Theo nhiều nghiên cứu của tổ chức WHO, việc tiêm chủng vắc-xin cho trẻ dựa vào nhiều kết quả nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng trong nhiều năm. Để giúp tìm ra trong độ tuổi nào, trẻ có phản ứng miễn dịch và mức bảo vệ tốt, cũng trong độ tuổi nào trẻ sẽ gặp phải nguy cơ mắc các biến chứng hoặc tử vong, nhất là khi mắc bệnh có thể chủng ngừa. Vậy nên, hiệu quả của vắc xin sẽ phát huy cao nhất khi trẻ được tiêm đúng lịch khuyến cáo.
Việc tiêm liều vắc-xin nhắc lại cũng rất quan trọng để tăng khả năng miễn dịch của cơ thể. Bởi vì theo thời gian, kháng thể trong cơ thể sẽ giảm dần, vậy nên khi được tiêm vắc-xin liều nhắc lại sẽ giúp sinh ra lượng kháng thể đủ để bảo vệ cơ thể.
Hiện nay có nhiều loại vắc-xin để phòng ngừa cho từng bệnh, mỗi loại vắc-xin này sẽ có liều lượng, lịch tiêm và phù hợp với từng độ tuổi của trẻ. Nên lưu ý rằng:
- Nếu trẻ chưa được tiêm vắc-xin đúng lịch thì nên tiêm ngay và tiêm càng sớm càng tốt. Nhưng vẫn phải ưu tiên đảm bảo phù hợp với từng đối tượng và cần có hướng dẫn của dự án tiêm chủng mở rộng.
- Về đối tượng và lịch tiêm chủng chiến dịch hoặc tiêm chủng bổ sung được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong từng trường hợp cụ thể.
Danh sách các loại vắc-xin và lịch tiêm chủng cụ thể bao gồm:
- Vắc-xin viêm gan B: Là vắc xin phòng ngừa viêm gan B, tiêm cho trẻ sơ sinh ngay sau khi ra đời trong vòng 24h.
- Vắc-xin BCG: Là vắc-xin phòng bệnh lao, được tiêm cho trẻ dưới 1 tuổi và cần tiêm 1 lần trong vòng 1 tháng sau sinh.
- Vắc-xin DPT – VGB – HiB: Là vắc-xin dùng để phòng các bệnh như bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B, viêm màng não do vi khuẩn HiB và được tiêm cho trẻ dưới 1 tuổi. Loại vắc-xin này được tiêm 3 lần. Tiêm lần 1 khi trẻ đã đủ 2 tháng tuổi, tiêm lần 2 cách lần đầu ít nhất 1 tháng, tiêm lần : cách lần tiêm thứ 2 ít nhất 1 tháng.
- Vắc-xin bại liệt: Gồm 2 loại OPV uống và IPV tiêm, đều được sử dụng cho trẻ em nhỏ hơn 1 tuổi. Vắc-xin OPV cho trẻ uống lần 1 khi trẻ đủ 2 tháng tuổi, uống lần thứ 2 ít nhất 1 tháng sau lần 1 và uống lần 3 ít nhất 1 tháng sau lần 2. Đối với loại IPV, khi trẻ đủ 5 tháng tuổi sẽ tiêm một mũi vắc-xin này.
- Vắc-xin phòng bệnh sởi: Cho trẻ dưới 1 tuổi, tiêm 1 mũi khi trẻ đã đủ 9 tháng tuổi.
- Vắc-xin sởi – quai bị- rubella: Tiêm cho trẻ dưới 2 tuổi, tiêm 1 mũi khi trẻ đã đủ 18 tháng tuổi.
- Vắc-xin DPT: Sử dụng cho trẻ em dưới 2 tuổi, là loại vắc-xin dùng để tiêm nhắc lại để phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván. Cần tiêm 1 mũi khi trẻ đã đủ 18 tháng.
- Vắc-xin phòng ngừa viêm não Nhật Bản: Tiêm cho trẻ dưới 2 tuổi với 3 lần tiêm. Lần tiêm thứ nhất khi trẻ đã đủ 2 tháng tuổi, lần tiêm thứ 2 cách lần đầu 1 đến 2 tuần, lần thứ 3 cách lần thứ 2 một năm.