Kinh nguyệt là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy tổ chức cơ quan sinh sản của bạn đang nỗ lực vận hành đúng cách. Kinh nguyệt đánh dấu sự kết thúc của một chu kì. Hệ cơ quan sinh sản của nữ giới khá phức tạp, nhưng có thể rút gọn vắn tắt như dưới đây (trong trường hợp bạn nữ có chu kỳ bình thường):
- Khởi đầu của kinh nguyệt, một số hormone cụ thể thông báo cho buồng trứng đã đến lúc sản sinh trứng. Trứng, hay còn gọi là noãn bào, thu mình trong một nang trứng chứa dịch và chất dinh dưỡng như một quả bóng tí hon.
- Trong nửa đầu chu kì (từ 12 đến 14 ngày), những hormone được sản xuất ra nhằm kích thích nang và trứng phát triển. Sau quá trình này, trứng đã trưởng thành.
- Vượt qua nửa chu kỳ (thường xấp xỉ vào khoảng ngày thứ 14), nang trứng vỡ ra và trứng được phóng ra từ buồng trứng, đây chính là sự rụng trứng.
- Nửa còn lại của chu kì (từ khoảng ngày 15 đến ngày 25), sau khi rụng trứng, hormone progesterone thúc đẩy niêm mạc tử cung – chính là nội mạc – phát triển chuẩn bị cho trứng đã thụ tinh, hay còn gọi là phôi thai. Trong suốt quá trình này, nội mạc dày lên, có các biến đổi về mặt sinh lí để phù hợp với sự phát triển của phôi.
Chuyện xảy ra tiếp theo phụ thuộc vào việc bạn nữ có quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày rụng trứng hay không. Nếu có, tinh trùng sẽ bơi vào chờ sẵn trong cơ quan sinh sản. Tinh trùng có thể tồn tại trong cơ quan sinh sản nữ đến 5 ngày. Quan hệ tình dục vào đúng kỳ rụng trứng, và ngày sau đó, cũng có khả năng thụ thai. Bạn nữ sẽ mang thai khi tinh trùng gặp được và thụ tinh cho trứng.
Nếu được thụ thai, phôi thai sẽ tự vùi mình vào lớp niêm mạc tử cung trong khoảng từ 7 đến 10 ngày sau khi trứng rụng. Quá trình này kích thích cơ thể sản sinh các loại hormone khác nhau chuẩn bị cho thai nghén.
Nếu không thụ thai, nồng độ hormone progesterone giảm xuống, báo hiệu cho cho lớp nội mạc bong tách ra, đây chính là lúc bạn nữ có kinh nguyệt. Với chu kì bình thường, khi nội mạc bong ra, cơ thể bắt đầu sản xuất các hóc môn kích hoạt chu kỳ rụng trứng của tháng tiếp theo. Kinh nguyệt là điểm cuối của một chu kì.
Khi bạn nữ có kinh nguyệt, thường thì họ vừa rụng trứng (nhưng không phải lúc nào cũng vậy) trong 2 tuần qua. Cần rụng trứng thì mới mang thai được. Bạn nữ có chu kỳ đều đặn cũng sẽ thường rụng trứng đều đặn.