt thì chúng đang thiếu hụt lượng lớn Canxi và Phospho.
Vai trò của Canxi và Phospho không chỉ đơn giản là cấu trúc nên bộ xương cho gà. Canxi còn nhiều vai trò khác trong đó có tham gia vào hoạt động vận động và thần kinh, nếu thiếu hụt Canxi các hoạt động này không thể thực hiện được. Phospho là chất cấu trúc nên nhiều mô cơ quan trong cơ thể, tham gia vận chuyển và chuyển hoá nhiều chất trong cơ thể và là chất cần thiết để hấp thu Canxi.
Nhu cầu về Canxi/Phospho ở gà con là 2:1.
Nhu cầu về Canxi/Phospho ở gà trưởng thành là 1,2 – 1,5:1.
Nhu cầu về Canxi/Phospho ở gà đẻ trứng là 7:8.
Triệu chứng thiếu Canxi, Phospho liên quan đến bại liệt: ăn uống kém, tăng trọng thấp, đi lại khó khăn, loạng choạng, liệt, xương mềm, vẹo chân, cắn mổ lẫn nhau, , mỏ cong vẹo, trứng không vỏ, vỏ mỏng,….
Thiếu Mangan: Gà có biểu hiện thần kinh, chân run, đi đứng loạng choạng,…
Bại liệt trên gà do thiếu vitamin:
https://bitchinchickens.com/2021/01/21/thiamine-vitamin-b1-deficiency-in-chickens/
D3 ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ và sử dụng Canxi, Phospho.
Thiếu vitamin B2 gà bị còi cọc, chậm lớn, xù lông, chân liệt hay bị co quắp làm gà đi đứng khó khăn, phôi trứng thiếu vitamin B1 gà con mới nở bị liệt chân.
2. Các phương pháp phòng trị bại liệt:
Đảm bảo các biện pháp an toàn sinh học.
Thực hiện vệ sinh, sát trùng thường xuyên và định kỳ. Giữ cho chuồng trại sạch sẽ, an toàn để hạn chế các trường hợp chấn thương gây nhiễm trùng.
Các bệnh do vi khuẩn có thể kiểm soát bằng kháng sinh.
Nên tiêm ngừa đối với các bệnh nguy hiểm như Marek, Newcatsle.
Nếu thiếu dinh dưỡng bà con chỉ cần bổ sung các chất còn thiếu. Hiện nay có nhiều sản phẩm premix không chỉ cung cấp những chất trên mà còn cung cấp đầy đủ các loại vitamin và khoáng cần thiết cho gà.
Điều trị các triệu chứng kèm theo của bệnh mà gà đang mắc. Đối với bệnh do virus chúng ta chỉ có thể can thiệp bằng cách điều trị triệu chứng không thể giải quyết được nguyên nhân của bệnh bằng thuốc.
Xem thêm một số loại kháng sinh thường dùng trên gia cầm: AMOX + TYLOSIN, AMPI COLI, CLAMOX, COLISMIS FORT, AMLIUM PRO,…
Xem thêm các sản phẩm premix cho gia cầm: ADE BC COMPLEX C, NUTRITION, PREMIX – SUPER FACT, VITA CHICK,…
Xem thêm các sản phẩm thuốc bổ sung vitamin, khoáng cho gia cầm: ADE B.COMPLEX, BCOMPLEX, VIT B PLUS, CALCI – N01, CALCI B12,…
Mong những thông tin từ bài viết có thể giúp ích cho bà con trong quá trình chăn nuôi. Chúc bà con chăn nuôi thành công.
Mọi thông tin thắc mắc hoặc mua hàng xin liên hệ hotline: 0886 04 05 06 hoặc fanpage THIÊN QUÂN VIỆT NAM.
Đội ngũ kỹ thuật công ty CP Thiên Quân.