Sau khi bị nhiễm vi khuẩn HP và điều trị, người bệnh vẫn có thể tái phát nhiễm khuẩn HP nếu không tuân thủ phác đồ điều trị, có chế độ ăn uống sinh hoạt không phù hợp, tiếp xúc với dụng cụ y tế không được vệ sinh,… Trong đó, có 2 nguyên nhân chính gây tái phát vi khuẩn HP dạ dày gồm:
3.1 HP là loại vi khuẩn có khả năng lây nhiễm, tái nhiễm cao
Chủng vi khuẩn HP có thể lây nhiễm, tái nhiễm qua nhiều con đường như:
- Miệng – Miệng: Là con đường lây nhiễm HP phổ biến nhất. Vì vi khuẩn HP tồn tại trong nước bọt, khoang miệng, răng,… của bệnh nhân nên khi chúng ta hôn, dùng chung chén đũa,… thì vi khuẩn này có thể lây lan dễ dàng;
- Dạ dày – miệng: Vi khuẩn HP gây viêm loét dạ dày, khiến người bệnh bị trào ngược dạ dày, ợ chua,… Khi bệnh nhân hắt hơi hoặc thở mạnh, vi khuẩn HP có thể lây lan tới những người tiếp xúc gần với bệnh nhân;
- Phân – miệng: Trong phân mà người bệnh thải ra có chứa một lượng lớn vi khuẩn HP. Sau khi đi vệ sinh, nếu người bệnh không vệ sinh sạch sẽ thì có thể khiến vi khuẩn HP bị phát tán khi họ cầm thức ăn bằng tay, đụng chạm trên các vật dụng, bề mặt khác,… Ngoài ra, các loài vật trung gian như muỗi, ruồi, gián, chuột,… cũng góp phần khiến vi khuẩn HP lây lan qua con đường này.
Chính vì vậy, sau khi đã điều trị thành công vi khuẩn HP, nếu bệnh nhân vẫn tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm của loại vi khuẩn này thì hoàn toàn có nguy cơ bị tái nhiễm trở lại.
3.2 Vi khuẩn HP có thể vẫn còn tồn tại từ lần điều trị trước
Khi dùng thuốc diệt HP, vi khuẩn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn mà chỉ giảm về mặt số lượng, không còn phát hiện được HP tại dạ dày bằng các phương pháp xét nghiệm. Tuy nhiên, sau đó loại vi khuẩn này lại nhân lên và tái phát. Nguyên nhân là vì nhiều trường hợp bệnh nhân bị kháng thuốc nên vi khuẩn HP không thể bị tiêu diệt bằng cách thông thường.
Vi khuẩn HP trước đây rất nhạy cảm với kháng sinh nên dễ bị tiêu diệt. Vào những năm 1990 – 2000, tỷ lệ tiêu diệt HP thành công rất cao. Chỉ với 2 trong 2 kháng sinh như Amoxicillin, Clarithromycin và Metronidazol đã cho hiệu quả tiêu diệt tới trên 95% chỉ với 7 ngày điều trị.
Tuy nhiên, đến nay, tình trạng kháng kháng sinh ở Việt Nam rất cao, trung bình là: Amoxicillin 24,9%, Levofloxacin 27,9%, Clarithromycin 34,1% (có nghiên cứu là 85,5%), Metronidazole 69,4% (có nghiên cứu là 95,5%), Tetracycline 17,9% và đồng thời kháng nhiều loại kháng sinh trung bình là 47,4%. Như vậy, việc điều trị HP trở nên khó khăn hơn, cần có chỉ định đúng, chỉ tiêu diệt khi thực sự cần thiết.