1. Cha mẹ có nên rửa mũi cho trẻ thường xuyên không?
Mũi là một trong những cơ quan quan trọng thuộc đường hô hấp, là nơi đầu tiên tiếp nhận không khí đi vào cơ thể. Đây cũng là bộ phận khá nhạy cảm với những thay đổi từ môi trường bên ngoài.
Việc rửa mũi có thể mang tới hiệu quả sát khuẩn, đẩy các tác nhân có hại hoặc vi khuẩn ra bên ngoài, đồng thời, giúp thông đường thở, tạo sự thoải mái hơn.
Cha mẹ thực hiện vệ sinh mũi cho trẻ là điều được các chuyên gia y tế khuyến khích thực hiện nhằm hỗ trợ phòng, điều trị bệnh về hô hấp, viêm mũi cũng như viêm tai giữa hay viêm họng,…
Khi trẻ bị cúm, sổ mũi,… là lúc cha mẹ nên rửa mũi cho con
Tuy nhiên, trong niêm mạc mũi có hệ thống tế bào biểu mô và lớp lông khá dày, cùng với hoạt động của hệ miễn dịch, mang tới khả năng tự làm sạch, đào thải bụi bặm, vi khuẩn, virus,… ra bên ngoài.
Chính vì vậy, nếu rửa mũi quá nhiều, quá thường xuyên với cả người lớn lẫn trẻ em đều có thể dẫn tới kích ứng niêm mạc mũi hoặc làm bào mòn chất dịch tự nhiên, dẫn tới tác dụng ngược, khiến mũi càng trở nên mẫn cảm, dễ nhiễm bệnh.
Vì thế, với câu hỏi có nên rửa mũi cho trẻ thường xuyên hay không thì câu trả lời là không. Điều này chỉ nên được thực hiện với các trường hợp như:
- Trẻ bị kích ứng, mẫn cảm với một số yếu tố hoặc khi bị bệnh, thở khò khè, sổ mũi,…
- Khi thời tiết giao mùa, nóng lạnh bất thường, độ ẩm cao, một số trẻ thường bị nghẹt hoặc sổ mũi, lúc này, cha mẹ cũng có thể rửa mũi cho con để vừa làm sạch, vừa phòng bệnh.
Tuy nhiên, nên chú ý tới tần suất thực hiện, tốt nhất là:
- Trường hợp trẻ đang cúm, viêm xoang, viêm mũi hay cảm lạnh,… cha mẹ có thể thực hiện từ 1 tới 2 lần/ngày.
- Với các trẻ sống ở nơi nhiều khói bụi, ô nhiễm, cha mẹ có thể thực hiện 2 tới 3 lần/tuần.
2. Nên rửa mũi cho trẻ như thế nào?
Việc rửa mũi cho trẻ nên được thực hiện bằng dung dịch nước muối sinh lý và tùy từng độ tuổi mà cách thức khác nhau.
Với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi
Trước khi thực hiện, cha mẹ cần rửa, sát khuẩn tay sạch sẽ, sau đó, chuẩn bị nước muối sinh lý, bông, khăn mềm, dụng cụ hút mũi.
Các bước thực hiện gồm:
- Cho trẻ nằm với đầu kê cao hoặc nghiêng trên một mặt phẳng để nước muối khi rửa không bị chảy ngược vào trong.
- Dùng nước muối sinh lý nhỏ khoảng 1 – 2 giọt vào mũi bé để làm loãng chất nhầy và tạo độ ẩm. Nếu vào mùa lạnh, nên làm ấm nước muối trước.
- Sau 1- 2 phút, dùng tăm hoặc khăn nhẹ nhàng thấm dịch tiết chảy từ trong mũi ra, không nên chọc ngoáy sâu hoặc quá mạnh, có thể khiến mũi bé tổn thương.
- Nhẹ nhàng lau vùng quanh mũi bé bằng khăn mềm.
- Trường hợp trẻ có nhiều dịch nhầy, có thể sử dụng dụng cụ hút hoặc bình xịt hay bóng hút nhằm tống chất nhầy hiệu quả hơn.
Trẻ dưới 1 tuổi nên được thực hiện nhẹ nhàng với tư thế nằm
Với trẻ lớn hơn 1 tuổi
Những trẻ lớn, nhiều dịch có thể ưu tiên cách dùng bình xịt, bóng hút hoặc bơm rửa song việc thực hiện cần nhẹ nhàng và cẩn thận. Đồng thời, chỉ tiến hành với trường hợp trẻ thức để nước mũi không chảy ngược vào họng hoặc đường thở.
Ngoài cách thông thường như với trẻ dưới 1 tuổi, cha mẹ có thể thực hiện như sau:
- Cho nước muối đã làm ấm vào bình xịt hoặc dùng bình có sẵn dung dịch, xịt mỗi bên 1 – 2 lần rồi day nhẹ tay để nước mũi thoát ra ngoài, thực hiện 2 – 3 lần.
- Có thể cho trẻ đứng với đầu nghiêng khoảng 45 độ, hít thở bằng miệng, rồi xịt nước muối vào một bên mũi để chúng chảy sang bên kia và thoát ra ngoài.
- Nếu dùng bóng hút, cha mẹ có thể cho con nằm ngửa, sau đó, nhỏ nước muối vào từng bên mũi. Sau vài phút, cha mẹ bóp bẹp bóng hút để không khí được đẩy ra ngoài rồi đưa bóng hút này vào bên mũi đã được nhỏ nước muối, thả tay để dịch được hút ra, có thể lặp lại vài lần.
- Bơm rửa mũi: thường được thực hiện khi cần thiết, với những người có chuyên môn. Theo đó, trẻ cũng được để đầu nghiêng sang một bên, rồi bơm nước muối vào một bên mũi để chúng chảy sang bên kia và tống dịch ra bên ngoài.
Bóng hút có thể được dùng với trường hợp nhiều dịch mũi
3. Những lưu ý trong quá trình vệ sinh mũi cho trẻ
Cùng với việc tìm được câu trả lời có nên rửa mũi cho trẻ thường xuyên không, khi muốn vệ sinh mũi cho trẻ, bạn cần lưu ý:
- Dung dịch dùng để vệ sinh nên chọn nước muối sinh lý. Tần suất thực hiện theo khuyến cáo như đã nói ở trên. Trường hợp cần thiết, nên hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể hơn.
- Thời điểm thực hiện nên là lúc trẻ còn thức và chưa ăn bởi nếu vừa ăn xong, có thể khiến kích thích gây nôn. Nếu trẻ ngủ có thể khiến nước muối cùng dịch nhầy chảy ngược trở vào trong họng hoặc tai.
- Cả tay chân của cha mẹ và cả dụng cụ vệ sinh đều cần được sát khuẩn sạch sẽ trước khi thực hiện. Một số cha mẹ thường dùng xilanh để bơm rửa mũi, điều này là không nên bởi vừa có thể gây lực mạnh, vừa có thể vô tình chọc vào niêm mạc mũi, gây tổn thương.
- Nếu không nắm vững phương pháp thực hiện, bạn có thể mang con tới các cơ sở y tế để được thực hiện đúng cách, an toàn.
Rửa mũi cho trẻ nếu được thực hiện đúng cách có thể mang lại tác dụng tốt, hạn chế tác nhân gây bệnh và giảm các triệu chứng khó chịu, song nếu lạm dụng, có thể khiến vũng mũi trẻ tổn thương, suy giảm khả năng tự bảo vệ. Vì thế, cha mẹ nên cẩn trọng.
Trường hợp đã thực hiện vệ sinh cho trẻ đúng cách mà các triệu chứng sổ, nghẹt mũi, khò khè, khó thở,… vẫn không giảm, cha mẹ nên đưa con đi khám để được chỉ định dùng thuốc phù hợp.
Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp chăm sóc trẻ đúng cách
Chuyên khoa Tai – Mũi – Họng của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ tin cậy các bậc cha mẹ có thể an tâm lựa chọn bởi ở đây không chỉ có hệ thống trang thiết bị hiện đại mà còn có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ vừa giỏi chuyên môn, vừa am hiểu tâm lý trẻ nhỏ, mang lại kết quả thăm khám chính xác và phác đồ điều trị hiệu quả.
Để biết thêm thông tin chi tiết, hoặc đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC, quý phụ huynh hãy gọi tới số 1900 56 56 56.