Hẳn ai cũng biết rằng, công việc dịch thuật là công việc gắn liền với những con người am hiểu về ngoại ngữ. Tuy nhiên dưới góc độ của một người dịch thuật game, thì công việc của họ không chỉ là chuyển ngữ thông thường, mà đó phải là sự hiểu biết về văn hóa game, văn hóa cộng đồng để làm sao chuyển tải đươc những gì phù hợp nhất.
Hẳn ai cũng biết rằng, công việc dịch thuật là công việc gắn liền với những con người am hiểu về ngoại ngữ. Tuy nhiên dưới góc độ của một người dịch thuật game, thì công việc của họ không chỉ là chuyển ngữ thông thường, mà đó phải là sự hiểu biết về văn hóa game, văn hóa cộng đồng để làm sao chuyển tải đươc những gì phù hợp nhất.
Hiểu sâu về ngôn ngữ game và cách vận dụng
Thị trường game Việt hiện nay chủ yếu đang phát hành các game có nguồn gốc từ Trung Quốc, không hẳn bởi vì thị trường dễ tiếp cận hơn, mà còn bởi vì nền văn hóa Á Đông của hai nước có khá nhiều nét tương đồng. Vì thế đội ngũ nhân viên dịch thuật cho game Việt là những người học tiếng Hoa hoặc biết nhiều về tiếng Hoa. Và tiếng Hoa lại là ngôn ngữ có tính biến hóa lớn, yêu cầu họ không chỉ nắm rõ nghĩa, mà phải hiểu về cách vận dụng từ thuần Việt và Hán Việt đúng lúc đúng chỗ trong game.
Ví dụ, từ “giáng” và “hàng” đều có chung một chữ viết là 降, tuy nhiên, hai từ này có phát âm và ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Giáng: từ trên giáng xuống, đáp xuống, rơi xuống. Hàng: hàng phục, làm cho khuất phục, đầu hàng. Thế nhưng rất nhiều người trong làng dịch thuật Việt Nam không biết đến điều này. Chữ 降 chỉ được dịch nghĩa là “giáng”. Sự thiếu kiến thức đó đã cho ra đời những sản phẩm dịch thuật rất ngây ngô như “giáng long”, “giáng ma”, “Giáng Long Thập Bát Chưởng”, “Giáng Long Chi Kiếm” (vô nghĩa!).
Tương tự điều này, các game tiên hiệp và kiếm hiệp – thể loại game chủ đạo ở Việt Nam hiện nay đều xuất phát từ truyện, tiểu thuyết để phác thảo nội dung. Vì vậy, nếu dịch thuật viên game tiếp xúc và nắm được vốn từ ngữ của truyện tiên hiệp, truyện kiếm hiệp thì sẽ dễ dàng hơn cho quá trình làm quen và dịch này.
Bạn Tina – dịch thuật game của Cửu Âm Chân Kinh chia sẻ: “Dịch thuật game không khó, nhưng quan trọng là mình phải có kiến thức game và những thứ gần gũi game như truyện, tiểu thuyết. Người chơi game giỏi hoặc đọc nhiều thì dịch sẽ tốt hơn và hay hơn, do đó công việc này cũng đòi hỏi sự đam mê đối với người dịch.”
Khi được hỏi về việc chuyển ngữ một tác phẩm game kiếm hiệp lớn như Cửu Âm Chân Kinh, khó khăn cho người dịch thuật là gì, bạn nữ này cũng thẳng thắn: “Cửu Âm Chân Kinh có lượng dịch rất lớn, nên không chỉ yêu cầu sự kiên trì và thống nhất phong cách dịch với những thành viên khác, mà chúng ta phải làm quen cách cách hành văn cổ hơn, những từ ngữ, câu kéo của người thời xưa, thơ phú… trong Cửu Âm Chân Kinh, khác với các webgame hiện đại”.
Yêu cầu nắm vững một số kiến thức tin học hiện đại
Bên cạnh các yếu tố thuộc về chuyên ngành ngoại ngữ và văn hóa ngôn ngữ đặc thù, người làm dịch thuật game cũng phải học hỏi một số thao tác thuộc về tin học để vận dụng vào các hoàn cảnh cụ thể. Đơn cử như dịch code game. ThiThi – một nhân viên dịch thuật khác cũng cho biết rằng: “Không nhất thiết chúng ta phải chơi nhiều trong game, những chắc chắn chúng ta phải chơi để quan sát, gọi là tiếp xúc, hiểu được các trang thái của nhân vật trong từng hoàn cảnh thì sẽ rất dễ dàng hiểu được đoạn code nên đặt ở phần nào. Nếu làm theo cảm tính để dịch code thì tỉ lệ không thể đạt 100%”.
Không ít người đã phải mất thời gian học hỏi việc dịch code game sao cho đúng và nắm vững ngôn ngữ trong game. Việc vận dụng code này cũng phải tuân thủ vào từng hoàn cảnh để đặt cho đúng. Ngôn ngữ Việt có trật tự yếu tố chính trong câu chuyện thường từ trái sang phải, ví dụ như “A đã tu luyện đạt đến B”, nhưng với ngôn ngữ Trung Quốc hoặc tiếng nước ngoài, thì có nhiều trường hợp trật tự sẽ đảo ngược lại là “B đã tu luyện thành A”, nhân viên dịch thuật sẽ phải linh động để kết hợp với NXS đổi trật tự code. Vì thế, nếu hiểu rằng dịch thuật game là dịch từng từ đơn lẻ (word by word) như Google translate là hoàn toàn sai lầm.
Cửu Âm Chân Kinh đã trải qua giai đoạn Alpha Test từ tháng 3/2013 và được xem là tác phẩm lớn nhưng có được sự chuẩn bị rất chu đáo về khâu Việt hóa. Đã có nhiều patch Việt hóa khác về game này được share trong cộng đồng khi tham gia Cửu Âm Chân Kinh phiên bản ngoại, để cuối cùng các game thủ đều đánh giá cao bản dịch của GOSU. Đó chính là một tác phẩm được làm nên bởi những dịch thuật viên vô cùng trách nhiệm và am hiểu.
Chưởng quản kính bút!