Bạn có từ vựng, ngữ pháp mà không nói được tiếng Anh? Lạ kỳ! Lạ kỳ thật!
Rõ ràng là từ vựng và ngữ pháp là 2 trong những yếu tố quan trọng, gốc rễ giúp mình nói tiếng Anh. Vậy mà kết quả sao lại thế này?
Thời sinh viên, mình cũng từng như vậy.
Mình ‘lụm nhặt’ kha khá từ vựng, còn ngữ pháp của mình thì ‘chắc như đá’ rồi.
Vậy mà mỗi lần lên lớp tiết Speaking, như một nỗi ám ảnh với mình, mình ‘rặn’ từng chữ.
Có hôm, vừa nản vừa sợ, đến mức cúp luôn cả tiết học. Đợt đó, mình áp lực lắm. Vì mình là dân ngôn ngữ, speaking là một trong những kỹ năng bắt buộc của mình nữa.
Mình bắt đầu tự hỏi bản thân để hiểu thêm về mình. Hỏi những người nói tốt để xin tips học, và sau cùng mình nhận ra, mình đã “dính chưởng” những điều dưới đây:
1. HỌC TỪ VỰNG, NGỮ PHÁP NHƯNG KHÔNG ‘MỞ MIỆNG’
Mình dành nhiều thời gian để nạp từ vựng, rồi lại làm bài tập cấu trúc ngữ pháp.
Mình cũng đặt câu nhưng mình chỉ viết thôi.
Đúng là mình chưa ‘mở miệng’ nói những câu mình viết thành tiếng.
Mình đã học từ vựng, ngữ pháp rất ư là ‘câm lặng’.
Vậy nên, sau khi mình học bất kì từ vựng, ngữ pháp nào, đặt câu xong, hãy tập đọc các câu đó lên, rồi tập thay đổi nghĩa của câu một xíu.
Ví dụ: Mình học chủ đề từ vựng màu sắc, và cấu trúc ‘like + danh từ.’
Mình đặt câu: ‘I like red.’. Tiếp theo đó, mình thay đổi từ ‘red’ thành ‘yelllow’.
Rồi mình lại tiếp tục đổi ‘My father likes blue.’
Từ một câu gốc, mình thay đổi từ vựng hay cấu trúc một xíu để mình có ‘bản lai’ của nó.
Mình vừa ôn được từ vựng, cấu trúc, vừa có thể ‘mở miệng’ vận dụng nó và tập được cả phản xạ khi nhanh trí thay đổi ý nghĩa câu.
Đó cũng chính là cách mà phương pháp RESTA áp dụng – giúp cho học viên Simple English luyện nói trôi chảy và đúng ngữ pháp hơn ngay từ đầu.
2. CHƯA ĐỦ INPUT (LƯỢNG NẠP VÀO)
Bất kỳ ngôn ngữ nào cũng có 4 kĩ năng chính: nghe, nói, đọc, và viết. Và tiếng Anh cũng không ngoại lệ.
Trong đó, nghe (Listening) và đọc (Reading) là 2 kĩ năng thuộc nhóm Receptive Skills (nhóm kỹ năng tiếp nhận).
Còn nói (Speaking), và viết (Writing) là 2 kĩ năng thuộc nhóm Productive Skills (nhóm kĩ năng sản xuất).
Tức là để có nói và viết tốt, mình cần một lượng input cho đọc và nghe.
Cụ thể là Listening sẽ bổ trợ kĩ năng Speaking. Và Reading sẽ giúp bạn luyện Writing tốt hơn.
Các bạn thử đặt câu hỏi cho mình xem: ‘Mình đã từng tắm trong ngôn ngữ chưa?’
Và thế là, mình đã luyện nghe nhiều hơn qua nghe tin tức 6 minutes English của BBC. Đây là bản tin vừa cung cấp từ vựng, vừa có thêm kiến thức về các chủ đề rất quen thuộc. 6 phút thôi, đảm bảo sẽ không chán đâu.
Hay xem phim (Extra, Friends, Desperate Housewives, Modern Family, v.v), hoặc những chương trình thực tế mà bạn yêu thích với phụ đề tiếng Anh.
Sau đó, mình lặp lại và nhái theo họ.
Để từ ngữ, câu cú, cách hành văn nói dần dần ‘ăn sâu’ vào não bộ của mình, đi vào tiềm thức.
Đến một lúc, bạn sẽ có thể bật ra, vận dụng các cụm mà mình đã nghe rất nhiều lần trước đó khi đang giao tiếp.
Giống như kiểu, mình chơi thân với ai hoài, nghe người ta nói câu gì đó hoài, quá nhiều lần.
Thế là, tình cờ một ngày, mình bật ra câu đó một cách vô cùng tự nhiên.
3. TÂM LÝ: SỢ SAI, SỢ BỊ CHÊ, SỢ BỊ PHÁN XÉT
Tâm lý cũng là một yếu tố không kém phần quan trọng quyết định sự thành bại.
Chẳng hạn như khi speaking, mình có từ vựng, ngữ pháp nhưng lại quá run sợ. Mà run quá thì tự nhiên lúc cần, từ vựng với ngữ pháp, bao nhiêu tinh túy lụm nhặt nó ‘trốn’ đi đâu hết ấy.
Hồi xưa, mỗi lần bị hỏi tiếng Anh, mình run lắm.
Đầu mình bắt đầu thành một mớ ‘bùi nhùi’, ‘căng đét’. Vì mình sợ sai nên cứ nghĩ hoài trong đầu, vì mình sợ bị quê, muốn giấu ‘dốt’ trước lớp.
Nhưng mà mình chưa giỏi, mình mới phải đến lớp học thêm mà. Giấu gì chứ giấu ‘dốt’ là ‘dốt’ cả đời ấy.
Mà mình dấu cũng được nhiều năm rồi, đến lúc mình phải tiến lên thôi.
Mình cố gắng tập hít thở, uống một ngụm nước. Và tập cố gắng suy nghĩ đến những điều tích cực hơn: ‘Mình cố gắng nói thì cô mới sửa được, mà cô sửa được mình mới tiến bộ được.’ , ‘Rồi mình sẽ nói tốt hơn thôi.’, ‘Mọi người trong lớp ai cũng đang cố gắng học hỏi lẫn nhau. Không có gì phải sợ cả.’ .
Những suy nghĩ tích cực như vậy giúp mình đỡ áp lực và bình tĩnh hơn khi nói.
Ngoài ra, các bạn có thể tìm cho mình một lớp học nơi mình cảm thấy thoải mái, tự tin chia sẻ, được sửa và được khuyến khích, thay vì ‘chê bai’ và những người bạn đồng hành trên con đường chinh phục tiếng Anh (như Simple English nè ^^).
Chung quy lại, mỗi người là một cá thể khác nhau, ắt sẽ có những khó khăn khác nhau khi học một ngôn ngữ nào đó.
Nhưng trước hết, đọc bao nhiêu bài chia sẻ cũng vậy, các bạn hãy dành thời gian để nhìn nhận lại bản thân.
Review cách bạn học, tâm lý khi bạn nói như thế nào, để HIỂU MÌNH và rồi kết hợp với kinh nghiệm của những người đi trước để tìm được ‘chân ái’ cho bạn .
Ms. Huệ – Simple English Teacher