Trẻ sơ sinh chưa thể tự biểu đạt tình trạng sức khỏe của bản thân. Do vậy, quan sát hình thái, màu sắc phân được xem là một trong những cách nhận biết sớm tình trạng sức khỏe của trẻ. Vậy trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt có nguy hiểm không? Tại sao trẻ lại đi ngoài có bọt?
Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt bình thường hay bất thường?
Thông thường, trẻ sơ sinh đi ngoài khoảng 5 – 7 lần/ngày, phân mềm, sệt, có màu vàng tự nhiên. Điều này khiến nhiều bố mẹ nhầm lẫn rằng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, nhất là khi phân trẻ có bọt. (1)
Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt mà không đi kèm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, tần suất đi tiêu không thay đổi, trẻ vẫn ăn uống, ngủ nghỉ bình thường, bố mẹ không nên quá lo lắng. Phần lớn các trường hợp này là hiện tượng sinh lý và sẽ trở lại bình thường sau vài ngày. Lưu ý, bố mẹ vẫn nên theo dõi chặt chẽ các biểu hiện để có phương hướng xử lý kịp thời.
Khi trẻ sơ sinh đi ngoài phân mềm, lỏng, có bọt kèm theo các bất thường như tần suất đi ngoài tăng lên đột ngột, trẻ mệt mỏi, bỏ bú, quấy khóc,… Có thể bé đang bị tiêu chảy hoặc đang mắc phải một bệnh lý nào đó. Khi nhận thấy trẻ có các biểu hiện bất thường, tốt nhất, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra, chẩn đoán và can thiệp kịp thời, phòng ngừa biến chứng.
Phân trẻ sơ sinh có bọt báo hiệu bệnh gì?
Hệ tiêu hóa, đường ruột của trẻ sơ sinh chưa được phát triển hoàn thiện nên trẻ rất dễ mắc các bệnh lý về tiêu hóa. Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt có thể là hiện tượng sinh lý bình thường nhưng nếu trẻ có một số dấu hiệu bất thường đi kèm thì đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm như:
- Tiêu chảy
- Loạn khuẩn đường ruột
- Rối loạn tiêu hóa
- Nhiễm trùng ruột
Đối với trường hợp trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt do nhiễm bệnh, phân của trẻ sơ sinh có thể sẽ đi kèm chất nhầy. Một số trường hợp khác, phân có lẫn máu hoặc phân có dạng như bã đậu, có màu xanh và lẫn dịch nhầy (thường xảy ra khi trẻ bị nhiễm trùng ruột). (2)
Nguyên nhân trẻ sơ sinh đi phân có bọt
Đa số trẻ sơ sinh bú mẹ đi ngoài phân có bọt do mẹ cho con bú sai cách gây mất cân bằng lượng sữa đầu và sữa cuối. Trẻ bú nhiều sữa đầu và không bú hết sữa cuối thường xuyên có nguy cơ đi phân ngoài có bọt cao hơn. Hơn nữa, theo đánh giá của các chuyên gia, sữa đầu chứa nhiều đường và có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn so với sữa cuối. Do vậy, khi trẻ bú chưa hết sữa của vú bên này, mẹ thay đổi bên vú cho trẻ bú để trẻ thấy no nhưng việc này không bổ sung đủ chất cho trẻ. Tình trạng này kéo dài không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ mà còn kéo theo hiện tượng hết sữa sớm ở mẹ.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác khiến trẻ sơ sinh đi ngoài phân có bọt thường gặp như:
1. Bất dung nạp đường Lactose
Sữa công thức được đánh giá là một sản phẩm tiện lợi, có thành phần dinh dưỡng được xây dựng dựa vào thành phần dinh dưỡng của mẹ, bổ sung thêm một số dưỡng chất khác để trẻ phát triển một cách tối ưu nhất. Tuy nhiên, một số trẻ có cơ địa không phù hợp với một số hoạt chất có trong sữa, thường gặp như dị ứng hay bất dung nạp đường lactose. Điều này khiến trẻ bị tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng có bọt.
2. Hệ thống tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện
Ở trẻ sơ sinh, các chức năng đường ruột và tiết niệu chưa được phát triển hoàn thiện nên trẻ dễ gặp phải tình trạng đi ngoài có bọt. Trường hợp trẻ đi ngoài phân hơi lỏng, có bọt và có chất nhầy, có thể đường ruột của trẻ đang bị kích thích và trẻ chưa thể tiêu hóa hết lượng đường trong sữa.
3. Hội chứng kém hấp thu
Một số trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt do mắc phải hội chứng kém hấp thu. Điều này khiến trẻ chậm tăng cân do các chất dinh dưỡng trong sữa không được cơ thể tiêu hóa và hấp thụ hết.
4. Chế độ ăn uống của mẹ
Đối với trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn, màu sắc và hình thái phân của trẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng theo chế độ ăn của mẹ. Mẹ ăn nhiều thức ăn có nhiều đường, tinh bột hoặc thức ăn tác dụng nhuận tràng cũng có thể khiến trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt.
5. Nhiễm khuẩn đường ruột
Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn đường ruột. Một số tác nhân gây nhiễm khuẩn thường gặp như Salmonella, Shigella, Staphylococcus, Campylobacter, E.coli,… Trẻ có thể bị nhiễm khuẩn do mẹ không vệ sinh sạch sẽ đầu ti hoặc không vệ sinh, khử trùng núm vú, bình sữa của trẻ đúng cách. Một số trẻ nhiễm khuẩn đường ruột do tiếp xúc, chạm vào đồ chơi nhiễm khuẩn hoặc sinh hoạt trong không gian nhiễm khuẩn. Trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn nặng có thể có triệu chứng sốt cao, phân nhầy lỏng,…
Điều trị trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt
Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt là vấn đề khiến các bậc phụ huynh lo lắng, bất an. Tuy nhiên, dựa vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng đi kèm, trẻ sẽ được hỗ trợ bằng các phương pháp phù hợp.
1. Trường hợp bình thường
Trẻ đi ngoài phân có bọt không đi kèm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bố mẹ nên kiểm tra lại chế độ dinh dưỡng hàng ngày của mẹ cho con bú bởi chế độ ăn của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa. Mẹ cho con bú thường xuyên ăn các món ăn nhiều tinh bột, nhiều đường, nhiều dầu mỡ, sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ bú sữa mẹ. Mẹ nên chỉnh lại tư thế và thói quen cho con bú.
2. Trường hợp bất thường
Trẻ đi ngoài phân có bọt nếu có bất kỳ dấu hiệu đi kèm nào như quấy khóc liên tục, biếng ăn, bỏ bú, chậm tăng cân, sụt cân, khó ngủ,… trẻ có thể đang nhiễm bệnh. Đối với trẻ uống sữa công thức, mẹ nên tạm ngưng dùng sữa cho trẻ. Lúc này, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám để xác định nguyên nhân và có biện pháp can thiệp phù hợp.
Lưu ý, bố mẹ tuyệt đối không tự ý cho trẻ bất kỳ loại thuốc này hay áp dụng các mẹo dân gian cho trẻ. Tất cả các loại thuốc sử dụng cho trẻ cần phải tuân thủ theo đúng chỉ định về liều lượng, loại thuốc và cách dùng.
Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt, khi chăm sóc tại nhà, bố mẹ nên lưu ý ngăn ngừa tình trạng mất nước xảy ra. Đối với trẻ bú mẹ, mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn, chia thành nhiều cữ bú nhỏ. Đặc biệt, mẹ nên chú ý bảo vệ vùng mông trẻ luôn khô thoáng, sạch sẽ. Ngoài việc vệ sinh, thay tã thường xuyên, mẹ có thể cần bôi kem hăm cho bé.
Cách phòng tránh phân trẻ sơ sinh có sủi bọt
Chăm sóc trẻ đúng cách, an toàn là một trong những cách phòng tránh tình trạng trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt hiệu quả nhất. Một số lưu ý trong chăm sóc trẻ bố mẹ nên biết nhằm giúp trẻ phát triển khỏe mạnh:
- Đảm bảo các yếu tố vệ sinh: Mẹ nên chú ý vệ sinh sạch sẽ các vật dụng trẻ thường sử dụng như bình sữa, núm vú giả, đồ chơi,… Điều này sẽ giúp hạn chế sự tấn của của vi khuẩn qua đường hô hấp, tiêu hóa của trẻ. Ngoài ra, người thân khi tiếp xúc, chăm sóc trẻ cần rửa tay với xà bông và nước sạch trước khi chạm vào trẻ.
- Thực hiện chế độ dinh dưỡng an toàn, lành mạnh, đủ chất: Đối với mẹ cho con bú, mẹ nên ăn uống lành mạnh, đầy đủ và cân bằng chất để đảm bảo chất lượng sữa cho trẻ. Đối với trẻ bú sữa công thức, mẹ nên tham khảo ý kiến về loại sữa cho cho trẻ sơ sinh phù hợp.
- Cho trẻ bú đúng cách, pha sữa đúng liều lượng: Khi cho con bú, mẹ nên chú ý cho trẻ bú đúng tư thế và bú cạn sữa ở vú bên này rồi mới chuyển đầu vú bên kia để đảm bảo bổ sung đủ chất cho trẻ. Trường hợp trẻ bú sữa công thức, mẹ nên pha sữa đúng theo hướng dẫn sử dụng hoặc pha theo công thức do bác sĩ hướng dẫn.
Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ Trung tâm Sơ sinh, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:
Tóm lại, trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt là một hiện tượng khá phổ biến. Việc nắm rõ các kiến thức về chăm sóc trẻ sẽ giúp bố mẹ ngăn ngừa cũng như có phương hướng điều trị phù hợp khi trẻ đi ngoài có bọt. Trong trường hợp nghi ngờ trẻ mắc các bệnh lý cấp tính nguy hiểm, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được hỗ trợ tích cực càng sớm càng tốt.