1. Thế chấp sổ đỏ vay tiền ngân hàng nhưng không có khả năng trả nợ ?
A. Câu Hỏi
Tôi có một vấn đề mong các luật sư giải đáp: Tôi có vay ngân hàng 800 triệu đồng, đến nay bao gồm cả lãi là 890 triệu. Tôi có thế chấp sổ đỏ với ngân hàng. Nay đã quá hạn trả nhưng tôi không có khả năng trả được. Tôi muốn hỏi luật sư là nếu tôi không trả được số tiền đó thì liệu tôi có phải giao trả toàn bộ lô đất mà nhà tôi đang thế chấp cho ngân hàng không ạ ?
B. Luật sư tư vấn
Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới thư mục tư vấn của công ty chúng tôi, với câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:
Căn cứ Nghị định 163/2006/NĐ-CP về giao dịch bảo đảm:
“Điều 56. Các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm
1. Đến hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.
2. Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ theo thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật.
3. Pháp luật quy định tài sản bảo đảm phải được xử lý để bên bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác.
4. Các trường hợp khác do các bên thoả thuận hoặc pháp luật quy định.”
Như vậy, khi bạn không thực hiện được nghĩa vụ trả nợ của bạn cho ngân hàng thì tài sản bảo đảm nghĩa vụ trả nợ của bạn sẽ bị xử lý theo luật định.
“Điều 68. Xử lý tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp không có thoả thuận về phương thức xử lý
1. Trong trường hợp không có thoả thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất thì các tài sản này được bán đấu giá…
2. Trong trường hợp chỉ thế chấp tài sản gắn liền với đất mà không thế chấp quyền sử dụng đất thì khi xử lý tài sản gắn liền với đất, người mua, người nhận chính tài sản gắn liền với đất đó được tiếp tục sử dụng đất. Quyền và nghĩa vụ của bên thế chấp trong hợp đồng về quyền sử dụng đất giữa bên thế chấp và người sử dụng đất được chuyển giao cho người mua, người nhận chính tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp có thoả thuận khác
3. Trong trường hợp chỉ thế chấp quyền sử dụng đất mà không thế chấp tài sản gắn liền với đất và người sử dụng đất đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì tài sản gắn liền với đất được xử lý đồng thời với quyền sử dụng đất, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Các bên có quyền tự thỏa thuận hoặc thông qua tổ chức có chức năng thẩm định giá tài sản để có cơ sở xác định giá trị quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất. Số tiền thu được từ việc xử lý tài sản bảo đảm được thanh toán trước cho chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4. Trong trường hợp chỉ thế chấp quyền sử dụng đất mà không thế chấp tài sản gắn liền với đất và người sử dụng đất không đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì khi xử lý quyền sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được tiếp tục sử dụng đất theo như thỏa thuận giữa người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Quyền và nghĩa vụ giữa bên thế chấp và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được chuyển giao cho người mua, người nhận chính quyền sử dụng đất.
Như vậy, nếu bạn và ngân hàng không có thỏa thuận về phương thức xử lí tài sản bảo đảm thì quyền sử dụng đất này của bạn sẽ được bán đấu giá.
Căn cứ vào khoản 3 điều 47 Luật thi hành án dân sự 2008 quy định:
” Số tiền thu được từ việc bán tài sản cầm cố, thế chấp hoặc bán tài sản mà bản án, quyết định tuyên kê biên để bảo đảm thi hành một nghĩa vụ cụ thể được ưu tiên thanh toán cho nghĩa vụ được bảo đảm đó sau khi trừ các chi phí về thi hành án”.
Như vậy số tiền thu được từ việc bán đấu giá sau khi trừ đi các chi phí về thi hành án và trừ đi khoản nợ 890 triệu bạn nợ ngân hàng thì phần tiền còn lại từ việc bán đấu giá quyền sử dụng đất tòa án sẽ trả lại cho bạn. Do vậy câu trả lời cho câu hỏi của bạn là: nếu bạn không trả được số tiền đó thì bạn phải giao toàn bộ lô đất đó cho ngân hàng để ngân hàng phát mại tuy nhiên bạn sẽ nhận lại được phần giá trị còn lại của quyền sử dụng đất sau khi mà đã trừ đi khoản nợ.