Cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội cũng như lối sống sinh hoạt hiện đại, bệnh Gút (thống phong) đang trở thành nỗi lo của rất nhiều người. Vì thế, việc hiểu biết về bệnh để sớm có biện pháp phòng ngừa, điều trị hiệu quả đóng một vai trò vô cùng quan trọng.
Bệnh Gút là bệnh lý rối loạn chuyển hóa acid uric, dẫn đến lắng đọng các tinh thể monosodium ở tổ chức (bao hoạt dịch và tổ chức quanh khớp, ống thận và nhu mô thận). Bệnh thường khởi phát ở nam giới tuổi từ 40 – 60 và ở nữ giới sau mãn kinh. Tần suất xuất hiện của bệnh Gút tăng đáng kể theo tuổi và tương quan với sự gia tăng của nồng độ acid uric.
Ngoài việc chẩn đoán và điều trị theo phác đồ của bác sĩ, chế độ dinh dưỡng được xác định là một trong những yếu tố then chốt của chiến lược điều trị bệnh bên cạnh việc dùng thuốc.
1. Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho người bệnh Gút
Nhu cầu năng lượng hàng ngày: 30-35kcal / kg cân nặng/ ngày, trong đó :
Chất đạm : 0.8g / kg cân nặng/ ngày
Chất béo: 18-25% nhu cầu năng lượng
Lượng muối: không quá 5g/ngày
Lượng nước: 40ml/kg cân nặng/ngày
Luyện tập thể dục thường xuyên, phù hợp
2. Chế độ dinh dưỡng của người bệnh Gút
* Thực phẩm cung cấp chất đạm
– Thực phẩm nên ăn: Các thực phẩm chứa hàm lượng purin thấp như: thịt lợn nạc, lườn gà, trứng, sữa ít béo… (chỉ nên chiếm 10% protein tổng giá trị bữa ăn).
– Hạn chế ăn thịt, tôm, cá: Đối với người cân nặng dưới 50kg được ăn 100g; với người ≥ 60kg ăn không quá 150g/ ngày.
– Không ăn các thức ăn chứa hàm lượng purin cao trở (thức ăn nhiều đạm) gồm các loại thịt đỏ như: Thịt bò, thịt chó, thịt dê, thịt bê, các loại hải sản, phủ tạng động vật.
– Không nên dùng nước luộc thịt, cá, nước xương để nấu canh, không ăn động vật non (trứng vịt lộn).
* Thực phẩm cung cấp chất béo
Là thành phần quan trọng trong đời sống thường ngày, cần cho quá trình chuyển hóa một số chất và vi chất quan trọng như vitamin A, D, E, K… Tuy nhiên nếu dùng quá mức cần thiết sẽ góp phần làm tăng nguy cơ xuất hiện cơn Gút cấp. Tổng lượng chất béo chỉ nên chiếm 15% – 20% tổng giá trị dinh dưỡng hàng ngày. Các thực phẩm chất béo nên sử dụng ở người mắc bệnh Gút là: Dầu oliu, dầu lạc, dầu vừng. Hạn chế hoặc tránh sử dụng dầu đậu nành, dầu hạt hướng dương, các thực phẩm chiên rán, nhiều mỡ động vật.
* Tinh bột
Đây là nhóm chiếm tỉ lệ cao hơn cả trong bữa ăn thường ngày của người mắc bệnh Gút. Tinh bột là thành phần chiếm khoảng 70% tổng giá trị khẩu phần ăn hàng ngày. Tinh bột thường khuyến cáo sử dụng là: cơm, phở, mì, bún, khoai, sắn… đều là các sản phẩm chứa hàm lượng purin thấp.
Hạn chế sử dụng các thực phẩm đóng hộp, đồ ăn nhanh, đồ ăn được chế biến sẵn có chứa chất bảo quản.
* Các loại rau củ
Một chế độ ăn giàu rau củ rất được khuyến cáo trong bênh Gút cũng như trong chế độ ăn hàng ngày, tuy nhiên một số loại rau củ chứa hàm lượng purin cao như: Các loại rau họ đỗ ( giá đỗ, măng tây, nấm, cải bó xôi, các loại quả nhiều chua, cũng như thực phẩm muối chua …)
* Đồ uống
Không uống bia, rượu các chất kích thích như cà phê, chè, đồ uống có ga… vì chất kích thích làm gia tăng kích hoạt phản ứng viêm của cơ thể.
Cần đảm bảo lượng nước uống trong ngày 40ml/kg cân nặng/ngày, nên uống nhiều nước lọc trong đó có thể dùng nước khoáng kiềm. Lí do là vì nước sẽ giúp hòa tan acid uric và làm cho acid uric đào thải ra ngoài qua đường tiết niệu từ đó ngăn ngừa tình trạng lắng đọng tinh thể urat tại các mô của cơ thể.
Một chế độ sinh hoạt, ăn uống hợp lý, nghỉ ngơi luyện tập điều độ sẽ rất có lợi cho việc phục hồi sức khỏe của người bệnh gút nói riêng, đồng thời cũng góp phần nâng cao thể chất cho mọi người.
Tại khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp cơ sở 2, mỗi người bệnh luôn được các bác sĩ, điều dưỡng quan tâm đến chăm sóc dinh dưỡng, tư vấn, xây dựng chế độ ăn phù hợp, đảm bảo dinh dưỡng, mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất.