Khi đọc sách bạn có thường bị mỏi cổ, đau lưng, mỏi mắt hay khó chịu? Nếu có các triệu chứng này thì, có thể bạn đang duy trì những thói quen đọc sách sai cách rất có hại cho mắt và sức khỏe, hãy tham khảo các thói quen đó là gì và khắc phục ngay nhé!
1Lợi ích của việc đọc sách
Đọc sách là thói quen mọi người nên làm hàng ngày bởi chúng không chỉ mang lại kiến thức mà còn giúp nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần con người. Một số lợi ích của việc đọc sách có thể kể đến như:
- Tăng cường sức khỏe trí não: Việc đọc kích thích não bộ, tăng cường khả năng tập trung và tư duy logic.
- Tạo sự đồng cảm: Một nghiên cứu cho rằng những người đọc tiểu thuyết văn học – những câu chuyện tập trung vào nội tâm các nhân vật thường thể hiện khả năng thấu hiểu cảm xúc cao hơn người khác.
- Mở rộng vốn từ vựng: Quá trình đọc sách khuyến khích sự tìm hiểu và ghi nhớ, giúp người đọc tiếp xúc và sử dụng những từ ngữ mới một cách tự nhiên.
- Ngăn ngừa sự suy giảm nhận thức: Các hoạt động kích thích trí não như đọc sách giúp ngăn chặn sự phát triển của mảng bám, tổn thương và rối loạn protein TAU, đặc biệt ở những người cao tuổi mắc chứng suy giảm trí nhớ.
- Giảm căng thẳng: Đọc sách giúp hạ huyết áp, nhịp tim, đồng thời giúp não bộ thư giãn và cân bằng cảm xúc.
- Giúp ngủ ngon: Hoạt động này giúp giảm stress và kích thích não bộ tạo ra hormone melatonin nhằm kiểm soát chu kỳ giấc ngủ.
- Giảm các triệu chứng của trầm cảm: Khi chúng ta đọc, não bộ hoạt động mạnh mẽ, kích thích sự sáng tạo và tưởng tượng, đồng thời giảm áp lực tâm lý. Nhờ vậy các triệu chứng trầm cảm dần được cải thiện.
- Kéo dài tuổi thọ: Một nghiên cứu về sức khỏe kéo dài trong 12 năm cho thấy những người thường đọc sách sống lâu hơn những người không đọc là 2 năm.[1]
Đọc sách giúp thư giãn và cân bằng cảm xúc
2Các thói quen đọc sách sai cách gây hại cho sức khỏe
Đọc sách trong môi trường không đủ ánh sáng
Đọc sách trong môi trường thiếu ánh sáng sẽ không làm ảnh hưởng vĩnh viễn đến tầm nhìn. Tuy nhiên, thường xuyên đọc sách trong bóng tối có thể gây mỏi mắt do chúng phải làm việc quá sức.
Do đó bạn nên bật đèn khi đọc sách hoặc sử dụng kính chống ánh sáng xanh khi đọc trên các thiết bị điện tử. Nếu tình trạng mỏi mắt kéo dài, bạn nên hỏi bác sĩ về việc sử dụng kính đọc sách hoặc thuốc nhỏ mắt.
Điều tốt nhất chúng ta nên làm là thực hiện quy tắc 20 – 20 – 20: Sau 20 phút, nghỉ 20 giây và nhìn vào vật gì đó cách xa 20 feet (khoảng 6m).[2]
Thường xuyên đọc sách trong bóng tối có thể gây mỏi mắt
Nằm đọc sách
Khi đọc sách trong tư thế nằm, diện tích cơ thể lớn chịu tác động của lực hấp dẫn (lực hút của trái đất) càng lớn, dễ làm mất cân bằng nhịp sinh học của cơ thể và gây bệnh tim mạch, suy nhược hệ thần kinh, giảm trí nhớ, thiếu máu, loãng xương. Ngoài ra, còn làm mắt nhanh mỏi, giảm thị lực.
Cho nên, bạn không nên nằm đọc sách mà nên duy trì tư thế ngồi đọc sách sẽ tốt hơn. Bên cạnh đó, bạn nên đi khám mắt định kỳ 6 tháng 1 lần để tầm soát các bệnh về mắt.[3]
Nằm đọc sách có thể gây nhiều bệnh như suy nhược thần kinh, thiếu máu
Đọc sách với khoảng cách gần
Giữ tài liệu ở khoảng cách quá gần có thể dẫn đến căng cơ xung quanh mắt, gây mệt mỏi, đau đầu và các tật khúc xạ như cận thị. Ngoài ra, tư thế đọc sách với khoảng cách gần có thể gây đau cổ vai gáy và lưng.
Cách khắc phục đơn giản là lựa chọn ngồi ở bàn ghế có chiều cao phù hợp, duy trì khoảng cách từ sách đến mắt là 25 – 35cm.[4]
Để sách quá gần mắt dễ gây mệt mỏi và các tật khúc xạ như cận thị
Đọc sách quá lâu
Đọc sách với thời gian quá dài có thể khiến cơ thể mi bị co thắt, ảnh hưởng đến khả năng tập trung khi nhìn vào một vật, tăng nguy cơ mắc các tật về mắt như cận thị, loạn thị,…
Khi đọc sách nhiều, bạn cũng không có thời gian vận động, dễ mắc bệnh béo phì, giảm sức khỏe nên cần chọn thời gian đọc sách vừa phải, sau mỗi 20 phút đọc hãy dành 20 giây để nhìn vật cách xa mình 6m để mắt được thư giãn.[5]
Đọc sách quá lâu làm ảnh hưởng đến thị lực của mắt
Đọc sách khi đang đi xe
Xe, tàu lửa đang di chuyển, có sự rung lắc cao, ánh sáng cũng không đảm bảo nếu đọc sách sẽ làm tiêu cự mắt điều chỉnh liên tục, hệ thần kinh thị giác tăng áp lực, dễ bị cận thị, loạn thị và mắc nhiều bệnh về mắt hơn.
Do đó khi đang ở trên tàu xe, bạn không nên đọc sách, thay vào đó bạn nên nghe nhạc hoặc ngủ giúp bạn thư giãn để có một chuyến đi thoải mái hơn.[6]
Đọc sách trên xe làm tăng áp lực lên hệ thần kinh thị giác
Đọc sách khi đi vệ sinh
Ngồi trong toilet đọc sách là thói quen rất nhiều người mắc phải mà thói quen này cực có hại bởi khi đọc quá mê mẩn, kéo dài thời gian đi vệ sinh, ngồi lâu cũng ép các dây thần kinh, mạch máu dễ bị tê chân, hại cột sống.
Do đó, bạn không nên đọc sách khi đang đi vệ sinh. Cho dù cuốn sách hấp dẫn thế nào, bạn cũng nên ra khỏi toilet rồi mới đọc sách.
Ngồi trong toilet đọc sách quá lâu dễ gây tê chân, hại cột sống
Đọc sách ngay dưới ánh sáng mặt trời
Đọc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời làm mắt dễ bị tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời tấn công, gây thương tổn tế bào nhãn cầu, làm đau mắt.
Cũng không đọc sách dưới ánh sáng trực tiếp, bởi 1 số giấy in của sách, thiết bị đọc có thể tạo hiện tượng phản quang, gây lóa, khó chịu cho mắt nên bạn cần đọc sách ở những nơi không có ánh sáng chiếu trực tiếp, chỉnh đèn chiếu hoặc ngồi ở vị trí phù hợp.[7]
Đọc sách trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời sẽ làm tổn thương nhãn cầu
3Các tư thế giúp đọc sách đúng cách
Để tạo cảm giác thoải mái và tránh gây tác hại đến các bộ phận cơ thể khi ngồi đọc sách trong thời gian dài, dưới đây là một số tư thế bạn có thể tham khảo khi đọc sách:
- Để cuốn sách ở vị trí ngang tầm mắt: Để giảm nguy cơ đau mỏi ở vùng cổ và vai, nên giữ sách ở mức ngang tầm mắt, đặt khoảng 40 – 50 cm xa khỏi mắt. Hành động này còn bảo vệ mắt, ngăn chặn mệt mỏi mắt khi đọc sách trong thời gian dài.
- Ngồi thẳng lưng: Tư thế này giúp giảm đau lưng, đau cổ, tăng sự tập trung khi bạn đọc sách trong vài giờ.
- Đặt chân lên sàn: Tư thế này giúp giảm áp lực lên cột sống, giảm nguy cơ đau lưng, căng cơ và cải thiện lưu thông máu.
- Giữ đầu thẳng và tránh nghiêng cổ: Tư thế này giúp bạn hạn chế căng cổ và giảm áp lực lên lưng.
- Đệm phần lưng dưới để hạn chế đau lưng: Hãy sử dụng một chiếc khăn hoặc đệm ở phía sau lưng, ngay trên mép xương cụt.
- Đảm bảo nguồn sáng khi đọc: Nếu bạn đang đọc sách trên các thiết bị điện tử, hãy điều chỉnh độ sáng của màn hình xuống thấp hơn so với ánh sáng mạnh nhất có trong phòng.
- Thỉnh thoảng duỗi hai chân ra trước mặt: Ngồi lâu có thể làm cho chân trở nên tê và cứng. Thực hiện động tác duỗi hai chân ra trước mặt trong khoảng 5 – 10 giây có thể giúp chân tránh khỏi tình trạng chuột rút hoặc buồn ngủ.
- Nghỉ giải lao mỗi 20 phút: Sau 20 phút đọc sách, dành 20 giây để nhìn vào một vật cách xa 20 feet (khoảng 6m).
- Chớp mắt khi nghỉ giải lao: Việc này giúp tạo ra nước mắt để duy trì độ ẩm và làm mới đôi mắt. Hãy thử tạo thói quen chớp mắt thường xuyên hơn khi bạn đang nhìn vào màn hình hoặc khi đọc sách.[8]
Tư thế đọc sách đúng giúp hạn chế mỏi mắt, đau mỏi vai gáy
Nếu bạn đang mắc phải thói quen đọc sách sai cách nào ở trên, nên chỉnh sửa để bảo vệ mắt và sức khỏe của mình tốt hơn. Hãy chia sẻ tới người thân, bạn bè nếu thấy bài viết hữu ích nhé!